Habermascı Kamusal Alan Bağlamında Yeni Toplumsal Hareketler

Toplumsal hareketler, 20. yüzyılın sonlarında dünya çapındaki dönüşümle beraber hem aktör hem de yöntem olarak değişikliğe uğramıştır. Bu dönüşüm temelde “kamusal alan”daki değişiklik ile beraber gerçekleşmiştir. Çalışmada, kamusal alan ve toplumsal hareketlerdeki mevcut dönüşümlerin karşılıklı ilişkisine Habermascı bir kamusal alan modeli içerisinde bakılmıştır. Habermascı kamusal alan yaklaşımına göre toplum içerisindeki çatışma, dönüşen kamusal alanla beraber “sistem” ve “yaşam dünyası” arasındaki birleşim noktalarında gerçekleşmeye başlamıştır. Yaşam dünyası ve kamusal alandaki bu dönüşüm ise tartışma yöntemini, müzakere biçimini ve muhakeme öbeklerini değiştirerek var olan toplumsal hareket öznelerinin yeniden şekillenmesine neden olmuştur. Ve bu yeni özne grupları da “yeni toplumsal hareketlerin” kurucu aktörleri rolünü üstlenmiştir. Habermascı bir modelde, kamuoyu, kamusal alan, devlet ve özel alan arasındaki ilişkiler ve aynı zamanda sistem ve yaşam dünyası arasında karşılıklı ilişki ağları dönüşüme uğramıştır; bu ise toplumsal hareketlerin çekirdeklerini yeniden biçimlendirmiştir. Toplumsal hareketlerin hem özneleri hem de konuları değişmiştir. Yeni hareketler artık sadece kamusal alan içerisinde sınırlı kalmayıp; sistem ve yaşam dünyası arasındaki temas bölgesine tekabül eden noktalara yayılmıştır. Toplumsal hareketlerin vücut bulduğu sermaye-işçi sınıfı arasındaki savaşım da ekonomik temelden kültür, kimlik ve yaşam tarzı etrafında oluşan “özgürlükçü” ve “direnç-geri çekilme” gizil güçleri çekirdeğinde oluşan eylemlere ve sözel birlikteliklere dönüşmüştür. Var olan bu gizil güçler temelinde oluşan yeni toplumsal eylemler ise diğer taraftan kamusal alan ve kamuoyunda tekrar bir değişikliğe yol açmaktadırlar.

Anahtar Kelimeler:

Yeni toplumsal hareketler, Kamusal alan, Kamuoyu, Müzakereci demokrasi

New Social Movements in the Context of the Public Sphere in Habermas

During the last couple of decades of the 20th century, social movements are under a great transformation in terms of their actors and action patterns in parallel with the globalizing world. This change has reflected the historically corresponding transformation of the public sphere. In this essay, the relation between the recent transformation of public sphere and social movements within the Habermasian public sphere model is investigated. According to Habermasian public sphere approach, the conflicts in society has appeared at the points of the seam between “system” and “life-world” through the transforming public sphere. The transformation of life-world and public sphere caused to re-shaped of social movement agencies as changing the discussion methods, negotiation styles, and reasoning groups. Hence, this new agent groups take role of the founders of “new social movements”. In Habermasian approach, the relation between public opinion-public sphere- state- private sphere and the relation networks between system- life world has been transformed. This transformation has re-shaped the nucleus of social movements. Not only agents but also the subjects of social movements has changed. New social movements are no longer restricted within the public sphere, but they overspread to the points of the seam between “system” and “life-world”. The conflict between the capital-labor class leading social movements has changed from economic reasons to actions and discursive groups appearing around the identity and life-style within the “emancipatory” or the “resistance- withdrawal” potentials. The new social movements holding these potentials also cause a new transformation in public sphere and public opinion.

Keywords:

New social movements, Public sphere, Public opinion, Deliberative democracy,

PDF

___

Benhabib, S. (1996). Kamu alanı modelleri, Cogito,8, 238-258.
Benhabib, S. (1998). Müzakereci bir demokratik meşruiyet modeline doğru. Demokrasi ve farklılık siyasal düzenin sınırlarının tartışmaya açılması. S. Benhabib (Der.). Demokrasi Kitaplığı içinde (ss.101-140). İstanbul.
Bobbio, N. (1997). Democracyand dictatorship, nature and the limits of the state power polity. Oxford.
Buechler, S. (2000). SocialMovements in advanced capitalism. UK: Oxford University Pres.
Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür, İkinci Cilt: Kimliğin Gücü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Cohen, J. (1999). Strateji ya da kimlik: Yeni teorik paradigmalar ve sosyal hareketler. K. Çayır (Der.). Yeni Sosyal Hareketler içinde. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Coşkun, M.K ve Hasdemir, T.A. (2008). Kamusal alan ve toplumsal hareketler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(1), 121-149.
Çiğdem, A. (1997). Akıl ve toplumun özgürleşimi, Jürgen Habermas ve eleştirel epistemoloji üzerine bir çalışma. Ankara: Vadi Yayınları.
Fraser, N. (1990). Rethinking the Public Sphere: A Contribution to the critique of actually existing democracy. Social Text, 25, 56-80.
Habermas, J. (1992). Rasyonel bir topluma doğru öğrenci protestosu. Bilim ve Siyaset. Ankara: Vadi Yayınları.
Habermas, J. (1995). Kamusal alan; Ansiklopedik bir makale. Birikim, 70, 62-66.
Habermas, J. (1996). Between facts and norms: Contributionsto a discourse theory of law and democracy. Cambridge: MIT Pres.
Habermas, J. (1997). Kamusallığın yapısal dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
Habermas, J. (2001a). İletişimsel eylem kuramı eylem rasyonelliği ve toplumsal rasyonelleşme, 1. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Habermas, J. (2001b). İletişimsel eylem kuramı, işlevselci aklın eleştirisi üzerine, 2. İstanbul: Yayınevi.
Habermas, J. (2002). Öteki olmak ötekiyle yaşamak siyaset kuramı yazıları. Cogito 114. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Hamel, P. ve Maheu, L. (2001). The politics of collective ıdentity and action beyond new social movements: Social conflictsand ınstitutions. ABD: Blackwell Publishers.
Özbek, M. (2004). Kamusal alanın sınırları. M. Özbek (Der.). Kamusal alan içinde (ss.19-90). İstanbul: Hil Yayın.
Kelly, J. (2002). Mobilization theory. J. Kelly (Der.). Critical perspectives on business and management içinde (135-154). London:, Routledge Taylor & Francis Group.
Nash, K. ve Scott, A. (2000). The politicization of the social: Social movements and cultural politics in contemporary political sociology globalization, Politics, and Power. USA: Blackwell Publishers.
Negri, T. (2004). Kamusal alamın yeniden ele geçirilmesi. Kamusal alan. M. Özbek (Der.). İstanbul: Hil Yayın.
Timur, T. (2008). Habermas’ı okumak. İstanbul: Yordam Kitap.
Touraine, A. (2007). Bugünün dünyasını anlamak için yeni bir paradigma. İstanbul: Cogito. YKY.

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.