20480

Aktif ve Pasif Yurttaşlardan Oluşan Toplumlarda Planlama Süreci ve Plancının Rolü

Bu yazının amacı aktif ve pasif yurttaşlardan oluşan farklı toplum yapılarında ne tür planlama süreçlerinin ortaya çıkabileceği konusunda bir tartışma yapmaktır. Aktif veya pasif yurttaşlık, bu yurttaşların oluşturduğu farklı toplumsal yapı, bu yapı içerinde ortaya çıkabilecek liderlik biçimleri, temsili veya katılımcı demokrasi ve nasıl bir planlama sorusu bu yazının temel sorularını oluşturmaktadır. Yurttaşlık temelli ortaya çıkan toplumsal yapı farklılıklarının planın meşruiyetini, uygulanmasını, örgütlenmesini ve planlama sürecini nasıl etkilediğine dair tartışmalar, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Doktora Programında Prof. Dr. İlhan Tekeli tarafından yürütülen derslerde yapılan teorik tartışmalar ve değerlendirmeler çerçevesinde gelişmiştir. Bu bağlamda, yazının yöntemi temel kavramların çerçevesinin çizilmesi ve farklı örnekler üzerinden karşılaştırmalı değerlendirmeye dayanmaktadır. Bu değerlendirme sonucunda, sosyal, ekonomik ve kültürel yığılma noktaları olan kentlerde farklı planlama ve uygulama süreçlerinin kentli yurttaşlıkla ilişkili olarak oluştuğu görülmüştür. Sonuç olarak, ortaya koyulan farklı yurttaş davranışları, toplumsal yapı ve liderlik gibi etmenler dikkate alınarak planlamanın meşruiyeti, uygulanması, örgütlenme ve nasıl bir planlama sürecinin gerçekleşebileceğine dair öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aktif yurttaş, pasif yurttaş, planlama süreci, plancının rolü

Planning Process and the Role of the Planner in Communities of Active and Passive Citizens

The aim of article is to discuss what kind of planning processes could emerge in different community structures consisting of active and passive citizens. Active or passive citizenship, the different social structure created by these citizens, the leadership styles that emerging within this structure, representative or participatory democracy and what kind of planning approaches are the main questions of the article. Discussions on how the social structure differences that emerged based on citizenship affect the legitimacy, implementation, organiza-tion and planning process of the plan was developed within the framework of theoretical dis-cussions and evaluations in the courses (Middle East Technical University, City and Region-al Planning Doctorate Program) conducted by Prof. Dr. İlhan Tekeli. In this context, the method of study is based on defining the basic concepts and comparative evaluation through different cases. As a result of these evaluations, it was observed that different planning and implementation processes occurred in cities with social, economic and cultural accumulation points in relation with urban citizenship. As a result, suggestions have been developed re-garding the legitimacy, implementation, organization and what kind of planning process can take place by considering the factors such as different citizen behaviours, social structure and leadership.

Keywords:

Active citizen, passive citizen, democracy, planning process,

PDF

___

Barber B. (1995). Güçlü demokrasi, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Bauböck, R. (1994). Transnational citizenship: membership and rights in international migration, Aldershot: Edward Elgar Publishing.
Beetham, D. (1991). The legitimation of power, Macmillan, Londra
Belge, B. (2012). The effects of local conservation capacity to the maintenance of historic city centers as a governance process: Gaziantep and Şanlıurfa case study areas, Ph.D. Thesis, METU.
Birch A.H, (1993). The concepts and theories of modern democracy. Routledge, London
Chambers, L. D. and Taylor, M. A. (2019), Reasons for failure in planning, chambers, L. D. and Taylor, M. A (Der.). Strategic planning: processes, tools and outcomes içinde, Routledge, London
Coleman, S. and Blumler, J. (2009). Introduction: anxiety and optimism about democracy. The internet and democratic citizenship: theory, practice and Policy içinde, Cambridge: Cambridge University Press.
Crick, B. (2004). Politics as a form of rule: politics, citizenship and democracy (p. 67-85). Cambridge: Polity
Getimis, P. and Grigoriadou, D. (2005). Changes in urban political leadership: leadership types and styles in the era of urban governance. Urban governance and democracy içinde (p. 178-199). Routledge, London
Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınevi.
Habermas, J. (1984). The theory of communicative action, Volume-1, Reason and the rationalization of society, trans.by Thomas McCarthy, Beacon Press, Boston.
Habermas, J. (1987). The theory of communicative action, Volume-2, Lifeworld and system, Polity Press, Cambridge, U.K.
Harvey, D. (2008). The right to the city. The City Reader, 6(1), 23-40.
Healey, P. (1997). Collaborative planning, UBC Press
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) (2009), 1/100.000 Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı Raporu, İstanbul.
Martin, R. (1993). A System of rights, Clarendon Press.
Melucci, A. (1996). Challenging codes: Collective action in the information age. Cambridge University Press.
O'Donnell, V. (2006). The ınfluence of the built environment. Readings in Propaganda and Persuasion. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, 213-223.
Öncü, A. (2009). Yetmişli yıllardan günümüze Ankara kent yönetimlerinin ulaşım politikaları ve uygulamaları, Dosya 11-Yerel Yönetimler: Ulaşım ve Su, TMMOB Mimarlar Odası, Ankara Şubesi.
Sarıbay, A. Y. (1994). Siyasal sosyoloji: çözümleme çerçevesi. İstanbul: Der Yayınları.
Sartori, G. (1987). The theory of democracy revisited, Chatham House Publishers
Şahin, K. ve Altun, A. (2019). Kentli vatandaş katılım ölçeğinin geliştirilmesi üzerine, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(4), 1807-1826.
Tekeli, İ. (1991). İstanbul’un yüz elli yıllık planlama deneyimi üzerine genel bir değerlendirme, Kent Planlaması Konuşmaları, TMMOB Mimarlar Odası Yayınları.
Tekeli, İ. (2009). Akılcı planlamadan bir demokrasi projesi olarak planlamaya, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Tekeli, İ. (2010) Gündelik yaşam, yaşam kalitesi ve yerellik yazıları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Tekeli, İ. (2015) İzmir tarih projesi tasarım stratejisi raporu, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir.
Tekeli, İ. (2016) Dünya'da ve Türkiye'de kent-kır karşıtlığı yok olurken yerleşmeler için temsil sorunları ve strateji önerileri. Ankara: İdealkent Yayınları

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.