Mekânın ve Sosyal Sınıfın Dönüşümü: Çukurambar’ın Dünü ve Bugünü

Bu çalışma Ankara’nın eski bir gecekondu mahallesi olan Çukurambar’ın yakın bir geçmişte geçirmiş olduğu dönüşüm üzerinden fiziksel uzam ve toplumsal uzam arasındaki ilişkiyi inceliyor. Pierre Bourdieu’nün geliştirdiği kavramsal araçlara başvuran çalışma, mekânsal dönüşümün toplumsal sonuçlarını sorguluyor. Etnografik bir araştırmadan elde edilen verilere dayanan çalışmailk olarak Çukurambar’ın mekânsal dönüşümünün izini sürüyor. Mahalledeki sosyo-mekânsal dönüşüm Türkiye’deki genel kentsel dönüşümün güzergâhıyla paralellik gösterir.1950’lere kadar bir köy olan Çukurambar, iç göç dalgalarının etkisiyle hızla bir gecekondu mahallesine dönüştü. Tıpkı iç göçün etkileri gibi, yükselen siyasi muhafazakârlık ve güçlenen neoliberal ekonomi politikaları Çukurambar’daki kentsel dönüşüm projelerine büyük oranda genel biçimini verdi. Mahallenin sosyal kaderini ikinci kez keskin bir şekilde değiştiren neoliberal kentsel dönüşüm projeleri oldu.Bu çalışma, Çukurambar’daki orta sınıflaşmayı tetikleyen iki dinamiğe dikkat çekiyor, siyasi sermayenin ve ekonomik sermayenin yoğunlaşması. Mekânsal dönüşümün ürünü, eski bir gecekondu mahallesinden yeni bir üst-orta sınıf mahallesinin doğmasıdır. Siyasetçilerin, yerel yönetimlerin ve kentsel dönüşüm endüstrisinin ortaklığı, Çukurambar’da bir üst-orta sınıf mahallesinin teşkiliyle sonuçlanır.

Anahtar Kelimeler:

Kentsel dönüşüm, orta sınıf, Çukurambar, gecekondu

The Transformation of Space and Social Class: The Past and Present of Çukurambar

This paper examines the relation between physical space and social space by focusing on the recent transformation of Çukurambar, an old gecekondu neighborhood in Ankara. Applying to Pierre Bourdieu’s conceptual tools, this paper interrogates the social implications of spatial transformation.Based on the data that was acquired from an ethnographic research, the study first explicates the spatial trajectory of Çukurambar. The trajectory of the neighborhood goes in parallel with the general transformation of urban space in Turkey. Being a villageuntil 1950s, Çukurambar transformed into being a gecekondu neighborhood as a result of the internal migration waves.The social destiny of the neighborhood changed sharply again as a result of the neoliberal urban transformation projects.The paper underlines two dynamics that fastened the spatial transformation in Çukurambar: the intensification of political capital and economic capital.The product of the fast spatial transformation is the formation of an upper-middle class neighborhood. The partnership of politicians, local governments and urban transformation industry ended up with the making of the upper-middle class neighborhood.

Keywords:

Urban transformation middle class, Çukurambar, gecekondu, neoliberalism,

PDF

___

Batuman, B. (2013a). City profile: Ankara. Cities 31: 578-590.
Candan, A. B. and Kolluoğlu, B. (2008). Emerging spaces of neoliberalism: A gated town and a public housing project in İstanbul. New Perspectives on Turkey 39: 5-46.
Cantek, F. Ş. (2006). Sanki viran Ankara. İstanbul: İletişim Yayınları
Çavuşoğlu, E. and Strutz, J. (2014). Producing force and consent: Urban transformation and corporatism in Turkey. City 18 (2): 134-148.
Erman, T. (2001). The politics of squatter (Gecekondu) studies in Turkey: The changing representations of rural migrants in the academic discourse. Urban Studies 38 (7): 983-1002.
Erman, T. (2016). Mış gibi site: Ankara’da bir TOKİ-Gecekondu dönüşüm sitesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Geniş, Ş. (2007). Producing elite localities: The rise of gated communities in İstanbul. Urban Studies 44 (4): 771-798.
Gülbudak, İ. 2016. Telephone interview with the headman of Çukurambar.
Güzey, Ö. (2014). Neoliberal urbanism restructuring the city of Ankara: Gated communities as a new life style in a suburban settlement. Cities 36: 93-106.
Katznelson, I. (1992). Marxism and the city. Oxford: Clarendon Press.
Lerner, D. (1958). The passing of traditional society: Modernizing the middle east. New York: Free Press.
Savage, M. and Warde, A. (1993). Urban sociology, capitalism, and modernity. London: Macmillan Press.
Tuğal, C. (2009). Passive revolution: Absorbing the Islamic challenge to capitalism. Stanford: Stanford University Press.
Wacquant, L. (2012). Three steps to a historical anthropology of actually existing neoliberalism. Social Anthropology/Anthropologie Sociale 20 (1): 66-79.
Wacquant, L. (2013b). Minarets without mosques: Limits to the urban politics of neoliberal Islamism. Urban Studies 50 (6): 1-16.
Wacquant, L. (2014). Kentsel marjinallik ve devletin sağ eli: Loic Wacquant’la söyleşi. Birikim 298: 67-73 (with Aksu Akçaoğlu).
Wacquant, L. (2017). When Bourdieu comes to town: Pertinence, principles, applications. International Journal of Urban and Regional Research 42 (1): 90-105
Wacquant, L. 2013. Constructing neoliberalism: Opening salvo. Nexus: Newsletter of the Australian Sociological Association 25 (1): 1-9.

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.