Erkan ÖZATA, Hasan Hüseyin GEÇİT, Ahmet ÖZ, Saime Ünver İKİNCİKARAKAYA

Atdişi Hibrit Mısır Adaylarının Ana Ürün Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi

Bu araştırma, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’ nde geliştirilen, kombinasyon uyumları belirlenmiş, üstün verimli atdişi mısır hatlarından elde edilen, 2007 yılı kombinasyonu tek melez mısırların performanslarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Elde edilen 9 tek melez ile 2 standart (Bora ve Ada 523) çeşit araştırmanın materyalini oluşturmuştur. Deneme 2009 ve 2010 yıllarında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün deneme arazisinde tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada incelenen özellikler; tepe püskülü gösterme süresi, bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, tane nemi, tane/koçan oranı ve tane verimidir. Elde edilen sonuçlarla yapılan varyans analizi sonucu incelenen özellikler bakımından genotipler arasında farklılıklar istatiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.01). İki yıllık sonuçlara göre; tane verimi 909.4 kg da-1 ile 1.224 kg da-1 arasında değişmiş olup, TTM. 2007-134, TTM. 2007-145 ve TTM. 2007-106 melezleri, standart çeşitlerden yüksek tane verimine sahip olmuşlardır

Anahtar Kelimeler:

Atdişi mısır, genotip, tane verimi, tane nemi

Determination of performance of some candidate dent corn under main crop conditions

The objective of this research was to determine performance of new corn hybrids (2007 hybrids) improved by Black Sea Research Institute Breeding Program. Two check hybrids and nine promising new hybrids were tested. The experiments were conducted according to Complete Block Design with 3 replicates in Samsun, Black sea Agricultural Research Institute field area, in 2009 and 2010 years. In the research, tasselling time, plant height, ear height, grain moisture at harvest, grain/ear rate were determined. Significant variations were found (p0.001) for all the traits of genotypes. Based on the means, the grain yields of genotypes ranged from 909.4 to 1.224 kg da-1. The hybrids TTM.2007-134 TTM.2007-145, and TTM.2007-106, had high grain yield from standard cultivars

Keywords:

Dent corn, cultivars, grain yield, kernel moisture,

PDF

___

Anonim, 2010. Tarımsal değerleri ölçme denemeleri teknik talimatı (Mısır-Zea mays L.). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Md., Ankara.
Ayrancı, R., Sade, B., 2004. Konya ekolojik şartlarında yetiştirilebilecek atdişi melez mısır (Zea mays L. indentata Sturt.) çeşitlerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi 2 (1): 6–14, Konya.
Daughtry, C.S.T., Cochron J.C., Holinger S.E., 1984. Estimating silking and maturity dates of corn for large areas. Agronomy Journal. 76: 415-420.
Düzgüneş , O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme metotları (İstatik Metotları- II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1021, Ders kitabı No: 295,Ankara.
Emeklier, H.Y., 1997. Erkenci hibrid mısır çeşitlerinin verim ve fenotipik özellikleri üzerine araştırmalar. Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayın No:1493, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler:817, Ankara.
FAO, 2012. http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor, (Erişim Tarihi: 20.01.2013)
Hallauer, A.B., Miranda Fo, J.B., 1987. Quantitative genetics in maize breeding. Iowa State University Press, Ames, Iowa.
Kara, M, Ş., Deveci, M., Dede, Ö., ve Şekeroğlu, N. 1999. Farklı bitki sıklığı ve azot dozlarının silaj mısırda yeşil ot verimi ve bazı özellikler üzerine etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi,Adana, s. 172-177.
Kurt, S. ve Köycü C., 1997. Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen yerli, melez ve kompozit mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Türkiye II.Tarla Bitkileri Kongresi. 22-25 Eylül 1997,OMÜ Basımevi, s.123-127. Samsun.
Özcan, S., 2009. Modern dünyanın vazgeçilmez bitkisi mısır: Genetiği değiştirilmiş (transgenik) mısırın tarımsal üretime katkısı. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2(2): 01-34.
Öktem A., Öktem A.G., 2009. Bazı atdişi hibrit mısır (Zea mays L. indentata) genotiplerinin Harran Ovası koşullarında performanslarının belirlenmesi. Harran Üniversitesi.Ziraat Fakültesi Dergisi, 2009, 13(2): 49-58
Öz, A., Kapar H., 2003. Samsun koşullarında geliştirilen çeşit adayı mısırların verim öğelerinin belirlenmesi ve stabilite analizi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 9(4): 454-459.
Öz, A., Yanıkoğlu, S., Kapar, H., Balcı, A.,Yılmaz, Y., Çalışkan, M., 2005. Samsun ve Sakarya koşullarında geliştirilen ümitvar mısırların verim, bazı verim unsurları ve verim stabilitesinin belirlenmesi. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya.
Öz, A., Tezel, M., Kapar, H. ve Üstün, A., 2008. Samsun ve Konya şartlarına uygun mısır çeşitlerinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran 2008, Konya, 137-146.
Sezer, İ., Gülümser, A., 1999. Çarşamba ovasında ana ürün olarak yetiştirilebilecek, mısır çeşitlerinin (Zea mays L. indentata) belirlenmesi üzerine araştırma. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana.
Shaw, R.H., 1988. Climatae requirement. corn and corn ımprovement, 3rd Ed. Agronomy No: 18. ASA. Madisan, Wisconsin.
Tanrıverdi, M., Kabakçı, Y. 1999. Harran ovası koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek mısır çeşitlerinin (Zea mays L.) belirlenmesi üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(4): 69-78.
Turgut, İ., Yanıkoğlu S., Küçük İ., Demir, H., 2000. Marmara ve Çukurova koşullarında yetiştirilen ümitli mısır (Zea mays indentata Sturt.) hibrit ve çeşitlerinin adaptasyon ve stabilite yeteneklerinin belirlenmesi. Anadolu, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 10(2): 76-87.
TUIK, 2012. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, (Erişim Tarihi: 20.01.2013).
Vartanlı S., Emeklier H. Y. 2007. Ankara koşullarında hibrit mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. VII.Tarla Bitkileri Kongresi, Erzurum. Cilt I, S: 37-42.