Murat Nehri Palu Yağış Havzasından Taşınan Süspanse Sediment Miktarının Zamansal Değişiminin Değerlendirilmesi

İklimsel özelliklere bağlı olarak herhangi bir bölgeye düşen fazla yağışın bir bölümü perkolasyon ileyeraltı suyuna karışırken bir bölümü de yüzey akışa neden olmaktadır. Topraklar, yağış şiddeti, arazi kullanımıve topoğrafyanın etkisiyle yüzey akışla taşınmaktadır. Bu çalışmada Murat Nehri üzerindeki Palu ve Akkonaksediment ölçüm istasyonlarına ait veriler kullanılarak Palu yağış havzasından taşınan sediment miktarı zamansalolarak değerlendirilmiştir. Yapılan hesaplamalarda 2000-2011 yılları arasında taşınan sediment miktarınınarttığı saptanmıştır. Bununla birlikte Nisan ve Kasım aylarında sediment taşınımının yüksek değerlere ulaştığıbelirlenmiştir. Çalışma sonucunda Palu yağış havzasından Murat nehrine taşınan toprak miktarı 9.8 milyon ton yıl-1olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Murat Nehri, Palu yağış havzası, sediment, zamansal değişim

Temporal Changes and Evaluation of Quantity Suspense Sediment Transport at Murat River in Palu Precipitation Basin

A part of rainfall causes into groundwater with percolation and runoff which depend on climaticconditions. Soils are transported with runoff wich is effect of rainfall intensity, land use and topography. In thisstudy, Palu precipitation basin transported sediment quantity was evaluated with using data has Palu and Akkonaksediment measuring stations on Murat River. In the calculations, it amount of sediment transported was determinedincrease of among 2000-2011 years. At the same time, sediment transport was determined that reaches the highvalues in April and November. As a result, transported of soil amount to Murat River was determined of 9.8 millionton year-1 from Palu precipitation basin.

Keywords:

Murat river, Palu precipitation basin, Sediment, temporal changes,

PDF

___

Anonim 2007. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, 11-13 Nisan 2007, İTÜ, İstanbul http://www.tikdek.itu.edu.tr/bildiriler/ mehmet_sandalci.pdf
Çanga MR, 2005. Faklı Eğim ve Debi Koşullarının Parmak Erozyonu ve Sediment Taşınımı Üzerine Etkileri, Bilimsel Araştırma Kesin Raporu. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Ankara.
Çelebi H, Utlu F, Peker İ, 1997. Murat Nehrinin Hidrojeokimyasal Özellikleri. Çevre Dergisi, 22: 14-20.
Çeliker AS, Anaç H, 2003. Erozyon. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Bakış. 1(4):1-4.
Doğan O, 2011. Türkiye’de Erozyon Sorunu Nedenleri ve Çözüm Önerileri, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 134:62-69.
IPCC 2007. Fourth Assessment Report, Climate Change The Physical Science Basis, Cambridge University Press, New York-USA. Karakaplan S, 1979. Sediment taşınımının yağış yüzey akış eğitim ve sedimentle ilişkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(3-4): 1-15.
Koralay N, Kara Ö, Kezik U, 2014. Solaklı deresinde askıda katı madde düzeyinin zamansal değişimi, 1.Ulusal Havza Yönetimi Sempozyumu, 10-12 Eylül 2014, Çankırı.
Meyer LD, 1971. Soil Erosion by Water on Upland Areas. In River Mechanics Vol. II, ed. H. W. Shen, pp. 27.1-27.5. Privately published, Fort Collins, Colorado.
Meyer LD, McCune DL, 1958. Ranifall simulator for runoff plots. Agr. Er.gr, 39: 644-648.
Öztürk F, 2002. Yüzey Akış ve Sediment Miktarının AGNPS Modeli ile Belirlenmesi, Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, 32 s., Ankara.
Shugar DH, Kostaschuk R, Best JL, Parsons DR, Lane SN, Orfeo O, Hardy R J, 2010. On the relationship between ﬂow and suspended sediment transport over the crest of a sand dune, Río Paraná, Argentina.Sedimentology, 57(1): 252-272.
Wischmeier WH, Smith DD, 1965. Predicting Rainfall-Erosion Losses from Cropland East of the Rocky Mountains. U.S. Department of Agriculture, Agricultural Handbook 282, U.S. Government Printing Office, Washington, DC, 47 pp.
Yıldırım A, 2006. Karakaya barajı ve doğal çevre etkileri, D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 6: 32-39.