Turizmde Sürdürülebilirlik: Bir Ölçülebilirlik Aracı Olarak Göstergelerin Önemi

Sosyal, kültürel ve ekonomik etkinlikler bütünü olarak turizm, ekonominin önemli bir katalizörü olarak giderek önem kazanmaktadır. Turizm, diğer ekonomik sektörlere göre çevresel kaynakları en çok kullanan sektördür. Bu nedenle turizm yönetimine doğal ve kültürel çevrelere yönelik farkındalığın kazandırılması sürdürülebilir bir turizmin gereğidir. Diğer bir değişle turizmde sürdürülebilirlik, çevreye daha fazla önem veren yeni bir turizm yaklaşımı yaratmaktadır. Bu bağlamda doğaya karşı bir taahhüt olarak görülen sürdürülebilir turizm, gelecekteki fırsatları koruyup geliştirmeyi gözeterek, bugünkü turistlerin ve ev sahipliği yapan bölgelerin ihtiyaçlarını karşılama ilkesini benimsemektedir. Sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde bu makalenin odağı sürdürülebilir turizmin ölçüm araçlarının temelini oluşturan göstergeler olup, sürdürülebilir turizm göstergeleri ve önemi tartışılmaktadır.  Sürdürülebilir turizm göstergeleri belirli turizm destinasyonları yöneticilerinin ya da bu noktalar ile ilgili hedef kitlelerin verilebilir doğrudan kullanımına yöneliktir. Göstergeler, yöneticilerin turizm sektörünün bağımlı olduğu doğal ve kültürel çevrelere zarar verebilecek karar almaları riskini azaltmak için bilmeleri gerekli noktalar üzerinde odaklanmaktadır. Bu makalede turizm faaliyetlerinin etkin olduğu ya da etkinleştirilmek istendiği destinasyon ya da bölgelerde turizmin gelişiminde görev alan yöneticiler, plancılar gibi aktörlere rehber bir araç olarak çevresel, ekonomik, sosyal etkenlerin ölçülebilirliğinde önemli bir araç olarak göstergelerin tanımlanması ve kullanımı ile yere/yerele özgü, izlenebilir, ölçülebilir (nitel ya da nicel) doğru ve özenli seçilmiş göstergelerin etkin bir sürdürülebilir bir turizm yönetimi ve sürdürülebilirliğin sağlanmasında en temel araçlardan biri olduğu vurgulanmaktadır.

Sustainability in Tourism: The Importance of Indicators as a Measurability Tool

Tourism as a whole of social, cultural, and economic activities is becoming increasingly important as a key catalyst of the economy. Tourism is the sector that uses environmental resources the most compared to the other economic sectors. Therefore, creating awareness of the natural and cultural environment in tourism management is a prerequisite for sustainable tourism. In other words, sustainability in tourism requires creating a new approach to tourism, which attaches more importance to the environment. In this context, sustainable tourism, considered as a commitment to the nature, adopts the principle of meeting the needs of today’s tourists and host regions while caring for and enhancing the opportunities of the future. The focus of this article is the indicators that constitute the basis for the tools for measuring sustainable tourism and indicators of sustainable tourism and their importance are discussed in the study. Indicators of sustainable tourism are aimed at direct utilization by administrators of specific tourism destinations or target audiences related to these locations . The indicators can also work as a tool of wider observation at the regional or national levels. The indicators focus on essential points that administrators need to know to reduce the risk of taking decisions that can cause damage to the natural and cultural environments that the tourism industry is dependent upon. This article emphasizes that the definition and utilization of indicators as a guiding tool for actors such as managers and planners, who assume responsibilities in tourism development in destinations or regions where tourism activities are intense or desired to be activated, in the measurability of environmental, economic, and social factors as well as the right and carefully chosen, locally and destination-relevant, monitored (qualitatively or quantitatively), and measurable indicators are one of the main tools in ensuring an efficient sustainable tourism management.

___

  • Can, E. (2016). Turizm destinasyonlarında dürdürülebilir turizmin sürdürülebilir rekabet açısından değerlendirilmesi. İstanbul Journal of Social Sciences,4, 23-40.
  • Castellani, V., Sala, S. (2010). Sustainable performance index for tourism policy development. Tourism management, 31(6), 871-880.
  • Choi,H.S., Sirakaya, E. (2006). Sustainability indicators for managing community tourism. Tourism Management, 27(6), 1274–1289.
  • Çaylan, D.Ö., Çelik, M.S. (2016). Dünya denizcilik sektörünün odak noktası: sürdürülebilirlik stratejisi. İTÜ Vakfı Dergisi, 72, 28-32.
  • DTÖ (DÜNYA TURİZM ÖRGÜTÜ), 2004. Turizm yöneticilerinin el kitabı, sürdürülebilir turizm göstergelerinin geliştirilmesi ve kullanımı üzerine pratik rehber (L. Karaman, Çev.), Nesa Basın, İstanbul.(Orjinal eserin yayın tarihi 1996).
  • Fidenza, C., Barbone, S., Dabdoub, C. (2011). Avrupa`da sürdürülebilir turizm proje yönetimi. 15 Aralık 2017 tarihinde www.adam-europe.eu: http://www.adameurope.eu/prj/6055/prj/PM4ESD%20Manual%20TR.pdf adresinden erişildi.
  • Günel, Ö. D. (2009). Turizm sektöründe mevsimsellik sorunu ve mevsimlik istihdamın sektör çalışanlarının örgütsel bağlılıklarına etkisi: konaklama işletmeleri çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Harris,J.M. (2000). Basic principles of sustainable development. Global Development and Environment Institute Working Paper:00-04, Tufts University, USA. 12 Aralık tarihinde http://www.ase.tufts.edu/gdae/publications/working_papers/Sustainable%20Development.PDF adresinden erişildi.
  • Hunter, C. (1997).Sustainable tourism as an adaptive paradigm. Annals of Tourism Research, 24(4), 850-867.
  • Miller, G. (2001). The development of indicators for sustainable tourism: results of a delphi survey of tourism researchers. Tourism Management, 22, 351–362.
  • Öztaş, K. (2002). Turizm ekonomisi; Genel Turizm Bilgileri. Nobel Yayınları, Ankara.
  • Tanguay, G. A., Rajaonson, J., Herrien, M. C. (2013). Sustainable tourism indicators: selection criteria for policy implementation and scientific recognition. Journal of Sustainable Tourism, 21(6), 862-879.
  • Tıraş, H. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre: teorik bir inceleme. Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 57-73.
  • TÜSİAD. (2012). Sürdürülebilir turizm. Yayın No: TÜSİAD-T/2012-9/531, Sis Matbacılık, İstanbul.
  • UNEP. (2005). Making tourism more sustainable: a guide for policy makers. United Nations Environment Programme and World Tourism Organization.
  • Uğurlar, A.(2007). Sürdürülebilir turizm ve yoksulluk, Kent ve bölge üzerine çalışmalar-Prof.Dr. Orhan Kuntay'a armağan içinde (ss.455-468). Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basım Evi, Ankara.
  • WTO (World Tourism Organization), 2004. Indicators of sustainable development for tourism destinations: a guide book, Madrid, Spain.
  • Yıkmaz, R. F. (2011). Sürdürülebilir kalkınmanın ölçülmesi ve türkiye için yöntem geliştirilmesi. Basılmamış Uzmanlık Tezi, TC Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.