TÜRKİYE’DE İÇ GÖÇÜN MEKANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİYLE İNCELENMESİ

Bireylerin bir mekandan başka bir mekana göç etmesi ekonomik ve sosyo-kültürel bir çok sebebe dayanmaktadır. Söz konusu sebepler bağlamında, bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılıkların da göçü etkilemesi beklenir. Bu kapsamda bu çalışmada, bölgeler arasındaki farklılıkları analiz etme imkanı sunan mekânsal analiz teknikleri kullanılarak, Türkiye’de iller bazında net göç hızı farklılıklarının incelemesi ve net göç hızını etkileyen değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, net göç hızının mekansal örüntüsü incelenmiş, göçle ilişkili değişkenler ele alınarak, bu değişkenlerin net göç hızı üzerindeki etkileri ortaya konmuştur. Analiz sonuçları, net göç hızı düşük olan ve net göç hızı yüksek olan illerin kümelenme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, nüfus yoğunluğu net göç hızı üzerinde negatif etkiye sahipken; gayri safi yurtiçi hasıla ve nüfus artış hızı net göç hızı üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Ayrıca çalışmada dikkat çeken bir diğer bulgu net göç hızının, söz konusu değişkenlerin yanı sıra komşu illerin net göç hızından da etkilenmesidir. Dolaysıyla çalışmanın bulguları, Türkiye’de illerin net göç hızları arasında mekânsal bağımlılık olduğunu göstermektedir. Nitekim çalışmanın en önemli sonuçlarından biri net göç hızını etkileyen faktörlerin incelenmesinde coğrafyanın göz önünde bulundurulması gereken önemli bir faktör olduğudur.

EVALUATION OF INTERNAL MIGRATION IN TURKEY WITH SPATIAL ANALYSIS TECHNIQUES

The migration of individuals from one place to another is based on numerous economic and socio-cultural reasons. In the context of these reasons, development differences between regions are also expected to affect migration. In this context, this study aims to investigate the net migration rates differences in Turkey on a provincial basis and to determine the factors affecting the net migration rates. For this purpose, the spatial pattern of the net migration rate was examined, and by reviewing the variables that are expected to be related to migration, the impacts of these variables on the net migration rate have been revealed. Thus, it was seen that as the population growth rate and the gross domestic product increase, the net migration rate increases; and as the population density increases, the net migration rate decreases, that is, the province becomes a province of emigration. Finding of the study shows that the net migration rate is influenced not only by the characteristics of a site but also by the net migration rates and characteristics of neighboring settlements. In fact, geography is an important factor that should be taken into consideration in the examination of the factors affecting the net migration rate.

___

  • Abar, Hayri (2011). “Türkiye’de İller Arası Göçün Belirleyicileri: Mekansal Ekonometrik Model Yaklaşımı”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Albayrak, Nilcan; Abdioğlu, Zehra (2017). “Türkiye’de İç Göçü Etkileyen Faktörlerin Analizi”. Researcher: Social Science Studies, 5(10), 293-309. http://dx.doi.org/10.18301/rss.346
  • Anselin, Luc (1988a). Spatial Econometrics: Methods and Models. Studies in Operational Regional Science. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  • Anselin, Luc (1988b). “Lagrange Multiplier Test Diagnostics for Spatial Dependence and Spatial Heterogeneity”. Geographical Analysis, 20(1), 1-17. https://doi.org/10.1111/j.1538-4632.1988.tb00159.x
  • Anselin, Luc (1992). Spatial Data Analysis with GIS: An Introduction to Application in the Social Sciences, National Center for Geographic Information and Analysis, University of California, Santa Barbara, Technical Report92/10.
  • Anselin, Luc (1995). “Local Indicators of Spatial Association –LISA”. Geographical Analysis, 27(2), 93-115. https://doi.org/10.1111/j.1538-4632.1995.tb00338.x
  • Anselin, Luc; Bera, Anıl K.; Florax, Raymond; Yoon, Mann J. (1996). “Simple Diagnostic Tests for Spatial Dependence”. Regional Science and Urban Economics, 26(1), 77-104. https://doi.org/10.1016/0166-0462(95)02111-6
  • Anselin, Luc; Sridharan, Sanjeev; Gholston, Susan (2007). “Using Exploratory Spatial Data Analysis to Leverage Social Indicator Databases: The Discovery of Interesting Patterns”. Social Indicators Research, 82, 287-309. https://doi.org/10.1007/s11205-006-9034-x
  • Anselin, Luc (1996). “The Moran Scatterplot as an ESDA Tool to Assess Local Instability in Spatial Association”. In M. Fisher, H.J. Scholten, & D. Unwin (Eds.), Spatial Analytical Perspectives on GIS in Environmental and Socio-Economic Sciences (pp. 111-125). London: Taylor and Francis.
  • Anselin, Luc (2005). Exploring Spatial Data with GeoDaTM: A Workbook. Urbana: University of Illinois, Urbana-Champaign.
  • Başel, Halis (2007). “Türkiye'de Nüfus Hareketlerinin ve İç Göçün Nedenleri”. Journal of Social Policy Conferences, 0(53), 515-542.
  • Bostan, Hakan (2017). “Türkiye’de İç Göçlerin Toplumsal Yapıda Neden Olduğu Değişimler, Meydana Getirdiği Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Coğrafya Dergisi, 35, 1-16.
  • Bülbül, Serpil; Köse, Ali (2010). “Türkiye'de Bölgelerarası İç Göç Hareketlerinin Çok Boyutlu Ölçekleme Yöntemi ile İncelenmesi”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 76-81.
  • Cebula, Richard J. (2005). “Internal Migration Determinants: Recent Evidence”. International Advances in Economic Research, 11(3), 267-274. http://dx.doi.org/10.1007/s11294-005-6656-8
  • Çağlayan, Savaş (2006). “Göç Kuramları, Göç ve Göçmen İlişkisi”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 67-91.
  • Çatalbaş, Gaye K.; Yarar, Ömer (2015). “Türkiye'deki Bölgeler arası İç Göçü Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi ile Belirlenmesi”. Alphanumeric Journal, 3(1), 99-117. https://doi.org/10.17093/aj.2015.3.1.5000113446
  • Çelik, Fatih (2006). “İç Göçlerin İtici ve Çekici Güçler Yaklaşımı ile Analizi”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27, 149–170.
  • Çelik, Fatih (2007). “Türkiye’de İç Göçler: 1980-2000”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 87-109.
  • Çetin, Dilek (2012). “Exports and Clusters: A Spatial Econometric Analysis on Ankara and Istanbul Oizs (PhD Thesis), Middle East Technical University, Ankara.
  • Çetin, İrem; Çetin, Semih (2018). “Türkiye’de İç Göçün Belirleyicilerinin Analizi”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 98-115. http://dx.doi.org/10.11611/yead.371761
  • Dall'erba, Sandy (2005). “Distribution of Regional Income And Regional Funds in Europe 1989-1999: An Exploratory Spatial Data Analysis”. The Annals of Regional Science, 39(1), 121-148. https://doi.org/10.1007/s00168-004-0199-4
  • Dücan, Engin (2016). “Türkiye’de İç Göçün Sosyo-Ekonomik Nedenlerinin Bölgesel Analizi”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 167-183.
  • Ercilasun Mustafa; Gencer, E. Ayşen; Ersin, Ö. Ömer (2011). Türkiye’deki İç Göçleri Belirleyen Faktörlerin Modellenmesi. International Conference on Eurasian Economies, In the Proceeding Book, pp. 319-324.
  • Fischer Manfred M.; Wang, Jinfeng (2011). Spatial Data Analysis: Models, Methods and Techniques. Springer Science & Business Media.
  • Getis, Arthur (2007). “Reflections on Spatial Autocorrelation”. Regional Science and Urban Economics, 37(4), 491-496. https://doi.org/10.1016/j.regsciurbeco.2007.04.005
  • Goodchild, Michael F.; Janelle, Donald G. (2004). “Thinking spatially in the social sciences”. In M. F. Goodchild & D. G. Janelle (Eds.), Spatially Integrated Social Science (pp. 3–17). Oxford, Oxford University Press.
  • Gökhan, Ali (2008). “The Determinants of Internal Migration in Turkey”, (PhD Thesis), Sabancı University, İstanbul.
  • Griffith, Daniel A. (2003). Spatial Autocorrelation and Spatial Filtering. Berlin: Springer.
  • Gür, Timur Han; Ural, Emel (2004). “Türkiye’de Kentlere Göçün Nedenleri”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 23-38.
  • Harris, John; Todaro, Michael (1970). “Migration, Unemployment and Development: A Two-sector Analysis”. The American Economic Review, 60(1), 126-142.
  • Kandemir, Orhan (2017). “Refah Göstergeleri Bağlamında Türkiye’de İller Arası İç Göç Hareketlerinin Analizi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 275-288.
  • Kırdar, Murat G.; Saracoğlu, D. Şirin (2012). İç Göç, Bölgesel Yakınsama Sorunu ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği. Discussion Paper, No. 2012/75, Turkish Economic Association, Ankara.
  • Lesage, James P.; Pace, Kelley (2009). Introduction to Spatial Econometrics, Boca Raton, FL: Chapman &Hall/CRC.
  • Manavgat, Gökçe; Saygılı, R. Fatih (2016). Türkiye’de İçgöçü Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Mekânsal Panel Veri Analizi. Second International Conference on Applied Economics and Finance - ICOAEF 2016). Girne Amarican University. North Cyprus.
  • Moran, Patrick A. P. (1950a). “A Test For The Serial Independence of Residuals”. Biometrika, 37(1/2), 178-181. http://dx.doi.org/10.2307/2332162
  • Moran, Patrick A. P. (1950b). “Notes on Continuous Stochastic Phenomena”. Biometrika, 37(1/2), 17-23. http://dx.doi.org/10.2307/2332142
  • Munro, John (1974). “Migration in Turkey”. Economic Development and Cultural Change, 22(4), 634-653. https://doi.org/10.1086/450751.
  • Öz, İlyas; Çelebioğlu, Fatih (2015). “The Impacts of Socio-Economic Factors on Migration across Turkish Regions: A Spatial Data Analysis”. Emc Review, 10(2), 194-210. http://dx.doi.org/10.7251/EMC1502194O
  • Özdemir, Dilek (2018). “Türkiye’de Bölgelerarası İç Göç Hareketlerinin Belirleyicileri”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1337-1349.
  • Petersen, William (1958). “A General Typology of Migration”. American Sociological Review, 23(3), 256-266.
  • Ravenstein, Ernest (1885). “The Laws of Migration”. Journal of the Statistical Society of London, 48(2), 167-235. http://dx.doi.org/10.2307/2979181
  • Ravenstein, Ernest (1889). “The Laws of Migration”. Journal of the Royal Statistical Society, 52(2): 241-305. http://dx.doi.org/10.2307/2979333
  • Schabenberger, Oliver; Gotway, Carol A. (2005). Statistical Methods for Spatial Data Analysis, Boca Raton: Chapman & Hall/CRC.
  • Tatlı, Suna (2016). “Mekânsal Ekonometrik Modeller ve Türkiye’de İç Göçün Belirleyicilerinin Analizi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • TC Kalkınma Bakanlığı, İstihdam ve Çalışma Hayatı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara, 2014. Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/10_Goc-1.pdf
  • Tobler, Waldo R. (1970). “A Computer Movie Simulating Urban Growth in the Detroit Region”. Economic Geography, 46(sup1), 234-240.
  • Todaro, Michael (1969). “A Model of Labor Migration and Urban Unemployment in Less Developed Countries”. The American Economic Review, 59(1), 138-148.
  • Topbaş, Ferhat; Tanrıöver, Banu (2009). “Türkiye’de İç Göç Akımları Üzerine Bir Çalışma: Lowry Hipotezi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 93-104.
  • Topçu, Çiğdem (2018). “Düzey 2 Bölgelerinde İç Göçün Nedenlerinin Mekânsal Ekonometri ile İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
  • Uysal, Mehmet; Aktaş, Serpil (2011). “Sıralı Regresyon Analizi ile Türkiye’deki İç Göçleri Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 191-200.
  • Yakar, Mustafa (2013). “Türkiye’de İller Arası Net Göçlerle Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Arasındaki İlişkinin Coğrafi Ağırlıklı Regresyon ile Analizi”. Ege Coğrafya Dergisi, 22(1), 27-44.
  • Yakar, Mustafa; Saraclı, Sinan (2010). “Türkiye’de İller Arası Net Göç ile Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi Arasındaki İlişkilerin Analizi”. Nature Sciences, 5(2), 46-59.
  • Yamak, Rahmi; Yamak, Nebiye (1999). “Türkiye'de Gelir Dağılımı Ve İç Göç”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 16-28.
  • Yayar, Rüştü; Uçgunoğlu, Meltem; Demir, Yusuf (2016). Türkiye’de İç Göçün Belirleyicileri. International Conference on Eurasian Economies Bildiriler Kitabı içinde (ss. 421-430). İstanbul: Eurasian Economists Association.
  • Yüceol, Hüseyin M. (2011). “Türkiye'de İller Arası İşsizlik Oranı Farklılıkları, Göç ve Ekonomik Kalkınma”. Sosyoekonomi, 15(15), 29-54.
  • Zeren, Fatma (2011). “Mekânsal Ekonometri ve Mekânsal Panel Ekonometri Yaklaşımları: AB Üye Ülkeleri için Gelir Yakınsama Hipotezi Üzerine Bir Uygulama”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.