Dijital Habercilik Bağlamında Trajik Haberlerde Etik ve Bireyler Üzerindeki Etkisi Üzerine Bir Araştırma

Yazılı, görsel ve işitsel medya organları ürettiği içeriklerin hedef kitlede rağbet görmesine yönelik bir yayın stratejisi izlemektedir. Bu amaç doğrultusunda takipçilerin ilgisini çeken olayları daha çok haberleştirmeye çalışmaktadırlar. Bu bağlamda gerek izleyici gerekse okuyucu tarafından yoğun ilgi gördüğü bilinen şiddet ve dram ögelerini içeren trajik haberler, dijital medyanın geniş olanakları kullanılarak servis edilmektedir. Hedef kitlenin sıkça tükettiği bu haberler beraberinde olumsuz sonuçları da doğurmaktadır. Çalışmanın çıkış noktasını da burası oluşturmaktadır. İstanbul örnekleminde lisansüstü eğitim gören 131 katılımcı ile gerçekleştirilen çalışmada trajik haberlerin hedef kitle üzerindeki psikolojik etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Çalışma nitel araştırma deseninde yürütülerek nicel verilerle desteklenmiştir. Araştırmada derinlemesine görüşme yapılarak yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmış ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan analizler sonucunda trajik haberlerin alıcıları psikolojik olarak olumsuz bir biçimde etkilediği görülmüştür.

A Study on Ethics in Tragic News and Its Impact on Individuals in the Context of Digital Journalism

Written, visual and auditory media associations follow a broadcasting strategy for the content they produce to be popular with the target audience. For this purpose, they try to report more about the events that attract the attention of the followers. In this context, tragic news containing violence and drama, which is known to attract great attention by both the audience and the reader, are served using the wide range of digital media. These news, which are frequently consumed by the target audience, also have negative consequences. This is the starting point of the study. In the study conducted with 131 graduate students in the Istanbul sample, it was tried to measure the psychological effect of tragic news on the target audience. The study was carried out in a qualitative research design and supported by quantitative data. In the research, the data were collected and subjected to content analysis with the structured interview form by making in-depth interviews. As a result of the analysis, it was found that tragic news negatively affected the target audience psychologically.

___

  • Alankuş, Sevda. (2005). Medya, Etik ve Hukuk. İstanbul: İletişim Vakfı Yayınları.
  • Altıntaş, M. (2017). İnternet Medyası ve Şiddet: İnternette Sunulan Şiddet Haberlerinin Toplum Üzerindeki Etkisi. Erciyes İletişim Dergisi: Kayseri: 5(1). s. 182-192.
  • Burton, G. (1995). Medya Analizlerine Giriş: Görünenden Fazlası. Çev., Nefin Dinç. İstanbul: Alan Yayını.
  • Ceyhan, Samet. (2014). Yazılı Medyada Kadına Yönelik Şiddet Haberlerinde Kullanılan Dilin ve Görsellerin İncelenmesi. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Uzmanlık Tezi.
  • Dursun, Çiler. (2010). Kadına Yönelik Şiddet Karşısında Haber Etiği. Fe Dergi: Ankara: sayı: 2(1). s. 18-32.
  • Erdoğan, İlker. (2006). Türkiye'de Ulusal ve Yerel Gazetelerin Habercilik Anlayışları: Deprem Haberlerinin Karşılaştırmalı Analizi. Selçuk İletişim Dergisi. Konya: sayı: 4(3). s. 51-64.
  • Huesmann, L. R., & Eron, L. D. (1986). Television and the aggressive child: A cross-national comparison. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Karaboğa, T. (2010). Medya ve Toplum İlişkileri:Televizyon Haberlerindeki Şiddetin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ankara: Karınca Yayınları.
  • National Institute of Mental Health. (1982). Television and Behavior: Ten Years of Scientific Progress and Implications for the Eighties, Vol. 1. Rockville, MD: U.S. Department of Health and Human Services.
  • Özer Ö. (2007) Televizyonun Şiddet Özelinde Bilinçaltına Yaptığı Etkiye Yönelik Yetiştirme Kuramı Çerçevesinde Yapılan Araştırma, B Türkoğlu, M Cinman Şimşek (eds) Medya Okuryazarlığı, İstanbul: Kalemus Yayınları.
  • Özsoy, Aydan., Öztürk, Arıkan, Ebru. (2018). Türk Medyasında Trafik ve Yol Güvenliği Haberleri: Karşılaştırmalı Bir İçerik Analizi. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim. İstanbul: sayı. (2). s. 158-173. Pınar, Nevin. (2006). Görsel Medya ve Şiddet Kültürünün Orta Öğretim Öğrencileri Üzerine Etkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
  • Toker, H., & Altun, D. (2015). Toplumsal Şiddetin Aktarım Yoluyla Yeniden Üretilmesi: Basının Televizyonlaşması Bağlamında Şefika Etik cinayeti. Selçuk İletişim Dergisi. Konya: sayı: 9(1). s. 115-140.
  • Yaşa, Hüseyin. (2019). Türkiye’de Ulusal Kanallarda Şiddet Olgusunun Sunumu: Ana Haber Bültenleri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies Social Sciences: Ankara: 14(4). s. 1885-1904.
  • Yurdigül, Aslı. (2014). Olumsuz Olayların Televizyonların Ana Haber Bültenlerinde Sunumu:“Soma Faciası” Üzerine Bir İnceleme Çalışması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. Gümüşhane: sayı. 2(4). s. 71-99.
  • Basın İlan Kurumu. (2021). https://bik.gov.tr/kurumsal/basin-ahlak-esaslari/ Erişim: 15.01.2021.
  • BBC. (2021). http://www.bbc.co.uk/turkish/ilkeler/ch1.pdf Erişim: 20.01.2021.
  • BBC. (2021). http://www.bbc.co.uk/turkish/ilkeler/ch8.pdf Erişim: 20.01.2021.
  • Deutsche Welle. (2021).https://www.dw.com/tr/infodemi-t%C3%BCrkiyede-yalan-haber-salg%C4%B1n%C4%B1nda-art%C4%B1%C5%9F/a-56932155 Erişim: 13.04.2021.
  • Reuters Institute. (2018). http://media.digitalnewsreport.org/wp-content/uploads/2018/06/digital-news-report-2018.pdf Erişim: 13.04.2021.
  • Habertürk. (2016). https://www.haberturk.com/saglik/haber/1117847-toplumsal-siddet-ruh-sagligimizi-bozuyor Erişim: 13.04.2021.
  • Hürriyet. (2016). https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/haberleri-sosyal-medyadan-takip-etmek-insan-psikolojisini-bozuyor-40157857 Erişim: 13.04.2021.
  • RTÜK. (2018). https://www.rtuk.gov.tr/yayinci-duzenlemeleri/3746/3908/yayincilik-etik-ilkeleri.html Erişim: 20.01.2021.
  • RTÜK. (2018). https://www.rtuk.gov.tr/yayinci-duzenlemeleri/3746/3907/teror-ve-olaganustu-durumlarda-uyulacak-haber-ilkeleri.html Erişim: 13.04.2021.
  • https://www.rtuk.gov.tr/yayinci-duzenlemeleri/3746/3907/teror-ve-olaganustu-durumlarda-uyulacak-haber-ilkeleri.html Erişim: 10.04.2021.
  • TDK. (2021). https://sozluk.gov.tr/ Erişim:27.01.2021.
  • TRT. (2021). https://www.trt.net.tr/kurumsal/YayinIlkelerimiz.aspx Erişim: 15.01.2021.
  • TRT Haber. (2021). https://www.trthaber.com/haber/bilim-teknoloji/turkiyede-dijital-habercilik-yukseliste-363237.html Erişim: 10.01.2021.
  • Türkiye Gazeteciler Cemiyeti. (2021). https://www.tgc.org.tr/bildirgeler/t%C3%BCrkiye-gazetecilik-hak-ve-sorumluluk-bildirgesi.html Erişim: 20.01.2021.