Kitap İncelemesi: Prof. Dr. İrfan Yılmaz, "Yitik Hazinenin Kaşifi Fuat Sezgin"

Fuat Sezgin dünya bilim tarihçiliğinde önemli izler bırakan Türk düşünürdür. O, yaptığı çalışmalarla İslam bilim tarihine yeni bir perspektif kazandırmıştır. Ona göre, medeniyet tarihi Batı medeniyetinin ve tarihinin bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Bu tavır ise dünyada yanlış bir İslam medeniyeti algısı oluşturmuş ve medeniyet tarihine pek de katkısı olmayan, Batı uygarlığı huzurunda aciz görülen bir İslam medeniyeti zihniyeti var etmiştir. Halbuki Fuat Sezgin’e göre İslam medeniyeti tarihi, beşeriyet tarihinin kırılma evrelerinden birisidir. Çünkü İslam medeniyetinin katkılarıyla ilerleyen bilim ve teknik, dünya coğrafyasında yeni açılımların vücut bulmasına olanak sağlamıştır. Bundan dolayıdır ki insanlığın ortak mirası olan bilim yalnızca tek bir milletin veya medeniyetin eseri değildir. Bilim ulusların ortak ürünüdür. İslam uygarlığı üzerine yapılan çalışmalar eksik kalmakla birlikte çeşitli ideolojik sebeplerden de dikkate alınmamıştır. Batı’nın yükselişini gerçekleştiren Doğu’ya ait pek çok keşif, kişi ve yer, geleneksel bakış açısında görmezden gelinen şeylerdir. Bu yüzden bilim tarihi yazılırken İslam uygarlığının bu tarihe kattığı değer ortaya konulmamıştır. Fuat Sezgin, İslam bilim tarihi alanındaki fikirleriyle ve ortaya koyduğu çalışmalarıyla bilim tarihine yeni bir rota çizmiştir. Aynı zamanda kalıplaşmış nasların yanlışlığını ispatlayarak gerçekleri gün yüzüne çıkarmış ve bu sayede dünya bilim tarihçiliğinin önemli isimlerinden biri olmuştur. Bu çalışmada “Yitik Hazine’nin Kaşifi Fuat Sezgin” adlı eserin tanıtımı ve incelemesi yapılacaktır. Eser, bilimler tarihinin insanlığın ortak ürünü olduğunu ve Batı medeniyetinin İslam medeniyetine çok şey borçlu olduğunu gözler önüne seren bu kıymetli bilim insanını gençlere tanıtmayı amaçlamaktadır. Fuat Sezgin ve çalışmalarının anlatıldığı kitap- çok az eserin -bulunduğu gençlerimize bilim tarihimizi anlatan çalışmalara önemli katkılar sağlamaktadır. Bu incelemenin belki de en önemli özelliği eserle ilgili yapılan ilk çalışma olmasıdır.

Discoverer of Lost Treasure Fuat Sezgin

Fuat Sezgin is a Turkish thinker who left important traces in world science history. He has brought a new perspective to the history of Islamic science with his studies. According to him, the history of civilization has been evaluated from the perspective of Western civilization and history. This attitude, on the other hand, created a false perception of Islamic civilization in the world and created an Islamic civilization mentality that did not contribute much to the history of civilization and was seen as incapable in the presence of Western civilization. However, the history of Islamic civilization is one of the breaking phases of human history. Because, advancing science and technology with the contributions of Islamic civilization has enabled new expansions to come into being in the world geography. This is why science, which is the common heritage of humanity, is not the work of a single nation or civilization. Science is the common product of nations. Although the studies on Islamic civilization are incomplete, they have not been taken into consideration for various ideological reasons. The many Eastern discoveries, people, and places that have made the rise of the West are things that are ignored in a traditional perspective. Therefore, while writing the history of science, the value added by Islamic civilization to this history was not revealed. Fuat Sezgin has drawn a new route to the history of science with his ideas in the field of Islamic science history and his studies. At the same time, he brought the facts to light by proving the wrongness of the stereotypes and thus became one of the important names of world science historiography. In this study, the work named "Discoverer of Lost Treasure Fuat Sezgin" will be introduced and analyzed. The work aims to introduce this valuable scientist, who reveals that the history of sciences is the common product of humanity and that the Western civilization owes a lot to the Islamic civilization. The book in which Fuat Sezgin and his works are told makes important contributions to the works that tell our young people about our history of science, where there are very few works. Perhaps the most important feature of this review is that it is the first study done on the work.

___

  • Awrahim, Tareq. “Tarihçi Fuat Sezgin ve İslam Medeniyeti Tarihinde Düzelttiği Kavramlar” Mukaddime, 8 (2), 2017, 365-386.
  • Fazlıoğlu, İhsan. “Fuat Sezgin ile Bilim Tarihi Üzerine”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 2, Sayı 4 (2004), 355-370.
  • Hobson, John. “Batı Medeniyetinin Doğulu Kökenleri”.İstanbul: Yapı Kredi Yayınları,2011.
  • Kışlakçı, Turan. “Dünya Bilim Tarihi Yeniden Yazılmalı”. Röportaj: Fuat Sezgin İle, Yeni Şafak Gazetesi, 26 Eylül 2005.
  • Korkmaz, Tayfur. “20. Yüzyıl İslam Bilim Tarihi Çalışmaları: George Sarton ve Fuat Sezgin Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2009.
  • Sayılı, Aydın. “Bilim Tarihi”. Ankara: Gündoğan Yayınları, 1999.
  • Sekili, Mustafa. Prof. Dr. Fuat Sezgin ile Söyleşi. 25 Mayıs 2008. (ET: 1 Eylül 2018), https://www.youtube.com/ watch?v=kinYTNu6puY
  • Sezgin, Fuat. “Arap İslam Bilimleri Tarihi” Cilt I. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayımcılık, 2015.
  • Sezgin, Fuat. “Bilim Tarihçiliğine Bir Bakış”. İslam Bilimler Tarihi Üzerine Konferanslar içinde, ed. Zeynep Berktaş-Tuğçe İnceoğlu, 98-111, İstanbul: Timaş Yayınları, 2012.
  • Sezgin, Fuat. “Müslümanların Coğrafya Tarihine Bugüne Kadar Bilinmeyen İnanılmaz Büyük Katkısı”. Konferans, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, 15 Haziran 2015, 1-16.
  • Sezgin, Fuat. “Prof. Dr. Fuat Sezgin’in Açılış Dersi”. Akademik Açılış Konferansı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 17 Ekim 2016, 3-26.
  • Fuat Sezgin, “İslam Kültür Dünyasının Bilimler Tarihindeki Tablosu” ,Söyleşi: Sefer Turan, Bilim Tarihi Sohbetleri İstanbul: Pınar Yayınları,2019)