Mardin İli Zeytin Bahçelerinde Zararlı Böcek Türleri, Yayılışları ve Yoğunlukları

Bu çalışma, Mardin ili Merkez'e bağlı Dara köyü ile Derik, Nusaybin ve Kızıltepe ilçelerindeki zeytin bahçelerinde bulunan zararlı böcek türlerini belirlemek amacıyla 2014-2015 yıllarında yürütülmüştür. Örneklemeler, kimyasal girdilerin (pestisit, gübre vs.) uygulanmadığı her biri en az 30–40 adet zeytin ağacına sahip olan 8 farklı bahçede yapılmıştır. Örneklemelerde eşeysel çekici tuzaklar, görsel renk tuzakları, darbe yöntemi, gözle kontrol yöntemi ve laboratuvar çalışmalarında da kültüre alma yöntemi uygulanmıştır. Bu çalışma sonucunda 4 takıma bağlı 7 familyaya ait toplam 7 adet zararlı böcek türü tespit edilmiştir. Belirlenen bu türlerden, zeytin bahçelerinde zararlı olan Euphyllura straminea Loginova (Hem.:Psyllidae), Prays oleae Bern.(Lepidoptera: Praydidae), Closterotomus (Calocoris) trivialis Costa (Hemiptera: Miridae), Bactrocera oleae Gmel (Diptera: Tephritidae) ve Phloeotribus scarabaeoides Bernard (Coleoptera: Curculionidae)' in oluşturdukları zarar, yayılış ve yoğunluk açısından birinci derecede zararlı türler oldukları belirlenmiştir. Bu türlerin dışında Parlatoria oleae Colvee (Hemiptera, Diaspididae) ve Agalmatium flavescens Oliver (Hemiptera: Issidae) türlerinin ise zeytin bahçelerinde düşük yoğunlukta bulunan ikinci derecede zararlılar olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mardin, zeytin, zararlı böcek, türler, yayılışı

Pest Insect Species, Distribution and Densities in Olive Orchards in Mardin Province

This study was carried out to determine insect pest species in the olive orchards of Dara village and Derik, Nusaybin, and Kızıltepe districts in Mardin province in 2014-2015. The samples were collected in 8 different orchards with at least 30-40 olive trees each without chemical inputs (pesticide, fertilizer etc.). In the samplings, sexual traps, visual color traps, beat sheet sampling method, visual control method and cultural method (for immature stages reared on their hosts) were applied in laboratory studies. As a result of the study, it was determined that 7 pest species belonging to 7 families from 4 orders. Of these identified species, it was determined that Euphyllura straminea Loginova (Hem.:Psyllidae), Prays oleae Bern.(Lepidoptera: Praydidae), Closterotomus (Calocoris) trivialis Costa (Hemiptera: Miridae), Bactrocera oleae Gmel (Diptera: Tephritidae) are Phloeotribus scarabaeoides Bernard (Coleoptera: Curculionidae) are the main harmful species in terms of damage, spread and density. In addition to these species, it was determined that Parlatoria oleae Colvee (Hemiptera, Diaspididae) and Agalmatium flavescens Oliver (Hemiptera: Issidae) These species were found the second pest species in this study.

Keywords:

Mardin, olive, pest insect, species, distribution,

PDF

___

Abdel-Rahman AG, 1995. Seasonal Abundance of Some Pests Attacking Olives and Their Control Under El-Qasr Conditions, Matrauh Governorate.Annals- of- Agricultural-Science,-Moshtohor, 33:4, 1553-1564.
Anonim, 2007. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü internet sitesi. http://www.zae.gov.tr/bitkisagligi/z1.asp
Anonim, 2017a. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). https:/ /biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn= 92 &locale=tr (Erişim tarihi: 28.06.2018).
Anonim, 2017b. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92 &locale=tr (Erişim tarihi: 28.06.2018).
Apak F, 2013. Aydın İli Zeytin Alanlarında Zeytin Sineği (Bactrocera oleae Gmel.) (Diptera: Tephritidae)’nin Populasyon Dalgalanmaları, Parazitoitleri ve Organik Zeytin Yetiştiriciliği ile Uyumlu Savaş Yöntemleri Üzerinde Çalışmalar. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Basılmış Tez).
Aysu R, 1970. Zeytin Pamuklubiti E. Olivina ve Savaşım Çiftçi Broşörü, Sayı 56. T.C. Tarım Bakanlığı Zir. Müc. ve Zir. Kar. Gen. Müd. Mesleki Neşriyatı Servisi.
Bodenheimer FS, 1941. Türkiye’de Ziraata ve Ağaçlara Zararlı Olan Böcekler ve Bunlarla Savaş Hakkında Bir Etüd. Ed.; Naci Kenter, 1958, Bayur Matbaası, Ankara, 347.
Bozbuğa R, Elekçioğlu Z, 2008. Türkiye’de Zeytin Bahçelerinde Belirlenen Zararlılar ve Doğal Düşmanlar. Türk Bilimsel Dergisi 1 (1): 87-97.
Bueno AM, Jones BO, 2002. Alternative Methods for Controlling The Olive fly, Bactrocera oleae, Involving Semiochemicals. Use of Pheromones and Other Semiochemicals in Integrated Production. IOBC wprs Bulletin 25 (9): 147- 156.
Çakıcı M, 1982. Batı Anadolu Zeytin Ağaçlarında (Oleae europeae L.) Zarar Yapan Scolytidae (Coleoptera) Familyasına Bağlı Türler, Özellikle Phloeotribus scarabaeoides Bern. (Filizkıran)ın Yayılışı, Biyolojisi, Zararı ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. Tar. Ve Or. Bak. Zir. Müc. Kara. Ve Gn. Md. Araş. Eser. Serisi No: 3, Ankara, 50.
Çetin H, Alaoğlu Ö, 2005. Mut (Mersin) İlçesinde Zeytin güvesi (Prays oleae Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae)’nin Popülasyon Değişimi ve Zararı Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29(2): 125-134.
FAO, 2018. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) 2018. http://www.fao.org/faostat/en/#search/olive%20production (Erişim Tarihi: 12.10.2018).
Ercan H, Kaya M, Çakıcı M, 1975. Ege Bölgesi Zeytinliklerinde Zarar Yapan Zeytin Kara koşnilinin (Saissetia oleae Bern.) Biyo-Ekolojisi, Yayılışı, Tabii Düşmanları ve Kimyasal Savaş Yöntemleri Üzerinde Araştırmalar. Zir. Müc. Araşt. Yıll., 36-37.
Funes CF, Matías AC, Ortíz P, Diez PA, 2014. Bio-ecology of Parlatoria oleae Colvée, 1880 (Hemiptera, Diaspididae) on Olive trees in Catamarca and La Rioja, Argentina. Acta horticulturae (1057):57-63.
Gonzales R, Campos M, 1994. A Preliminary Study of the Effect of Attacks by Phloeotribus scarabaeoides (Bern.) (Coleoptera: Scolytidae) on the Productivity of the Olive Tree (Olea europaea L.). 67(1-2): 67-75.
Gökmen N, Seçkin E, 1979. Marmara Bölgesi Zeytin Alanlarında Zarar Yapan Zeytin Kara koşnili (Saissetia oleae Barn.)’nin Morfolojisi, Biyo-Ekolojisi ve Savaş Yöntemleri Üzerinde Araştırmalar. Bit. Kor. Bült., 19 (3): 130-158.
Güçlü Ş, Hayat R, Özbek H, 1995. Artvin ve Yöresinde Zeytin (Olea europaea L.)’de Bulunan Fitofag ve Predatör Böcek Türleri. Türkiye Entomo. Dergisi, 19(3): 231-240.
İyriboz N, 1968. Zeytin Zararlıları ve Hastalıkları Karınca Matbaacılık İzmir, 67-68.
Kaçar G, Ulusoy R, 2005. Zeytin Guvesi, Prays oleae (Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae)’nın Populasyon Gelişimi Üzerine Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 2007, 22 ( J ) : 73 – 80.
Kaplan M, Alaserhat İ, 2018. Insect Species, Spreads and Densities that are Causing Damage in Olive Orchards in Mardin Province (Turkey). IV. International Congress on Mathematİcs, Engineering & Natural & Health Sciences İn Kiev, Ukraine On August 11-14, 2018 (Abstract Book: 52 p.).
Kaya M, 1979. Ege Bölgesinin Önemli Zeytin Sahalarında Zeytin Ağaçlarının Tali Zararlıları, Tanınmaları, Zarar Şekilleri ve Populasyon Yoğunlukları Üzerinde İncelemeler. İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araş. Eser. Seri. No:312, 1-45..
Keçecioğlu E, 1984. Antalya ve Çevresinde Zeytinlerde Zarar Yapan Zeytin Pamuklubiti Euphyllura olivina (Costa) (Homoptera: Aphalaridae)’nın Tanınması, Kısa Biyolojisi ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. T.C. Tar. Or. Köy. Bak. Zir. Müc. Zir. Kar. Gen. Md. No:1, Ankara, 19.
Mimoun K, Doumandji S, 2014. Bioecological parameters of the olive beetle Phloeotribus scarabaeoides Bern (Coleoptera, Scolytidae) in an olive grove in Kabylie (Tizi-Ouzou, Algeria).
Nizamlıoğlu K, Gökmen N, 1964. Türkiye’de Zeytine Zarar Veren Böcekler. Yenilik Basımevi, İstanbul, 160.
Pala Y, Nogay A, Damgacı E, Altın M, 2001. Zeytin Bahçesinde Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara/ 2001. 21-28.
Tüfekli M, 2011. Adana ve Mersin İlleri Zeytin Bahçelerinde Zeytin Pamuklubiti Türleri [Euphyllura Spp. (Hemiptera: Psyllidae)]’nin Popülasyon Gelişimi ile Parazitoit ve Predatörlerinin Saptanması. Bitki Koruma Bülteni, 51 (3): 215-230.
Yayla A, 1983. Antalya ili zeytin zararlıları ile doğal düşmanlarının tespiti üzerinde ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 23(4): 188-207.
Yayla A, Kelten M, Davarcı T, Salman A, 1995. Antalya İli Zeytinliklerindeki Zararlılara Karşı Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması. Bitki Koruma Bülteni, 35 (1-2): 63-91.