Ali Rahmi KAYA, Tamer ERYİĞİT, Burhan ARSLAN

Kahramanmaraş Koşullarında Bazı Pamuk (Gossypiumhirsutum L. ve Gossypiumbarbadense L.) Çeşitlerinin ve Türler Arası Melezlemelerle Elde Edilen Hatların (G. hirsutum L. X G. barbadense L.) Lif Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Çalışma, Kahramanmaraş şartlarında 2002 ve 2003 yılı pamuk yetiştirme sezonunda tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak bazı pamuk (Gossypiumhirsutum L. ve Gossypiumbarbadense L.) çeşitlerinin ve türler arası melezlemelerle elde edilen hatların (G. hirsutum L. X G. barbadense L.) lif teknolojik özelliklerinin belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Denemede materyal olarak temin edilen 9 çeşit ve 9 melez hat kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, incelenen özelliklerin çeşit/hatlara ve yıllara göre önemli derecede farklı olduğu belirlenmiştir. En uzun li er Giza-45 çeşidinden elde edilmiştir. Melez hatlardan lif teknolojik özellikler yönünden anaçları geçen olmamıştır. Ancak melez hatlar içerisinde lif uzunluğu yönünden Maraş-92 x Giza-45’in en ümitvar hatlar olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Pamuk, Gossypiumhirsutum, Gossypiumbarbadense, Türler arası melezleme, Çeşit, Hat, Lif Teknolojik Özellikleri

Determination of Fiber Technological Properties of Some Cotton Varieties (G. hirsutum L. and G. barbadense L.) and Lines Obtained from Inter-Speci c Crosses (G. hirsutum L. x G. barbadense L.) under Kahramanmaraş Conditions

The study was carried out to determine ber technological properties of cotton varieties (G. hirsutum L. and G. barbadense L.) and lines obtained from inter-speci c crosses (G. hirsutum L. x G. barbadense L.) under Kahramanmaraş conditions. The study were arranged using randomized complete block design with three replications. In the experiment, nine cultivars and nine lines were used. According to the results, it was determined that there were signi cant differences among to varieties/lines and years in terms of the investigated characteristics. Giza-45 cotton variety gave highest ber length (31.93 mm). Fiber technological properties of inter-speci c crosses were not superior than parents, but the line for ber length named as Maraş-92 x Giza-45 was the most prominent lines.

Keywords:

Cotton, Gossypiumhirsutum, Gossypiumbarbadense, Inter-speci ccrosses, Variety, Line, Fiber technologicalproperties,

PDF

___

Anonim, 1979. Çok Çeşitle Yapılan Standart Bölge Pamuk Çeşit Verim Denemeleri, 1979 Yılı Çalışma Raporu. Pamuk Araştır- ma Proje ve Sonuçları,sayfa 80-125. Bölge Pamuk Araştırma Enstitüsü, Adana.
Anonim, 1994.Çeşit Verim Denemesi. Kahramanmaraş Tarla Bitki- leri Üretme İstasyonu Müdürlüğü Pamuk Araştırma Proje ve Sonuçları. 1-32.
Anonim, 2002a. http://www.tb-yayin.gov.tr/basılı/ proje/tarlaII/pa- mukta hasat.htm.
Anonim, 2002b. Endüstri bitkileri pamuk araştırma proğramı değer- lendirme toplantısı. 4-8 Mart 2002 Adana. Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü.17-18.
Avtonomov, V. A.;İbragimov, P. SH..; Grigorevskii, A. A.; Usma- nov, A. A., 1989. Use of GeneticMethods of Evaluating Sour- ce Material in BreedingFine-FibredCottonVarieties. InGene- tika, Selektsiya i SemenovodstvoKhlopchatnika i Lyutserny. Tashkent, Uzbek SSR, 72-74.
Başbağ, S., 2005. İnter-spesi k (G. hirsutumL. x G. barbadenseL.) Hibrit Pamukların Diyarbakır Koşullarında Yetiştirilme Ola- nakları.Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi 5-9 Eylül 2005, Antalya (Araştırma Sunusu Cilt 1, Sayfa 325-330).
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları II). A.Ü. Zir. Fak. Yay. 1021.
Gülyaşar, L., Göktepe, Ö., 2000. An Investigation of TurkishCot- tonFibreProperties in Relationto World Cottons. TheInter- RegionalCooperativeResearch Network on Cotton. A Joint Workshop and Meeting of AllWorkingGroups 20-24 Septem- ber 2000, Adana, 220-237.
Güvercin, R., Nasırcı, Ş., Tantıverdi, M., 2000. Harran Ovası Ko- şullarında Yetiştirilebilecek Pamuk (G. hirsutum L.) Çeşitleri- nin Belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2000, Şanlıurfa, 4 (1-2): 19-28
Karademir, Ç.,Başbağ, S., Karademir, E.,2001.Diyarbakır Ko- şullarında Bazı Pamuk Hat ve Çeşitlerinin Verim, Erkenci- lik ve Lif Teknolojik Özellikleri Yönünden Değerlendiril- mesi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi 17-21 Eylül 2001, Tekirdağ, s. 205-210.
Karademir, E., Karademir, Ç., Ekinci, R., 2007. Pamukta Erkenci- lik, Verim ve Lif Teknolojik Özelliklerin Kalıtımı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 2007, 17(2): 67-72.
Karaküçük, N., 2003. Kahramanmaraş Bölgesinde Ağdaş-21 (Goss- ypiumbarbadense L.) Mutant Pamuk Çeşidinin Yerli Standart Çeşitler İle Mukayeseli Olarak Lif Teknolojik Özellikleri ve Yapışkanlık Üzerinde Araştırmalar, (Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Ens- titüsü, Kahramanmaraş.
Mukundan, S.,Rao, G. N., 1997. Stability of FibreQualityParame- ters in Cotton. Annuals of AgriculturalResearch. 1997, 18:4, 567-569; 4 Ref.
Mustafayev, S., Kıllı, F., Efe, L., İbrahimov, Ş., 2000.Possibiliti- es of theCultivation of EarlyMaturing Mutant CottonVariety Ağdaş-21 (Gossypiumbarbadense L.) Under Kahramanmaraş Conditions. The Inter- RegionalCooperativeResearch Net- work on Cotton A Joint Workshop and Meeting of theAllWor- kingGroups, AbstractBook, sf: 15, 20-24 Eylül, 2000, Adana, Türkiye.
Nawar, M. T., El-Gawaad, N. S. A., Nassar, M. A., Hebert, J. J., Dugger, P., 1998. FibreLengthParameters as MeasuredbyFib- rograph, HVI and AFİS in SomeEgypitianandAmericanCot- tonCultuvars.
ProceedingsBeltwideCottonConferences, San Diego, California. USA, 5-9 January 1998. Volume. 1. 1998, 570-574; 6 Ref.
Sezener, V.,YüksekkayaBeşenk, Z., 2004. Pamukta Genetik-Stok ve İntrodüksiyon Materyali ile Çeşit Geliştirme Araştırmaları. Islah-Genetik Şubesi Genetik Stok Denemesi Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü. Tagem 2004 Yılı Gelişme Raporu. http:// www.tagem.gov.tr /
Sivaslıoğlu, A., Görmüş, Ö., 2001. Çukurova Bölgesi Koşullarında, Değişik Pamuk (Gossypiumhirsutum L.) Çeşitlerinin Önemli Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Çuku- rova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Adana, 16 (1): 27-34.