PLATON’UN ADALET ANLAYIŞININ GEÇERLİLİĞİ ÜZERİNE

Adalet, bilinen en eski yazılı kaynaklardan olan Gılgamış’ın bile merkezi kavramlarından olmasına rağmen bütün insanların üzerinde ittifak ettiği adalet tanımı mevcut değil. Ancak herhangi bir kavramın hakikatine ulaşmak için herkesin bu kavramla ilgili belli bir tanımın üzerinde ittifak etmesi gerekmez. Bu sebeple belki de adalet’in hakiki doğasının ne olduğu asırlar önce ifade edilmiş olabilir. Eğer bu böyleyse “adalet”in hakiki tanımını nerede aramamız gerekir? Kutsal metinlerde mi, mitlerde mi, edebi eserlerde mi yoksa filozofların eserlerinde mi? Çalışmamızda adalet’in hakiki doğasının ne olduğunu irdelemeye çalışmış bazı isimlerin tezleri üzere fikir yürüteceğiz. “Adalet”in ne olduğuyla ilgili kafa yoran isimlerin başında Platon gelir. Adalet anlamına ulaşmak için Platon'un nasıl bir yol takip ettiğini irdelemeye çalışacağız. Çalışmamızın amacı Platon’un adalet tanımını yeniden hatırlatmak, geçerliliğini felsefi açıdan test etmek ve günümüz akademisinde onun açtığı ufuk üzerinde adalet kavramının ele alınıp alınmadığını göstermektir. Machiavelli sonrasında adalet kavramının hangi cihetlerinin “karartıldığını” göstermesi bakımından önem arz eden çalışmamız, adalet kavramının geçirmiş olduğu felsefi serüveni inceleyen araştırmaların eksikliğinin giderilmesine de katkıda bulunacağını düşünüyoruz. İşbu irdelememizde Platon’un adalet kavramına ilişkin verdiği tanımın işaret ettiği hakikat ufkunun karartılamayan ve kendisini yeniden düşünmemizi sağlayan cihetlerinin olduğu tezine ulaştık.

Anahtar Kelimeler:

Platon, Machiavelli, Gauchet, adalet, devlet, hakikat

On the Validity of Plato's Conception of Justice

Although justice is one of the central concepts of Gilgamesh, one of the oldest known written sources, there is no definition of justice on which all people agree. However, in order to reach the truth of any concept, not everyone has to agree on a certain definition of the concept. Perhaps it may have been stated centuries ago what the true nature of justice was. If so, where should we look for the true definition of justice: in scriptures, myths, literary works, or works of philosophers? In our study, we will discuss the theses of some philosophers who have tried to examine what the true nature of justice is. Plato comes first among those who reason about what justice is. We will try to examine the path Plato followed in order to reach the meaning of justice and the validity of this path today. The aim of our study is to remind Plato's definition of justice, to show its validity and whether the concept of justice has been addressed in his academy today. Our study shows which aspects of the concept of justice have been “beclouded” after Machiavelli. This will contribute to the lack of research examining the philosophical adventure of the concept of justice. In this analysis, we have reached the thesis that the horizon of truth indicated by the definition of Plato’s concept of justice has aspects that cannot be beclouded and we have been reconsidered.

Keywords:

Plato, Machiavelli, Justice, Sophos, Truth,

PDF

___

Referans1. Dodds, Eric R. The Greeks and The Irrational, California: University of California Press, 1997.
Referans2. Haşlakoğlu, Oğuz. “Politeia Diyalogunda Epistêmê Tasnifi ve Dialektikê Methodos’un Anlamı”, Felsefe Tartışmaları 34 (2005): 67-90.
Referans3. Havelock, Eric A. The Greek Concept of Justice, From Its Shadow in Homer to Its Substance in Plato, Massachusetts: Harvard University Press, 1978.
Referans4. Gauchet, Marcel. Yurttaşını Arayan Demokrasi, der ve ter: Zeynep Savaşçın, İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
Referans5. Machiavelli, Prens, ter: Nazım Güvenç, İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi, 1994.
Referans6. İbn Haldun, Mukaddime, cilt: 2, ter: Zakir Kadiri Ugan, İstanbul: MEB Yayınları, 1968.
Referans7. Murteza, Eylem Yolsal. “Platon’un Devlet’inde Dikaiosynē Kavramını Kullanışı”, Felsefi Düşün 1 (2013): 180-195.
Referans8. Orhan, Özgüç. “Homeros ve Hesiodos’da Adalet Kavramının Kökenleri ve Platon’a Yansımaları”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 13 (2012): 11-38.
Referans9. Platon, Devlet, ter: Sabahattin Eyüpoğlu, M. Ali Cimcoz, İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2010.
Referans10. Plato, Statesman, trans: George Burges, New York: M. Walter Dunne Publ., 1901.
Referans11. Platon, Şölen, ter: Eyüp Çoraklı, İstanbul. Alfa Yayınları, 2014. Referans12. Platon, Yasalar, cilt: 1, ter: Candan Şentuna ve Saffet Babür, İstanbul: Kabalcı Yayınları 1998.
Referans13. Ranciére, Jacques. Siyasalın Kıyısında, ter: Aziz Ufuk Kılıç, İstanbul: Metis Yayınları, 2016.
Referans14. Sözen, Kemal. Kâtip Çelebi’nin Devlet Görüşü ve Osmanlı Türk Düşüncesindeki Etkileri, SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 22 (2009): 25-40.
Referans15. Spinoza, Politik İnceleme, ter: Murat Erşen, Ankara: Dost Kitabevi, 2015.
Referans16. Strauss, Leo. Politika Felsefesi Nedir? ter: Solmaz Zelyüt, İstanbul: Öteki Yayınları, 2017.
Referans17. Topakkaya, Arslan. “Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles - Platon Karşılaştırması”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 6, (2008): 27-46.
Referans18. Türker, Ömer. İbn Sina Felsefesinde Metafizik Bilginin İmkanı Sorunu, İstanbul: İsam Yayınları, 2010.
Referans19. Whitehead, Alfred North. Process and Reality, New York: Macmillian 1978.