Aslı GÜREL ÜÇER, Sevinç Bahar YENİGÜL, Çiğdem VAROL

‘Büyükşehir’den ‘Bütünşehir’e: Yerel Yönetim Politikalarındaki Değişimin Kırsal Alana Etkileri

Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de büyükşehir yönetimine ilişkin 1984 yılında yürürlüğe giren 3030 sayılı yasa ile başlayan ve sırasıyla 5216 ve 6360 sayılı yasalarla değişime uğrayan düzenlemeleri karşılaştırmalı olarak değerlendirmek ve 6360 sayılı son yasal düzenlemeyle büyükşehir statüsündeki kentlerde oluşacak yeni mekânsal, sosyal, ekonomik ve idari ilişkilerin özellikle kırsal yerleşimlerde nasıl bir etki yaratacağını ortaya koymaktır. Çalışmada büyükşehir yönetimine ilişkin yasal düzenlemeler sonucu oluşan yeni idari sistemin özellikleri ortaya konulmakta, yetki alanı genişleyen büyükşehirlerde yetki alanındaki değişim, nüfus ve alansal olarak analiz edilmekte ve kırsal alanın niteliği değerlendirilerek kır-kent ilişkilerine yönelik çıkarımlar tartışılmaktadır. Bu kapsamda büyükşehirlerde özellikle planlama ve kentsel hizmetlere ilişkin sorunların çözümüne yönelik olarak hazırlanan, ancak gerek hizmetlerin sunulmasında gerekse koordinasyonun sağlanmasında yeni sorunların ortaya çıkmasına sebep olacak yasal düzenlemeler eleştirel bir yaklaşımla ele alınmakta ve sürecin sorunlarının çözümüne ilişkin politika önerileri geliştirilmektir. Buna göre, yeni büyükşehir yönetimlerinin, bütünlük gösteren kırsal ve kentsel alanları arasındaki güçlü bağları göz önünde bulunduran, kentsel nitelik taşıyan, kentle bütünleşme eğiliminde olan ve tamamen kırsal niteliğini devam ettiren alanların işlevsel farklılıklarını dikkate alacak bir yönetim planı geliştirmesi gereği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

büyükşehir, kırsal alan, yönetim, büyükşehir belediye yasaları (3030, 5216, 6360 Sayılı Yasalar)

From ‘Greater Municipality’ to ‘Integrated Municipality’: The Effects of the Change in Local Government Policies on Rural Areas

The aim of this study is to compare the laws on metropolitan municipalities (numbered 3030, 5216 and 6360) that have come into force from 1984 to 2012 and to bring out the spatial, socio-economic and administrative effects of new legislation (comes with act numbered 6360) on rural settlements in metropolitan cities. In the study, the characteristics of the new administration system due to new legislations are displayed, the changes in the municipal management areas due to population and areal changes are analyzed and rural-urban relations in the new situation considering the characteristics of the rural area are discussed. In this context, the new legislation which is prepared for the solution of the problems in planning and services issues, but probably be the cause of the new problems in the provision of services and coordination is critically considered and policy suggestions for the solution of the problems in the process are developed. According to this, it is clear that, the development of a new management plan taking into consideration of the strong urban-rural relationships and of functional differentiation of urbanized, semi-urbanized and totally rural areas is necessary for the new integrated municipalities.

Keywords:

metropolitan city, rural area, management, laws on metropolitan municipalities (No: 3030, No: 5216, No: 6360),

PDF

___

Costis, H., (2003)“Imagining rurality in the New Europe and dilemmas for spatial policy”, European Plannnig Studies, 11 (2): 103-113
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2011) “2011 Yılı İl Çevre Durum Raporları” (Erişim tarihi: 20.10.2013,www.csb.gov.tr/gm/ced/index.php?Sayfa=sayfaicerikhtml &IcId=266&detId=814&ustId=277, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2011 Yılı İl Çevre Durum Raporları)
Davoudi, S., Stead, D., (2003)“Urban andruralrelationships: An introductionandbriefhistory”, Built Environment Journal, 28 (4): 269-277
Epstein, S.T.,(2001) “Development There is Another Way: A Rural Urban Partnership Development Paradigm”, World Development, 29 (8): 1443-1454
Ersoy, M. (2013) “6360 Sayılı Yasa ve Mekânsal Planlama Sorunları” GAP Belediyeler Birliği Dergisi (Erişim tarihi 10.11.2013, http://www.melihersoy.com)
Espon, (2004) “Espon 2006 Programme; Urban RuralRelations in Europe 1st. Interim Report”(Erişim tarihi: 10.11.2013, http://www.espon.eu/export/sites/default /Documents/Projects/ESPON2006Projects/ThematicProjects/UrbanRural/1.ir_1.1.2.pdf)
Gözler, K. (2013) “6360 sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel İdareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlçe Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyesi Haline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun mudur?” Legal Hukuk, 11 (122) :37-82
Güler, B., (2013) “Kent Yönetiminde Yeniden Yapılanma” Dünya Şehircilik Günü 37. Kolokyumu 6-8 Kasım Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İzmir
Gürel Üçer, A. (2013) “Kent Yönetimi”, Kent Planlama: Temel Kavramlar, Yaklaşımlar ve Deneyimler, Feral Eke & Aydan Sat (ed.), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Taşınmaz Geliştirme Anabilim Dalı Yayını, Yayın No: 17, Ankara, s.237-264. (ISBN: 978-975-00890-7-7)
İzci, F. ve Turan, M. (2013) “Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa ile Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi18(1): 117-152
Karayolları Genel Müdürlüğü, (2013) “İl ve İlçeleri Arası Mesafeler” (Erişim tarihi: 17.10.2013, www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Uzakliklar/ililcelerArasiMesa feYeni.aspx, karayolları genel müdürlüğü, il ve ilçeleri arası mesafeler)
Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, (2012) “İllerin İçme Suyu Envanteri ve İllerin Köy Yolu Envanteri” (Erişim tarihi: 22.10.2013, www.migm.gov.tr/Koydes.aspx, İç İşleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, 31.12.2012 tarihi itibariyle İllerin İçme Suyu Envanteri ve İllerin Köy Yolu Envanteri)
Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, (2013) “Yerel yönetimler bilgi tabanı projesi” (Erişim tarihi: 22.10.2013, www.yerelbilgi.gov.tr, İç İşleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, yerel yönetimler bilgi tabanı projesi)
Özelçi Eceral, T. Armatlı Köroğlu, B., Çıngı Özüduru, B., Sat, N.A., Özdemir Sönmez, N., Şenbil, M., Varol, Ç. (2013) “Demokrasinin Mekansallaştırılması ve Yerel Demokrasiye Dayalı Anayasa” Neo-liberalizm Sonrası Mekânsal Müdahale Biçimleri ve Yansımaları, KBAM 4. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 28-30 Kasım 2013 Mersin, 675-690.
SPESP, (2004) “Study Programme on EuropeanSpatial Planning 1998-1999” (Erişim tarihi: 19.01.2014, http://www.mcrit.com/SPESP)
TÜİK, (2012) “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi”( Erişim tarihi: 23.10.2013, http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul)
TÜİK, (2012a) “Seçilmiş Göstergelerle İller” (Erişim tarihi: 19.10.2013, www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/, Türkiye İstatistik Kurumu, Seçilmiş Göstergelerle İller 2012)
Yenigül S.B., (2010a) Urban Rural Relationship for Sustainable Development, Urban Rural Relationship for Sustainable Development, International Sustainable Buildings Symposium, Ankara
Yenigül S.B., (2010b) Metropoliten Kent Yönetimine İlişkin Yasal Düzenlemelerin Değerlendirilmesi, Yasal ve Yönetsel Boyutlarıyla Planlama Prof. Dr. Feral Eke’ye Armağan. Türkiye. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı TAU Gn. Md.
3030 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, (1984) T.C. Resmi Gazete, 18453, 27.06.1984
5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, (2004) T.C. Resmi Gazete, 25531, 23.07.2004
6360 Sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (2012) T.C. Resmi Gazete, 28489, 06.12.2012

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.