Van İli Trafik Kaynaklı Hava Kirleticilerinin Emisyon Envanteri

Teknolojideki ilerlemeler, insanların yaşamlarına birçok kolaylık sunarken diğer yandan insanların ortak kullanım alanı olan çevrede geri getirilmesi zor, hatta imkânsız olan tahribatlara yol açmaktadır. Çevre kirliliği, birçok faktörden oluşmasına rağmen, çevreye en fazla zarar veren faktörlerin başında; taşıt kaynaklı çevre kirliliği gelmektedir. İçten yanmalı motorlardan kaynaklanan hava kirleticilerinin belirlenmesi, insan sağlığı ve çevreye olan olumsuz etkilerinden dolayı büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada Van ilini çevreleyen yollarda taşıt sayımları yapılarak trafik yoğunluğu belirlenmiştir. Trafik kaynaklı hava kirleticilerinin (CO, NOx, PM, VOC) “EMEP/EEA Air Pollutant Emission Inventory Guidebook” emisyon faktörleri kullanılarak, emisyon envanteri çıkarılmıştır. Böylece Van iline etki eden emisyon miktarları belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarından elde edilen verilere göre atmosfere verilen toplam emisyon miktarları içindeki CO miktarı 442.78 ton yıl-1, NOx miktarı 83.01 ton yıl-1, PM miktarı 8.01 ton yıl-1 ve VOC miktarı 70.41 ton yıl-1 şeklinde yaklaşık olarak bulunmuştur. Önlem alınmadığı takdirde ildeki kirlilik canlıların hayatını olumsuz yönde etkileyerek çevre ve insan sağlığı üzerinde telafi edilemeyecek sonuçlar meydana getirmesi muhtemeldir.

Anahtar Kelimeler:

Van, Motorlu Taşıtlar, Hava Kirliliği, Emisyon Envanteri

Emission Inventory of Air Pollution Based on Traffic in Van Province

While the advances in technology offer many conveniences to people's lives, on the other hand they lead to difficult or even impossible damage that can be brought back to people's common uses. Although environmental pollution consists of many factors, the factors that cause damage to the environment most is the vehicle based environment pollution. Determination of air pollutants from internal combustion engines is of great importance due to their negative effects on human health and the environment. In this study, traffic density was determined by vehicle counted on the roads surrounding the province of Van. The emission inventory of the airborne air pollutants (CO, NOx, PM, VOC) was extracted by using “EMEP / EEA Air Pollutant Emission Inventory Guidebook” emission factors. Thus, the amount of emission affecting the province of Van was determined. According to the data obtained from the study results, the total emission amount given to the atmosphere was found to be approximately CO 442.78 ton year-1, NOx 83.01 ton year-1, PM 8.01 ton year-1 and VOC 70.41 ton year-1. Unless the precautions are taken, pollution in the province will affect the life of living organisms negatively and create irretrievable results on the environment and human health.

Keywords:

Van, Motor Vehicles, Air Pollution, Emission Inventory,

PDF

___

Agarwal D, Sinha S, Agarwal A.K, 2006. Experimental investigation of control of NOx emissions in biodiesel-fueled compression ignition engine. Renewable energy , 31:2356-2369
Amin N, 2009. Reducing emissions from private cars : Incentive measures for behavioural changes . United nations environment programme, 7-9.
Anonim, 2008. Türkiye Cumhuriyeti Karayolları Genel Müdürlüğü, “2007 Trafik ve Ulaşım Bilgileri”.
Anonim, 2018. Van Karayolları Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü Kayıtları, Van
Anonim, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu Motorlu Kara Taşıtları Sayısı, http://www.oyder-tr.org/Content/document/raporlar/tuik-motorlu-kara-tasitlari-ocak-2019-tablolar.xls (Erişim Tarihi:21/03/2019 )
Bellasio R, Bianconi R, Corda G, Cucca P, 2007. “Emission inventory for the road transport sector in sardinia (İtaly)”, Atmospheric environment, no.41, p.677-691
Borrego C, Amorim J.H, Tchepel O, Dias D, Rafael S, E. Sa, Pimentel C, Fontes T, Fernandes P, Pereira S.R, Banderia J.M, Coelho M.C, 2016. “Urban scale air quality modelling using detailed traffic emissions estimates”. Atmospheric environment, no.131, p.341-351
Challen B, Baranescu R, 1999. diesel engine reference book 2nd ed. Butterworth- Heinemann, Oxford, 479-480.
Cuci Y, E Polat E, 2015. “Gaziantep’in trafik kaynaklı hava kirliliğinin Belirlenmesi” Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Journal of Engineering Sciences, 18(2), 1-11
Çetin S, Karademir A, Pekey B, Ayberk S, 2006 . “Kocaeli ilinde trafik kaynaklı hava kirleticilerinin emisyon envanteri”, Kocaeli Özelinde Büyükşehirlerin Kentsel Yapılaşma ve Ulaşım Sorunları Sempozyumu, Kocaeli, Türkiye, 28-30 Haziran
Demirel H, Ateş A, 2018. “Sapanca Gölü Çevresinde Karayolu Trafiğinden Kaynaklanan Hava Kirleticilerinin Emisyon Envanteri” Sakarya University Journal of Science, 22(2):150-158
EEA (European Environment Agency), 2007. “EMEP/CORINAIR Emission Invertory Guidebook-2006”
Elbir T, Bayram A, Kara M, Altıok H, Seyfioğlu R, Ergün P, Şimşir S, 2010. “İzmir Kent Merkezinde Karayolu Trafiğinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin İncelenmesi” Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12 (1): 1-17
Ergeneman M, Mutlu M, Kutlar O A, Arslan H, 1998. “Taşıt Egzozundan Kaynaklanan Kirleticiler”, İstanbul, Birsen Yayınevi, Pp112
Lodice P, Adamo P, Capozzi F, Di Palma A, Senatore A, Spagnuolo V, Giordano S, 2016. “Air pollution monitorin using emission inventories combined with the moss bag approach”, Science of total environment no.541,p.1410-1419
Pulkrabek W.W, 2010. Engineering fundamentals of the internal combustion engine. Prentice hall, new jersey.
Ünsal D, K Erdoğan, H, Bahçacı B, Bulut M, Söyler G, Cokay B, Fıçıcı M, H Tecer L, 2015. Motorlu taşıtlardan kaynaklanan emisyon envanterinin hesaplanması: Çorlu ilçesi örneği. Ulusal Hava Kirliliği ve Kontrol Sempozyumu, 7-9 Ekim 2015, İzmir.
Zahanga Q, Xua J, Wanga G, Tiana W, Jiangb W, 2008. “Vehicle emission inventories projection based on dynamic emission factors : a case study of hangzhou, china”, atmospheric environment, no.42, p.4989-5002.