2011 yılından itibaren Ortadoğu’da süregelen kaos ve çatışmalar, geniş çaplı bir mülteci göçüne yol açmıştır. Bu göç hareketinin sosyo-ekonomik etkilerinin yanı sıra, mültecilerin girişimcilik potansiyellerinin araştırılması hem mültecilerin entegrasyon süreçleri hem de göç alan ülkelerin ekonomileri açısından önem arz etmektedir. Bu çalışma, Çorum’da ikamet eden mültecilerin yaşam koşullarını ve ekonomik entegrasyon süreçlerini anlamak amacıyla, sosyal ağların ve demografik özelliklerin girişimcilik niyetleri üzerindeki etkilerini derinlemesine incelemeyi hedeflemektedir. Araştırma kapsamında, kolayda örneklem yöntemiyle ulaşılan ve Çorum’da ikamet eden 264 mülteciye Google Drive üzerinden online ve yüz yüze anket uygulanmıştır. Çalışmanın bulguları, mültecilerin göç öncesinde sahip oldukları sosyal ağlardan önemli ölçüde faydalandıklarını ve bu ağlar vasıtasıyla göç ettikleri ülkede de yeni gelen mültecilere destek sağladıklarını göstermektedir. Mültecilerin sahip oldukları sosyal ağların, mültecilerin girişimcilik niyetleri üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, bu ağların genellikle aile üyeleri, tanıdıklar ve arkadaşlarla sınırlı kaldığı; daha geniş ölçekli ağlara erişim noktasında ise yetersizliklerin bulunduğu saptanmıştır. Ayrıca, mültecilerin uyruk, gelir düzeyi, eğitim seviyesi ve hane halkı büyüklüğü gibi demografik faktörlerin de girişimcilik niyetleri üzerinde belirleyici rol oynadığı tespit edilmiştir. Bu çalışma, mültecilerin girişimcilik potansiyellerini değerlendirirken sosyal ağ dinamiklerinin ve demografik faktörlerin dikkate alınmasının önemine vurgu yapmaktadır.
Since 2011, the ongoing chaos and conflicts in the Middle East have led to a large-scale refugee migration. In addition to the socio-economic impacts of this migration, investigating the entrepreneurial potential of refugees is crucial both for their integration processes and for the economies of the host countries. This study aims to deeply examine the effects of social networks and demographic characteristics on the entrepreneurial intentions of refugees residing in Çorum, with the goal of understanding their living conditions and economic integration processes. As part of the research, a survey was administered to 264 refugees residing in Çorum, who were reached through convenience sampling. The survey was conducted both online via Google Drive and through face-to face interviews. The findings of the study indicate that refugees benefited significantly from the social networks they had prior to migration and that these networks continued to provide support to newly arrived refugees in the host country. It has been determined that the social networks possessed by refugees have a statistically significant impact on their entrepreneurial intentions. However, it has also been found that these networks are generally limited to family members, acquaintances, and friends, with deficiencies in accessing broader, larger scale networks. Moreover, demographic factors such as nationality, income level, education level, and household size were also found to have a determining effect on entrepreneurial intentions. This study emphasizes the importance of considering both the dynamics of social networks and demographic factors when evaluating the entrepreneurial potential of refugees.
">Since 2011, the ongoing chaos and conflicts in the Middle East have led to a large-scale refugee migration. In addition to the socio-economic impacts of this migration, investigating the entrepreneurial potential of refugees is crucial both for their integration processes and for the economies of the host countries. This study aims to deeply examine the effects of social networks and demographic characteristics on the entrepreneurial intentions of refugees residing in Çorum, with the goal of understanding their living conditions and economic integration processes. As part of the research, a survey was administered to 264 refugees residing in Çorum, who were reached through convenience sampling. The survey was conducted both online via Google Drive and through face-to face interviews. The findings of the study indicate that refugees benefited significantly from the social networks they had prior to migration and that these networks continued to provide support to newly arrived refugees in the host country. It has been determined that the social networks possessed by refugees have a statistically significant impact on their entrepreneurial intentions. However, it has also been found that these networks are generally limited to family members, acquaintances, and friends, with deficiencies in accessing broader, larger scale networks. Moreover, demographic factors such as nationality, income level, education level, and household size were also found to have a determining effect on entrepreneurial intentions. This study emphasizes the importance of considering both the dynamics of social networks and demographic factors when evaluating the entrepreneurial potential of refugees.
">Ağır, O., & Sezik, M. (2015). Suriye’den Türkiye’ye yaşanan göç dalgasından kaynaklanan güvenlik sorunları. Birey ve Toplum, 5(9), 95-123. https://dergipark.org.tr/tr/download/article file/307116#:~:text=T%C3%BCrkiye’ye%20Suriyeli%20s%C4%B1%C4%9F%C4%B1nmac%C4%B1%20 ak%C4%B1n%C4%B1,dalgas%C4%B1%20beklentinin%20%C3%B6te-%20sinde%20 ger%C3%A7ekle%C5%9Fmi%C5%9Ftir.
Akın, Ö., & Reyhanoğlu, M. (2022). Benzerlikleri ve farklılıklarıyla göçmen girişimciler ve mülteci girişimciler: Bir tipoloji önerisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 1-13. https:// doi.org/10.18074/ckuiibfd.1125093
Almohammad, D., Durrah, O., Alkhalaf, T., & Rashid, M. (2021). Entrepreneurship in Crisis: The determinants of Syrian refugees’ entrepreneurial ıntentions in Turkey. Sustainability, 13(15), 8602. https://doi.org/10.3390/ su13158602
Arıcıoğlu, M. A., & Afkarı, R. (2023). Türkiye’deki Afgan Göçmenlerin Girişimcilik Sürecinde Sosyal Sermayenin Etkisi: İstanbul ve Konya Örneği Üzerine Nitel Bir Araştırma. Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 5(1), 17-44. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2960799
Bizri, R. M. (2017). Refugee-entrepreneurship: a social capital perspective. Entrepreneurship & Regional Development, 29(9), 847-868. http://doi.org/10.1080/08985626.2017.1364787
Bonacich, E. (1973). A theory of middleman minorities. American sociological review, 583-594. https://www. jstor.org/stable/pdf/2094409.pdf?casa_token
Çakıcı, A., Yilmaz, Ş., & Çakıcı, A. C. (2018). The attitudes of Turkish tradesmen towards Syrian refugee tradesmen: A research in Mersin. PressAcademia Procedia, 7, 367-371. http://doi.org/10.17261/Pressacademia.2018.918
Deniz, D., & Reyhanoğlu, M. (2018). İten ve çeken faktörler temelinde Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin girişimci olma nedenleri. Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 7(2), 33-66. https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/977998
Douglas, E. J. (2020). Entrepreneurial ıntention: Past, present and future research. Cheltenham: Edward Elgar Publisihing. Dulkadir, Ö., & Karakaya, A. (2023). Mültecilere verilen işbaşı eğitimlerin girişimcilik boyutlarına etkisi üzerine bir araştırma. Journal of Humanities and Tourism Research, 13(4), 718-730. 10.14230/johut1518
Ekinci, G. (2022). Doğrudan yabancı yatırım: Suriyeli mülteciler ve pazarı motive eden faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 1096-1116. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1427
Ertürk, M. İ., Güleç, R., & Yıldırım, M. (2023). Suriyeli mülteci girişimciliği ve inovasyonu üzerine bir araştırma: Gaziantep ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22(88), 1667-1686 https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/3057905 160 IJHM, 2024; 4(2): 130-163
Giddens, A., & Sutton, P. W. (2021). Sosyoloji. (E. A. Kayhan, Çev.) İstanbul: Kırmızı. Göç İdaresi Başkanlığı. (2023, Mayıs 15). Geçici koruma kapsamındaki suriyelilerin illere göre dağılımı. https:// www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
Gönç Şavran, T. (2011). Göç olgusu ve uluslararası göç kuramları. N. Suğur (Dü.) içinde, İnsan ve Toplum. Anadolu Üniversitesi.
Görgün, M. (2017). Küreselleşme sürecinde göçmen ilişkileri ağının önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Göç Özel Sayısı), 1317-1327. https://dergipark.org.tr/en/download/ article-file/1014053
Güllüpınar, F. (2019). Göç olgusu ve uluslararası göç kuramları. N. Suğur (Dü.) içinde, İnsan ve Toplum (ss. 100- 127). Anadolu Üniversitesi. Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe-Yöntem-Analiz, Genişletilmiş 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık
Heilbrunn, S., & Iannone, R. L. (2019). Refugees out of the Shadows. S. Heilbrunn, J. Freiling, & A. Harima (Dü) içinde, Refugee Entrepreneurship: A Case-based Topography.(ss.1-25) New York: Palgrave Macmillan. Heilbrunn, S., Freiling, J., & Harima, A. (2019). Refugess entrepreneurship: A case-based topography. New York: Palgrave Macmillan.
Karan, O. (2019). Suriyeli mültecilerin esnaflaşmasını anlamada Bourdieucu yaklaşımın olanakları. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 39(2), 249-276 https://doi.org/10.26650/SJ.2019.39.2.0010
Karan, O., Çakır, B., & Kurtarır, E. (2020). Hatay’daki Suriyeli mültecilerin girişimcilik alanındaki deneyimleri ve mekânsal faktörler. Göç Dergisi, 7(1), 77-94. https://doi.org/10.33182/gd.v7i1.681
Kayalar, M., & Yıldız, S. (2017). Uluslararası göç sonrasında ortaya çıkan girişimcilik türleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 55-62. https://dergipark.org.tr/en/download/ article-file/1001612
Kıraç, A., Uyanık, D., İkikat Tümer, E., Arıcı, E., Çiftçi, K., Yıldırım, Z., Kostoulas, A., Aksoy, G., Scalia, A., & Wilhelmsen, I. (2022). Mülteci ve sığınmacıların girişim kapasitelerinin artırılmasında eğitimin rolü ve önemi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 35-49. https://doi.org/10.47147/ksuiibf.1132040
Körpe Abdullatif, B., & Koç, M. (2022). Göçmen girişimcilik teorilerinin mülteci girişimcilik bağlamında incelenmesi. Uluslararası Sosyal, Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 2(1), 91-103. https://dergipark.org.tr/ en/download/article-file/2804960
Kul Parlak, N., & Uludağ Güler, Ç. (2022). Göçmen girişimcliği bağlamında Suriyeli girişimciler: İstanbul ili örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 20(46), 849-884. https://doi.org/10.35408/comuybd.1061833
Kuzu, L. (2022). Göç girişimcilik ve toplumsal cinsiyet: Gaziantep’teki Suriyelilerin işyeri açma motivasyonları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Türkiye’nin Göç Siyaseti Özel Sayısı, 221(Özel sayı), 90 106. 10.46928/iticusbe.1109411
Lassalle, P., Johanson, M., Nicholson, J. D., & Ratajczak-Mrozek, M. (2020). Migrant entrepreneurship and markets: The dynamic role of embeddedness in networks in the creation of opportunities. Industrial Marketing Management, 91, 523-536. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2020.04.009
Light, I., Bhachu, P., & Karageorgis, S. (1993). Migration Networks and Immıgrant Entreprenurship. I. Light, & P. Bhachu (Dü) içinde, Immigration and Entrepreneurship. New Brunswick: Transction.
Light, I., Bhachu, P., & Karageorgis, S. (2017). Migration networks and ımmigrant entrepreneurship. Immıgration and Entreprenurship, 25-50. /https://escholarship.org/content/qt50g990sk/qt50g990sk_ noSplash_73a89b2121747c9ad4af1469a8ce104d.pdf
Mawson, S., & Kasem, L. (2019). Exploring the entrepreneurial intentions of Syrian refugees in the UK. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 25(5), 1128-1146. https://doi.org/10.1108/ IJEBR-02-2018-0103
Mboko, S. (2020). Understanding the social capital in refugee entrepreneurs. Advances In Management, 13(2), 24-34. https://www.proquest.com/docview/2406646572/ fulltextPDF/91233ED7D3D64F82PQ/1?accountid=15426&sourcetype=Scholarly%20Journals
Mitra, J. (2019). Forward. S. Heilbrunn, J. Freiling, & A. Harima (Dü) içinde, Refugee entrepreneurship: A case based topography. New York: Palgrave Macmillan.
Newman, A., Macaulay, L., & Dunwoodie, K. (2023). Refugee entrepreneurship: A systematic review of prior research and agenda for future research. International Migration Review, 1-32. https://doi. org/10.1177/01979183231182669
Parin, S., & Kılıç, A. R. (2022). Türkiye’deki Suriyeli göçmenlerin girişimcilik faaliyetlerinde farklı sermaye biçimlerinin rolü. 9(1), 15-36. https://doi.org/10.33182/gd.v9i1.801
Pehlivan, U., & Karaatlı, B. (2020). Kavramsal, kuramsal ve hukuki bağlamda mülteci girişimciliği: Türkiye’deki Suriyeli mülteci girişimciliğin analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 15-41. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1009692
Quoc, J. (2020). Refugee entrepreneurship: Effect of embeddedness and social capital on entrepreneurial intention. Austria: Johannes Kepler University.
Shahab, A. B. (2022). Afganlı mültecilerin/yerleşimcilerin mülteci girişimcilik tercihlerinin ve başarılarının göç dönemleri üzerinden araştırılması: İstanbul, Konya ve Tokat örneği üzerine nitel bir araştırma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Konya.
Unat, D. B., & Şen, H. (2019). Daily Life Practices of Syrian Immigrants: The Case of Mardin. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 20(45), 159-177. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/897828
Şeşen, H., & Basım, H. N. (2012). Demografik faktörler ve kişiliğin girişimcilik niyetine etkisi: Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 12(Özel Sayı), 21-28.
Tekbaş, F., & Karan, O. (2022). Hatay’daki geçici koruma altındaki Suriyelilerin girişimcilik deneyimleri. Göç Dergisi, 9(1), 65-84. https://doi.org/10.33182/gd.v9i1.800
Temur, M. (2022). “Ben ve biz” mi, “biz ve onlar” mı, yoksa “biz ve daha niceleri” mi?: Farklı mülteci girişimci grupların Suriyeli mültecilere bakış açılarını anlamaya yönelik bir araştırma. Bursa: [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi.
Wahba, J., & Yves, Z. (2012). Out of sight, out of mind: Migration, entrepreneurship and social capital. Regional Science and Urban Economics, 42, 890-903. https://doi.org/10.1016/j.regsciurbeco.2012.04.007
Wahba, J., & Zenou, Y. (2005). Density, social networks and job search methods: Theory and application to Egypt. Journal of Development Economics, 78(2), 443–473. https://doi.org/10.1016/j.jdeveco.2004.11.006
Wilson, K. L., & Portes, A. (1980). Immigrant enclaves: An analysis of the labor market experiences of Cubans in Miami. American Journal of Sociology, 86(2), 295-319. https://www.jstor.org/stable/pdf/2778666. pdf?casa_token=DPxm8X-9h-8AAAAA:PCce-j7f766A7bfQfmeCPASitfAG4-_4aIzn2T2TLmQlbu3tohjQKLk gbviC3RnTW-iwPHDobaJfPkRKy2dRGDxSyETpQCou5_JTVv0RP-eMwzsHVBvw