Hasan DENİZHAN, Ali İKİNCİ, İzzet AÇAR, Fırat KARAAT

Bazı Badem Çeşitlerinin Adaptasyon Performansları Üzerine Yürütülen Çalışmaların Karşılaştırılması

Bu çalışmada, ülkemiz ve yurt dışında bazı badem çeşitleri üzerine yapılan adaptasyon denemeleri sonucu elde edilen veriler karşılaştırılarak çeşitlerin potansiyellerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Ferragnes, Ferraduel, Lauranne, Tuono, Nonpareil, Texas ve Guara çeşitleri üzerine yapılan çalışmalarda, dikim sıklığı, ağaç yaşına göre verim değerleri ve bazı meyve özellikleri karşılaştırılmıştır. Çalışma sonucunda Ferragnes, Ferraduel, Lauranne, Nonpareil ve Guara çeşitlerinin Türkiye koşullarına uyumlu olduğu, Texas çeşidinin kısmi uyum sağladığı ancak Tuono çeşidinin uyum sağlamadığı sonucuna varılmıştır. Ferragnes ve Lauranne çeşitlerinde en yüksek verimin GF 677 anacı üzerine, 6 × 6 m dikim aralığı ve 250 m3 da-1 kısıtlı sulama koşullarında yetiştiriciliğin yapıldığı İspanya’nın Lleida bölgesinden alındığı saptanmıştır. Ülkemizde badem çeşitlerinin performansları üzerine gerçekleştirilmiş olan çalışmalarda Kahramanmaraş ilinde Ferragnes ve Ferraduel, Gaziantep ilinde Guara ve Nonpareil, Manisa ilinde ise Texas çeşidinin daha iyi performans gösterdiği sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunda ülkemizde badem yetiştiriciliğinde tercih edilen Ferragnes ve Ferraduel çeşitlerine alternatif olarak Guara, Nonpareil ve Lauranne çeşitlerinin yetiştirilebileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Adaptasyon, badem, çeşit, ekoloji, verim

Comparison of Studies on Adaptation Performance of Some Almond Cultivars

In this study, it was aimed to determine the potential of the cultivars by comparing the data obtained as a result of adaptation experiments conducted on some almond cultivars in Turkey and some countries. In the study were compared planting rows, yield amounts by tree age and some fruit characteristics in experiments conducted on Ferragnes, Ferraduel, Lauranne, Tuono, Nonpareil, Texas and Guara cultivars. In conclusion of the study, it was concluded in Turkey conditions that Ferragnes, Ferraduel, Lauranne, Nonpareil and Guara cultivars were compatible with, provides partial compliance of Texas cultivar however Tuono cultivar was not compatible. It was determined that the highest yield in Ferragnes and Lauranne cultivars was obtained from the Lleida region of Spain, where cultivation was carried out on GF 677 rootstocks with 6 × 6 m planting row and 250 m3 da-1 under deficit irrigation conditions. In the studies carried out on the performances of almond cultivars in Turkey, it was concluded better performed that Ferragnes and Ferraduel in Kahramanmaraş, Guara and Nonpareil in Gaziantep, and Texas in Manisa. As a result of the study, it was determined that Guara, Nonpareil and Lauranne cultivars can be grown as an alternative to Ferragnes and Ferraduel cultivars preferred in almond cultivation in Turkey.

Keywords:

Adaptation, almond, cultivar, ecology, yield,

PDF

___

Anonim, 2020. Food and Agriculture Organization. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim Tarihi: 17.02.2020).
Atlı HS, Çağlar S, Kaşka N, Rastgeldi U, Soylu MK, Aydın Y, Arpacı S, Açar İ, Akgün A, Bilim C, Ak BE, 2008. Yerli ve yabancı badem çeşitlerinin GAP bölgesi sulu koşullarında gelişme, meyveye yatma, verim ve bazı kalite değerlerinin belirlenmesi. Sonuç Raporu, Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Gaziantep.
Atlı HS, 2019. Bazı badem çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6 (2): 222-229.
Bilgin NA, 2020. Manisa ili Demirci ilçesinde yetiştirilen badem çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23 (1): 44-48.
Barbera G, Di Marco L, La Mantia T, Schirra M, 1993. Effect of rootstock on productive and qualitative response of two almond varieties. In: I International Congress on Almond, G. Barbera (eds.), Agrigento, May 17-19, 1993, pp:129-134.
Cordeiro V, Alves C, Vieira J, Barroso MR, 2005. Evaluation of almond cultivar adaptation in Trás-os-Montesregion (Portugal). In: XIII GREMPA Meeting on Almonds and Pistachios, M.M. Oliveira, V. Cordeiro (eds.), Mirandela, June 1-5, 2005, pp: 113-116.
Corina G, Mădălina M, Melania DL, Alexandru O, Liliana M, 2015. Productivity of some almond varieties in Dobrogea. Fruit Growing Research, 31: 58-62.
Dicenta F, Sánchez-Pérez R, Rubio M, Egea J, Batlle I, Miarnau X, Palasciano M, Lipari E, Confolent C, Martínez-Gómez P, Duval H, 2015. The origin of the self-compatible almond ‘Guara’. Scientia Horticulturae, 197 (2015): 1-4.
Duval H, and Grasselly C, 1993. Behaviour of some self-fertile almond selections in the southeast of France. In: I International Congress on Almond, G. Barbera (eds.), Agrigento, May 17-19, 1993, pp: 69-74.
Graselly C, Crossa-Raynaud P, 1980. L'Amandier. G.P. Maisonneuve et Larose, XII, Paris, 1980, pp: 446.
Karaat F, 2019. Adıyaman’da ova koşullarında yetiştirilen farklı badem çeşitlerinin bazı pomolojik ve fizyolojik özelliklerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Arazi Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkez Dergisi, 7 (2): 69-76.
Kester DE, Gradziel TM, Grasselly C, 1991. Almonds (Prunus). Genetic resources of temperate fruit and nut crops, 290: 701-760.
Lampinen BD, Gradziel TM, Yeager JT, Thorpe MA, Micke WC, Connell JH, Verdegaal PS, Viveros M, 2001. Regional almond variety trials for cultivar evaluation in California. In: III International Symposium on Pistachios and Almonds, I. Battle, I. Hormaza, M.T. Espiau (eds.), Zaragoza, May 20-24, 2001, pp: 457-464.
Lovicu G, Pala M, Pau L, Satta D, Farci M, 2002. Bioagronomical behaviour of some almond varieties in Sardinia. In: III International Symposium on Pistachios and Almonds. R. Socias i Company, I. Batlle, I. Hormaza, M.T. Espiau (eds.), Zaragoza, May 20-24, 2002, pp: 487-491.
Miarnau X, Alegre S, Vargas F, 2010. Productive potential of six almond cultivars under regulated deficit irrigation. In: XIV GREMPA Meeting on Pistachios and Almonds. Zakynthinos G. (eds.), Athens, March 31-April 4, 2010, pp: 267-271.
Oukabli A, Mamouni A, Lahlou M, 2005. Behaviour of some self-compatible almond selections in the Mediterranean South seaside (Morocco). In: XIII GREMPA Meeting on Almond sand Pistachios, M.M. Oliveira, V. Cordeiro (eds.), Mirandela, June 1-5, 2005, 63: 153-158.
Parlakçı H., (2008). Yabancı kökenli değişik badem çeşitlerinin bazı pomolojik ve kimyasal özellikleri ile bitki besin maddesi kapsamlarının belirlenmesi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
Segura JA, i Company RS, Kodad O, Carbó JE, Lahoz JA, Santolaria JE, 2016. Performance of the CITA almond releases and some elite breeding selections. In: XVI GREMPA Meeting on Almonds and Pistachios, Kodad O. López-Francos A, Rovira M, Socias i Company R. (eds.), Meknes, May 12-14, 2016, 119: 33-36.
Torre-Gros JP, Vaissière B, Rodet G, Botella L, Cousin M, 1993. 1. Besoins en pollinisation de la variété d’amandier autocompatible Lauranne. Apidologie, Springer Verlag, 24 (4), pp: 443-445.