Kentsel Yeşil Alanlarda Vandalizm ve Vandalizmi Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Günümüzün kentsel sorunları arasında yer alan etkisini gün geçtikçe daha çok hissettiğimiz, maddi kayıplara neden olan, çevre kalitesini düşüren ve kent estetiğini bozan önemli problemlerden bir tanesi vandalizmdir. Vandalizm; bir çevre sorunu olmanın ötesinde, sosyal boyutu ile mutlaka ele alınması gereken önemli bir konudur. İnsanların Vandalizm hakkındaki düşüncelerini, neden Vandalizm eylemini gerçekleştirdiklerini ve bu eylemi gerçekleştiren kişilerin aslında nelere ihtiyacı olduğunu ortaya koyabilmek ve kişilerin Vandalizm eğilimlerini artıran faktörleri belirleyebilmek amacıyla bu çalışmanın yapılmasına karar verilmiştir. İnsanların Vandalizm konusunda ne düşündüğünü belirleyebilmek için 156 kişi ile çevrimiçi ortamda bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Sonuçta, vandalizm eyleminin neden ve daha çok nerelerde yapıldığı ve hangi faktörlerin etkili olduğu belirlenip peyzaj mimarı olarak bu eylemi azaltabilmek için neler yapılabileceği ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kentsel alanda vandalizm, Kent mobilyaları, İnsan gereksinimleri, Alan gereksinimi, Vandalizmim psikolojik boyutu

Vandalism in Urban Green Spaces and Determining The Factors Affecting Vandalism

Vandalism, which is one of today's urban problems, makes its impact felt more and more every day, causes financial losses and reduces the quality of the environment, is one of the important problems that disrupt the urban aesthetics. Vandalism is an important issue that must be addressed with its social dimension, in addition to being an environmental issue. It has been decided to carry out this study in order to reveal people's thoughts about Vandalism, why they carry out vandalism, and what people who carry out this action actually need, and to determine the factors that increase people's Vandalism tendencies. In order to determine what people think about Vandalism, an online survey was conducted with 156 people. As a result, it has been tried to determine why and where the vandalism action was taken and which factors were effective, and what can be done to reduce this action as a landscape architect.

Keywords:

Vandalism in urban areas, Urban furniture, Human needs, Space requirement, Psychological dimension of vandalism,

PDF

___

Aslan, H. (2018). Vandalizmin Azaltılmasında Peyzaj Tasarım Kriterlerinin Belirlenmesi. Mesleki Bilimler Dergisi (MBD), 7(2), 74-82. https://dergipark.org.tr/en/pub/mbd/issue/40281/441927
Boz, B., & Beyaztaş, F.Y. (2001). Vandalizm. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi STED, 10(3), 17-18. http://www.ttb.org.tr/STED/sted0301/5.
Clarke, R. V. (1980). “Situational” crime prevention: Theory and practice. Brit. J. Criminology, 20(2), 136. https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/bjcrim20&div=19&id=&page=
Dinçtürk, S. (2007). Türkiye’de Vandalizmin Sosyal, Ekonomik ve Psikolojik Boyutları. [Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi]. https://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/handle/11630/2627?show=full
Doğan, S.(2011). Genel Lise Öğrencilerinin Algılarına Göre Okul Tahripçiliği İle Okul İklimi Arasındaki İlişki [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. https://dspace.gazi.edu.tr/handle/20.500.12602/191325
Doğan, S., & Demir, İ. (2012). Genel Lise Öğrencilerinin Okul Tahripçiliği Algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 133-147.
Ferrell, J., & Sanders, C.R. (1995). Cultural Criminology, Northeastern University Press, Boston.
Goldstein, A. P. (1996). The Psychology of Vandalism, Plenum Press, New York.
Kalgı, M. E., & Aliyev, R. (2015). The relationship between self-esteem and vandalism on high school students Lise öğrencilerinin özsaygı ve tahripçi davranışları arasındaki ilişki. Journal of Human Sciences, 12(2), 1430-1445. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3399
Kalgı, M.E. & Aliyev, R. (2015b). Ergen tahripçilik örneği: geliştirmesi, geçerliliği, güvenilirliği. Journal of Educational Sciences, 3(4): 79-93. https://dergipark.org.tr/en/pub/jedus/issue/16127/168721
Kesimli, İ. G. (2013). Saldırganlık ve vandalizm. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 3(1), 157-170. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejovoc/issue/5392/73128
Newman, O. (1972). Defensible Space, Macmillan, Newyork, s. 123.
Olgun, R., & Yılmaz, T. (2015). Kentsel yeşil alanlarda vandalizm ve olası tasarım çözümleri: Antalya kenti örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(3): 27-39. https://hdl.handle.net/20.500.11776/1986
Olgun, R., Yılmaz, T., & Adan, E. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Vandalizm Hakkındaki Görüşleri Üzerine Bir Araştırma: Akdeniz Üniversitesi Örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(16): 36-48. https://dergipark.org.tr/en/pub/iujad/issue/32386/335774
Osgood, C. E., May, W. H., & Miron M. S. (1975).Cross-cultural universalsin affective meaning. University of Illinois Press, Urbana.
Öğülmüş, S. (1993). Tahripçilik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 26 (2), 588-592. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000491
Özen, Y., Gülaçtı, F., & Çıkılı, Y. (2004). Saldırganlığın Psikolojik-Kültürel Boyutu ve Vandalizm. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 3(1): 144-149.
Phillips, L.E., (1996). Parks: Design and Management, McGraw Hill Book Co., New York, 107s.
Sakıcı, Ç. (2018). Vandalism in Kastamonu, II. International Eurasian Agriculture and Natural Sciences Congress, 11-15 September 2018, Azerbaijan- Baku, 35-39 ISBN No: 978-605-69010-0-3
Stollard, P., & Stollard, P. (2003). Crime Prevention Through Housing Design, Taylor & Francis. https://doi.org/10.4324/9780203223079
Tarakçı, F.N. (2003). Kentsel Çevrede Vandalizm: Vandalizmin Bank Tasarımına Etkisi, [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi] http://hdl.handle.net/11527/888
Tarcan, S. (2007). İlköğretim okullarında ders sırasında öğrenciler arasında görülen vandalist davranışlar. [Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi]
Tygart, C. (1988). Public School Vandalism: Toward a synthesis of theories and transtiontoparadigmanalysis. Adolescence, 23(89), 187-200. https://popcenter.asu.edu/sites/default/files/problems/vandalism/PDFs/Tygart_1988.pdf
Underwood, G. (1980). Vandalism, The Architects' Journal, 171(24): 1171-1174. https://scholar.google.com/scholar?hl=tr&as_sdt=0%2C5&q=Underwood%2C+G.+%281980%29.+Vandalism%2C+The+Architects%27+Journal%2C+171%2824%29%3A+1171-1174.&btnG=
Ünlü, A., Alkışer, Y., & Edgü, E. (2000). Fiziksel ve sosyokültürel değişim bağlamında Beyoğlu'nda suç olgusunun değerlendirilmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Araştırma Fonu, Proje No:1094, 113s. https://www.academia.edu/1261832/Fiziksel_ve_Sosyok%C3%BClt%C3%BCrel_De%C4%9Fi%C5%9Fim_Ba%C4%9Flam%C4%B1nda_Beyo%C4%9Flu_nda_Su%C3%A7_Olgusunun_De%C4%9Ferlendirilmesi
Yavuz, A., & Kuloğlu, N. (2010). An experimental study on vandalism: Trabzon Parks, Scientific Research and Essays, 5(17): 2463-2471. https://academicjournals.org/journal/SRE/article-abstract/3F74AE519265
Yavuz, A., & Kuloğlu, N. (2011). The effects of locational factors on vandalism in the seaside parks, Scientific Research and Essays, 6(20): 4207-4212. https://academicjournals.org/journal/SRE/article-abstract/861F28F38831
Yıldırım, A., 2000. Kamusal Alanlarda Vandalizm, [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=b5EOxIf2-o6gfDOBk-yVoA&no=5dn7dmuVwfZTc67hUQmd4Q
Yılmaz, T, & Olgun, R. (2016). Investigation of the differences between factors affecting vandalism in urban green areas. Indoor and Built Environment, 25(4): 618-625. https://doi.org/10.1177/1420326X15573275
Van Lier, P. A., Vitaro, F., Barker, E. D., Koot, H. M., & Tremblay, R. E. (2009). Developmental links between trajectories of physical violence, vandalism, theft, and alcohol-drug use from childhood to adolescence. Journal of Abnormal Child Psychology, 37(4): 481-492. https://link.springer.com/article/10.1007/s10802-008-9289-6
Ward C (1973). Vandalism, First Published, The Architectural Press, London. https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/vandalism/author/ward-colin/