Ferhad MURADOĞLU, Mücahit PEHLUVAN, Muttalip GÜNDOĞDU, Tuncay KAYA

Iğdır Yöresinde Yetiştirilen Bazı Kayısı Genotiplerin Fizikokimyasal Özellikleri ile Mineral İçerikleri

Bu çalışmada; Iğdır yöresinde yetiştirilen altı kayısı genotipine ait meyvelerin fizikokimyasal özellikleri (meyve ağırlığı, çekirdek ağırlığı, çekirdek iç ağırlığı, SÇKM, asitlik, pH) ile taze meyve ve iç çekirdeklerinin protein ve mineral madde (K, Mg, Ca, Cu, Zn, Fe ve Mn) içeriklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Beyaz kayısı çeşidi 52.91 g ile en iri meyvelere, Teberze çeşidi % 24.00 ile en yüksek SÇKM değerine sahip olduğu bulunmuştur. Protein ve mineral madde içeriklerinin iç çekirdeklerde taze meyveden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. İncelenen kayısılarda ortalama yaş meyve K, Mg, Ca, Cu, Zn, Fe ve Mn içerikleri sırasıyla 198.25, 11.57, 12.36, 0.18, 0.09, 0.67 ve 0.06 mg 100g-1 düzeyinde tespit edilmiştir. Genotiplerin ortalama iç çekirdek K, Mg, Ca, Cu, Zn, Fe ve Mn içeriklerinin ise sırasıyla 597.57, 147.46, 35.95, 1.29, 2.16, 2.40 ve 0.42 mg 100g-1 olduğu saptanmıştır. Kayısı genotiplerinin yaş meyve ortalama protein içeriği % 0.76, iç çekirdek ortalama protein içeriğinin ise % 26.06 seviyesinde bulunmuştur. Teberze çeşidinin protein, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve çinko kapsamı bakımından diğer genotiplerden üstün olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Kayısı, Çekirdek, Iğdır, Mineral madde, Türkiye

Physico-chemical Characteristics and Mineral Contents of Some Apricot (Prunus armeniaca L.) Genotypes Grown in Iğdır Province

This study was conducted to determine physico-chemical characteristics (fruit weight, seed weight,kernel weight, TTS, acidity) of fresh fruits, along with protein and mineral (K, Mg, Ca, Cu, Zn, Fe and Mn) concentrationof fresh fruits and kernel belonging to six apricot genotypes grown in Iğdır Province. Beyaz Kayısı genotypehad the largest fruits with 52.91 g, while Teberze genotype had the highest TSS value with 24.00%. It was determinedthat the protein and the minerals concentrations of the kernels were higher than those of the fresh fruits. Inthe investigated genotypes, the average contents of K, Mg, Ca, Cu, Zn, Fe and Mn were detected as 198.25, 11.57,12.36, 0.18, 0.09, 0.67and 0.06 mg 100g-1, respectively in fresh fruits. The average contents of K, Mg, Ca, Cu, Zn,Fe and Mn were also found as 597.57, 147.46, 35.95, 1.29, 2.16, 2.40 and 0.42 mg 100g-1 respectively in kernel ofgenotypes. In the fresh fruit of apricot genotypes, the average protein content was detected as 0.76%, while in theaverage kernel of genotypes was found 26.06%. It was concluded that Teberze genotype was more superior thanother genotypes in terms of protein, potassium, magnesium, calcium and zinc concentrations.

Keywords:

Apricot, Iğdır, Minerals, Kernel, Turkey,

PDF

___

Açkurt, F., 1999. Sağlıklı beslenmede kayısının önemi ve yeni ka- yısı ürünleri. I. Kayısı şurası sonuç raporu, s:2129. İnönü Üni- versitesi Basım Evi, Malatya.
Akin, B.E., Karabulut, İ., Topcu, A., 2008. Some compositional pro- perties of main Malatya apricot (Prunus armeniaca L.) varieti- es. Food Chemistry, 107;939-948.
Anonim, 2009a. Iğdır İli 2009 Yılı Kayısı Üretimi, www.tuik.gov. tr, Erişim: 21.12.2010.
Anonim, 2009b. Türkiye 2009 Yılı Kayısı Üretimi, www.tuik.gov. tr, Erişim: 21.12.2010.
AOAC., 1990. Official Methods of Analysis. 15th AOAC. Interna- tional. Washington. DC.
Asma, B.M. 2000. Kayısı yetiştiriciliği. Evin Ofset. Malatya Syf. 243..
Asma, B.M., Kan, T., 2001. Dünya Kayısı Üretimi ve Önemli Ka- yısı Üreticisi Ülkeler, Kayısı Sempozyumu, Malatya, Sayfa: 35-40.
Batmaz, M.F., 2005. Bazı Kayısı Genotiplerinin Adana Ekolojik Koşullarındaki Verim ve Kaliteleri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 91 s.
Durmuş, E., Yiğit, A., 2003. Türkiye’nin Meyve Üretim Yöreleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Fırat University Journal Of Social Science), 13(2):23-54.
Ercisli, S., 2004. A Short Review of the Fruit Germplasm Reso- urces Of Turkey, Genetic Resources and Crop Evolution 51: 419–435.
Eriş, A., Barut, E., 2000. Ilıman İklim Meyveleri-1, Uludağ Üniver- sitesi Basımevi, Bursa, Sayfa: 65.
Femenia, A., Rosello, C., Mulet, A., Canellas, J., 1995. Chemical composition of bitter and sweet apricot kernels. J. Agric. Food Chem. 43;356-361.
Giorgi, M., Capocasa, F., Scalzo, J., Murri, G., Battino, M., Mez- zetti, B., 2005. The rootstock effects on plant adaptability, production, fruit quality, and nutrition in the peach (cv. ‘Sunc- rest’). Sci. Hortic. 107, 36–42.
Goncalves, B., Moutinho-Pereira, J., Santos, A., Silva, A. P., Bace- lar, E., Correia, C., Rosa, E., 2006. Scion-rootstock interaction affects the physiology and fruit quality of sweet cherry. Tree Physiol, 26, 93–104.
Gülcan, R., 2001. Kayısı Araştırmaları (KAYSAR) Ünitesi Kap- samında Yer Alan Projelerin Tanıtımı, Kayısı Sempozyumu, Malatya, Sayfa: 14-20.
Hacıseferoğulları, H., Gezer, İ., Özcan, M.M., Asma, B.M., 2007. Post harvest chemical and physical-mecanical properties of some Apricot varieties cultivated in Turkey. Journal of Food Engineering. 79;364-373.
Horwitz, W., 1975. Official Methods of Analysis of the Association of Official Analitical Chemists (AOAC). 12th ed., Washington, D.C. 1094 p.
Kaçar, B., 1972. Bitki ve toprağın kimyasal analizleri. II. Bitki Ana- lizleri Ank. Ünv. Zir. Fak. Yay. 453. Uygulama kılvuzu, 155 Ankara 635 s.
Karahocagil, P., 2003. Kuru Kayısı, TEAE-BAKIŞ, Cilt: 9, Sayı: 3, sayfa: 1-4.
Karataş, F., Kamışlı, F., 2007. Variations of vitamins (A C and E) and MDA in apricots dried in IR and microwave. J. Food Pro- cesess Eng. 78;662-668.
Muradoglu, F., Oguz, H.I., Yildiz, K, Yilmaz, H., 2010. Some che- mical composition of walnut (Juglans regia L.) selections from Eastern Turkey. African Journal of Agricultural Research 5(17): 2379-2385 .
Owais, S.J., 2007. Chemical Characteristics of Apricot Fruits Grown in Southern Jordon. Jordon Journal of Agricultural Sciences, Vol.3, No.3, p.288-296.
Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2004. Ilı- man İklim Meyve Türleri, Vol:1, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir, Sayfa: 68.
Ruiz,D., Egea, J., Gil, M.L., Francisco, A.T.B., 2005. Characteri- zation and quantitation of phenolic compounds in new Apri- cot (Prunus armeniaca L.) varieties. J. Agric. Food Chem. 53 (24), pp 9544–9552.
Voca,S., Dobricevic, N., Druzic, J., Duralija, B., Skendrovic,- Babojelic,M., Dermisek, D., Cmelik, Z., 2009. The chance of fruit quality parameters in day-neutral strawberries cv. Dia- mente grown out of season. İnt. J. Food. Sci. Nutr. 60;248- 254.
Yang, W.J., Li, D.P., Li, J.K.,Li, M.H., Chen, Y.L., Zhang, P.Z., 2009. Synergistic antioxidant activities of eight traditional Chinese herb pairs. Biol Pharm Bull.;32(6):1021-6.
Yılmaz, İ., 2010. Antioksidan içeren bazı gıdalar ve oksidatif stres. İnönü İnüversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17(2), 143-153.
Yiğit, D., Güleryüz, M., 2007. Zerdali ve Hasanbey kayısı çeşidine ait tohumlardaki besin elementi içeriğinin Wdxrf yöntemiy- le belirlenmesi. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 759-762.Erzurum.
Yücecan, S., 1993. Kayısının beslenme açısından önemi. 3. Kayısı ve Kayısı Sorunları Paneli. S 12-14, Malatya.