Iğdır İlinde Göçer Hayvancılık ve Bazı Yapısal Özellikleri

Bu çalışma, Iğdır ilinde göçer hayvancılığın yapısını belirlemek, problemlerini tespit etmek, çözüm önerileri getirmek ve göçer hayvancılığın gelişmesine katkı yapmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemine göre, Iğdır İli Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği’ne kayıtlı 174 işletme sahipleri ile anket yapılmıştır. Elde edilen veriler değerlendirilerek iki boyutlu tablolarda özetlenebilen sayı ve yüzdelik olarak ifade edilmiş olup, bu değerlendirmelere göre; yetiştiricilerin %86.8’i Nisan ayında hayvanlarını meralara çıkarırken, %75.3’ü ise Haziran ayında yaylalara göçmektedir. Göçerlerin %83.3’ü Eylül ayında yaylalardan geri yerleşim yerlerine dönmektedir. Yerleşim yerine dönen yetiştiricilerin %79.9’u daha önce otlatılmayan köyiçi meraları, anız ve anızlar arasındaki arazileri, bağ ve bahçe içlerini otlatarak, Aralık ayında hayvanlarını barınaklara almaktadırlar. Böylece göçerlerin, ilkbahar ve yaz başında (Nisan-Mayıs-Haziran) meraları, yaz ve sonbahar başında yaylaları (Temmuz-Ağustos-Eylül) sonbahar ve kış başında ise (Ekim-Kasım-Aralık) köyiçi mera, anız ve bahçe içlerini otlattıkları belirlenmiştir. Yetiştiricilerin %81.0’ı mera ve yaylaları kiralamak suretiyle kullandıkları, mera ve yaylalara gidişlerini %55.2 oranında araçlarla, %26.4 oranında araç + yaya olarak ve %17.8 oranında ise yaya olarak yaptıkları belirlenmiştir. Ayrıca, yetiştiricilerin %5.8’i kendisi, % 68.4’u ise çobanla ve %25.9’u ise kendi + çobanla hayvanlarını otlattıkları belirlenmiştir. Yetiştiricilerin Iğdır ilinde koyunculuğun geliştirilmesi için beklenti ve önerileri konusunda düşünceleri için %12.6’ü beyanda bulunmaz iken, %39.7 mera-yayla temini, %28.7 tarımsal destek, %8.0 merada su, %6.9 damızlık materyal temini, %1.7 eğitim, %1.2 sağlık ve % 1.2 et tesisi gerekli şeklinde cevap verdikleri belirlenmiştir.  Araştırma sonuçlarına dayanarak, Iğdır ili göçerlerinin mera, yaylak ve kışlakların kullanımını 4342 sayılı mera kanunu kapsamına uygun olarak yaptıkları ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği konusunda tecrübeli ve bilinçli oldukları söylenebilir.

Some Structural Characteristics of Migratory Livestock Breeding in Igdir Province

The aim of this study was to determine some practices and problems of livestock breeders living in Igdir province and to find solutions to these problems and contribute to development of animal husbandry in the region. A survey was conducted with 174 farmers registered to the Association of Breeding Sheep and Goat Breeders, using simple random sampling method in research. Data obtained in the study is counted and expressed in numbers and percentages which can be summarized in two dimensional tables. According to these evaluations; while 86.8% of the breeders went to pastures in April, while 75.3% went to highlands in June. In September, 83.3% of the breeders returned from highlands to pastures, while 79.9% returned to the plains in December. The breeders are grazing pastures for six months in spring (April-May-June) and in fall (October-November-December). Highlands are grazed for two months per year (July-August-September). It was determined that 55.2% of the trips to the pastures and highlands were made by vehicles, 17.8% on foot and 26.4% by vehicles and on foot. 5.8% of the breeders graze their own herds while 68.4% hand over grazing to shepherds and 25.9% graze their herds in assistance of a shepherd. While 12.6% of the breeders did not express any opinions for development of sheep breeding in Igdir province, 39.7% expressed rangeland-highland provision, 28.7% suggested agricultural subsidies while 8.04% suggested water irrigation, 6.9% breeding, 1.7% farm education, 1.2% health and 1.2% meat plant for development of stock breeding in the region. According to the results of the study, it is possible to say that the migrants of Igdir province need to use their pastures, highlands and winters in accordance with the law of pasture law 4342, to be experienced and conscious about small ruminants breeding.

___

  • Alçiçek A, Karaavaz K, 2003. Sığır besisinde mısır silajı kullanımı. Animalia, 203:68-76.
  • Alkoyak A, Çetin O, 2016. Süt Sığırlarında Sıcaklık Stresi ve Korunma Yolları. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 5 (1):40-55.
  • Anonim, 1998. Mera Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4342.pdf (Erişim Tarihi; 23 Aralık 2018).
  • Anonim, 2018. Iğdır İli 4342 Sayılı Mera Kanunu Kapsamında Mera Yaylak ve Kışlakların Kullanımı Faaliyetlerine Dair Valilik Genel Emri (2018/1). http://www.igdir.gov.tr/kurumlar/igdir.gov.tr/ek-1.pdf (Erişim Tarihi; 22 Aralık 2018).
  • Babalık AA, Fakir H, 2017. Korunan ve otlatılan mera alanlarında vejetasyon özelliklerinin karşılaştırılması: Kocapınar Merası örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi, 18(3): 207-211.
  • Bilgili A, Demir O, Daşcı M, 2017. Orman Yangınlarının Önlenmesinde Sürdürülebilir Uygulama: Kontrollü Hayvan Otlatma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Dergisi, 14(1):87-93.
  • Bilginturan S, Ayhan V, 2009. Burdur İli Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiriciler Birliği Üyesi Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Hayvansal Üretim, 50 (1): 1-8.
  • Daşçı M, Çomaklı B, 2006. Yaylacılık ve Tarımsal Açıdan Önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37 (2): 275-280.
  • Güneş T, Arıkan R, 1988. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ders Kitabı, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, No.1049, Ankara.
  • Herzog F, Seidl I, 2018. Swiss alpine summer farming: current status and future development under climate change. The Rangeland Journal, 40: 501-511.
  • Karadağ Y, Çınar S, Taşyürek T, Gökalp S, Özkurt M, 2016. Tokat–Kazova ekolojik koşullarında bazı çok yıllık yem bitkilerinin verim ve kalitelerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (2): 206–21.
  • Kuşvuran A, Nazlı Rİ, Tansı V, 2011. Türkiye’de ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde Çayır-Mera Alanları, Hayvan Varlığı ve Yem Bitkileri Tarımının Bugünkü Durumu. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28 (2): 21-32.
  • Marai IFM, Haeeb AAM, Gad AE, 2007. Biological Functions In Young Pregnant Rabbit Does As Affected by Heat Stress And Lighting Regime Under Subtropical Conditions of Egypt. Tropical and Subtropical Agro ecosystems, 7: 165-176.
  • Mut H, Geze M, Gülümser E, Başaran U, Çopur Doğrusöz M, Ayan İ, 2016. Yozgat’ta yem bitkileri tarımının genel durumu. I. Uluslararası Bozok Sempozyumu, 5–7 Mayıs 2016, Yozgat, 4: 133-139.
  • Özalp M, Sütlü E, 2011. Fırtına Havzası’nın Yukarı Bölümlerinde Yürütülen Yaylacılık Faaliyetlerinin Zamansal Değişiminin İrdelenmesi ve Bazı Çevresel Sorunların Tespiti. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (2):148-160.
  • Palta Ş, Genç Lermi A, 2018. Korunan ve Korunmayan Doğal Mera Alanlarının Bazı Özelliklerinin Karşılaştırılması: Bartın İli Örneği. Ziraat, Orman ve Su Ürünlerinde Akademik Araştırmalar. Gece Kitaplığı Yayın Evi, s.37-57. Ankara.
  • TUİK 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. İşgücü İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/ HbGetir.do?id=27699&tb_id=3 (Erişim Tarihi; 23 Aralık 2018).
  • TUİK, 2013. Seçilmiş göstergelerle Iğdır. http://www.tuik.gov.tr /ilGostergeleri/ iller/IGDIR.pdf (Erişim Tarihi; 9 Nisan 2018).
  • Yazıcı M., 2016. Modern Göçerlik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (56): 235-252.
  • Yolcu H, Tan M, 2008. Ülkemiz yem bitkileri tarımına genel bir bakış. Tarım bilimleri Dergisi 14 (3): 303-312.