Kent Suçu ya da Kente Karşı Suç: İzmir Örneği

Çalışma, ‘kente karşı suç’ ile ne ifade edildiğini, literatürde kente karşı suçun nasıl kavramsallaştırıldığını ve İzmir özelinde işlenen kente karşı suçları araştırmaktadır. Son yıllarda Türkiye’de sıklıkla kullanılan ‘kente karşı suç’ kavramı ile ‘kentsel suç’ kavramı arasında, zaman zaman birbiriyle örtüşen eylemler içerseler dahi belirgin farklar vardır. Kentsel suç, kentte işlenen kapkaç, gasp, cinayet gibi kriminal suçları ifade ederken; kente karşı suç, kentsel mekâna, çevreye, kentlilere ve kentli haklarına zarar veren karar ve uygulamaların tümünü ifade etmektedir. Bu suçların en büyük bölümünü ise ‘imar kararlarına rağmen’ ya da ‘imar kararları aracılığıyla’ işlenen ‘imar suçları’ oluşturmaktadır. İlk durumda, imar suçları imar mevzuatına aykırı ve yasal anlamda suç sayılan eylemleri kapsarken; ikinci durumda, hukuk kuralları içerisinde, ayrıcalıklı imar hakları, imar afları, yasalarda ek maddeler vb. araçlar kullanılarak işlenen suçları kapsamaktadır. Bu bağlamda yapılan çalışma, dünyada ve Türkiye’de kent suçları hakkında yapılan tartışmaları özetlemekte ve TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu tarafından 2019’da çevrimiçi olarak yayınlanan ‘İzmir Kent Suçları Haritası’ üzerinden İzmir’e karşı işlenen suçları tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kent suçu, kente karşı suç, planlama, izmir, kentli hakkı

The study investigates on what is expressed with the ‘crime against the urban’, how it is conceptualized in the literature and the crimes committed against İzmir. Although they may contain actions that overlap time to time, there are significant differences between the concept of ‘crime against the urban’ and the concept of ‘urban crimes', which have been widely used in Turkey in recent years. Urban crimes refer to criminal crimes such as snatching, extortion and murder committed in the city; whereas the ‘crime against the urban’ refers to all decisions and practices that harm the urban space, environment, urban citizens and citizen rights. The biggest part of these crimes is the ‘zoning crimes’ that occurs despite the zoning decisions or through the zoning decisions. In the first case, the zoning crimes encompass actions that are contrary to the zoning legislation and deemed legally a crime; in the second case, crimes occur within the rules of law by privileged zoning rights, zoning amnesties, additional articles in the laws and similar tools. In this context, the study summarizes the debates about the urban crimes in the world and in Turkey and discuss the crimes against İzmir through the ‘İzmir Urban Crime Map’ published online in 2019 by UCTEA İzmir Provincial Coordination Committee.

Keywords:

Urban crime, crime against the urban, citizen rights, planning, İzmir,

PDF

___

Boggs, S. L. (1965). Urban crime patterns. American Sociological Review 30 (6), 899-908.
Boob, T. N., & Rao, Y. R. M. (2012). Violation of building Bye-Laws and development control rules: A case study, IOSR Journal of Mechanical and Civil Engineering 2 (4), 48-59.
Chiodelli, F. (2019). The illicit side of urban development: Corruption and organised crime in the field of urban planning. Urban Studies 56 (8), 1611-1627.
Çelik, Ş. (2007). Türk inşaat sektörü ve inşaat sektörünün ülke ekonomisindeki etkilerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Geray, C. (2007). Güvenli kent ve kente karşı suçlar üzerine. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülten 55: Kent ve Suç (6), 50-56.
Giyik, A. (2018). İmar kirliliğine neden olma suçu, TBB Dergisi (134), 71-114.
Green, P. (2005). Disaster by design: corruption, construction and catastrophe. British Journal of Criminology, 45 (4), 528-546.
Karasu, M. A. (2009). Kente karşı suç: imar uygulamaları bağlamında kente karşı işlenen suçlar, Savaş Yayınevi, Ankara.
Karo, E. (2016). Kente karşı işlenen suçlar üzerine bir çözümleme: Bosna Hersek örneği, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Keleş, R. (2007). Kente Karşı Suç. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülten 55: Kent ve Suç (6), 45-47.
Mekinc, J., Kociper, T., & Dobovšek, B. (2013). The impact of corruption and organized crime on the development of sustainable tourism. Varstvoslovje: Journal of Criminal Justice & Security, 15 (2).
Mengi, A. (2007). Kente karşı suç-imar suçu. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülten 55: Kent ve Suç (6), 47-50.
MO (2008). Mimarlar Odası, Avrupa kentsel şartı-2: Yeni bir kentlilik için manifesto, http://ceidizleme.org /ekutuphaneresim/dosya/125_1.pdf, Erişim tarihi: 17.06.2020.
Nelken, D. (Ed.). (1994). White-collar crime (pp. 355-392). Aldershot, England: Dartmouth.
Öktem, B. (2011). İstanbul'da neoliberal kentleşme modelinin sosyo-mekânsal izdüşümleri. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (44), 23-40.
Öktem, B. (2006). Neoliberal küreselleșmenin kentlerde inșası: AKP’nin küresel kent söylemi ve İstanbul’un kentsel dönüșüm projeleri. Planlama (36), 53-65.
Özkan, S. P., Hazar, D., Özyiğit, M., Çelik, A., & Aktaş, A. (2019). Sermayenin mekân arayışları: 2016-2018 yılları arası İzmir inşaat sektörü örneği, Ege Mimarlık (104), 52-57.
Penpecioğlu, M. (2013). Büyük ölçekli kentsel projeler, mekânın üretimi ve neo-liberal hegemonya: İzmir örneğinde karşılaştırmalı bir araştırma. Megaron 8 (2), 97-114.
Simkus, A. A. (1978). Residential segregation by occupation and race in ten urbanized areas, 1950-1970. American Sociological Review (43), 81-93.
Tekeli, İ. (1994). Kente karşı işlenen suç mu? Yoksa kentlinin gasp edilen hakkı mı?, Bozkurt Güvenç’e Armağan, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara, 463-473.
TMMOB İzmir İKK, EGEÇEP & Doğa Derneği, (2017). İzmir ve bölgemizde planlanan rant projeleri hakkında rapor, İzmir.
TMMOB İzmir İKK (2019). İzmir kent suçları haritası, http://www.kentsuclari.org, Erişim tarihi: 04.11.2019.
Tseng, P. K., Chiang, C. M., Hu, H. Y., & Chen, C. Y. (2008). Categories of building violations and environmental externalities-empirical observation in Taiwan, Proceedings, 1-20. (http://www.prres.net/Proceedings /..%5CPapers%5CTseng_Categories_Of_Building_Violations_And.pdf)

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.