NEMRUT DAĞI KUTSAL ANITI: I. ANTİOCHUS’UN DEHASI

Ülkemiz coğrafyası birçok medeniyete ev sahipliği yapmakla kalmamış kültür varlığı açısından da dünyanın en zengin mirasına sahip olmuştur. Bu miras, genç sanatçıları uluslararası düzeye taşıyabilecek birçok özelliklere sahiptir. Nemrut Dağı bu miraslardan biridir. Çalışma, bu topluma miras olarak bırakılan Nemrut Dağı Anıtının önemini irdelemek amacıyla yapılmıştır. Yazın taraması sonucunda Nemrut Dağı ile ilgili birçok yayına ulaşılmıştır. Bu yayınlar genellikle turizm, arkeoloji, müzecilik ile Kültür ve Turizm Bakanlığının koruma amaçlı “girişimleri” ile ilgili yazılardır. I. Antiochus’un dehasını sadece mevcut yayınlarla kavramanın mümkün olmadığına inanılmaktadır. Çünkü Nemrut Dağı, heykeller, tümülüs ve yazıtlar ile birlikte bir bütünün parçalarıdır ve bütünlük, orayı ziyaret eden insanlarla tamamlanmaktadır. Bu nedenle Nemrut Dağı ile ilgili bölüm, bilimsel yayınların ışığında, bireysel gözlemlere dayanmaktadır. Bu çalışmada ortaya çıkan sonuca göre, Kommagene Kralı I. Antiochus, yaklaşık 2000 yıl önce, kendisini yaşayan Tanrı ilan ederek ölümsüzleşmeyi hedeflemiştir; bu amaçla yaptırdığı Tapınak (Anıt Mezar) aracılığıyla ortaya çıkan bir tür “illüzyon” ile halkını, kendisinin Tanrı olduğuna inandırmak istemiş ve bunu da başarmıştır. I. Antiochus’un dehasının, mekan tasarımında ve kullandığı objelere yüklediği “kavramda” saklı olduğuna inanılmaktadır. Nemrut Dağı ve benzeri kültürel varlıkların verdiği esinle, batı sanatında Enstalasyon ve Land Art gibi yeni sanatsal yaklaşımlar ortaya çıktığı halde medeniyetlerin beşiği ülkemizde, Nemrut heykellerine gösterilen ilgi, onların kopyalarını yapmakla sınırlı kalmıştır. 

___

  • Antmen, A. (2009). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayıncılık, İstanbul.
  • Cabanne, P. (1999). Modernizmin Serüveni, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Dörner, F. K. (1999). Nemrut Dağı’nın Zirvesinde Tanrıların Tahtları, T.T.K. Yayınları, Ankara.
  • Genç, A. (1983). “Dada”. (Yayınlanmış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Yaşar, M. (2016). “Sanatta Etkileşim”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, ISSN: 1309-9876 E-ISSN: 1309-9884 Cilt/Vol. 6 Sayı/No.14 (2016): 1-11, DOI: http://dx.doi.org/10.16950/iüstd.05476.
  • Batur, E. (1995). Sanatdünyamız, avant-garde 1945-1995, Yapı Kredi Yayınları, Sayı 59, İstanbul.
  • URL-1, (https://bilgievren.com/arazi-sanati-nedir-tarihcesi-5785.html), (Erişim Tarihi:10.11.2019).
  • URL-2, (https://www.sozcu.com.tr/hayatim/kultur-sanat-haberleri/mario-merzin-ikonik-eserleri-igloos-sergisinde/), (Erişim Tarihi:15.03.2019).
  • URL-3, (http://www.yapi.com.tr/haberler/nemrut-heykelleri -adıyaman universitesinde_82842.html). (Erişim Tarihi:15.03.2018).
  • URL-4, (https://adiyaman.edu.tr/TR/Haberler/2014/11/12/Universitemize-Nemrut-Daginin-Maketi-Insa-Ediliyor), (Erişim Tarihi: 03.11.2015).
  • URL-5, (www.haberler.com/bakan-gunay-nemrut-dagi-ndaki-heykelleri-3855178-haberi/), (Erişim Tarihi:10.11.2018).