Afetler ve Kent Morfolojisine Etkileri; Düzce Örneği

Yaşam alanlarımız olan kentler; insanoğlunun en büyük eseri olarak görülmektedir hatta ‘neolitik devrim’ den sonra gerçekleştirdiği ikinci devrim olarak kabul edilmektedir. Kentler sürekli devinim halinde değişmektedir ve bu değişimin bir yöntem olarak kentsel morfoloji kavramı ile kentsel mekân üzerinden okunması yaklaşık son yüzyıla dayanmaktadır. Birçok disiplinin etkileşimleri sonucu yeni bir çalışma alanı olarak ortaya çıkan kent morfolojisi, bir kent ya da kent parçasının biçimsel olarak geçirmiş olduğu değişimleri, sahip olduğu mevcut dokuyu analiz ederek çözümlemeyi hedeflemektedir. Özellikle ekonomik, sosyal şartlara veya afetlere bağlı olarak meydana gelen bu değişimler bu yöntemle analiz edilmektedir. Ülkemizin büyük bölümü birbirine göre farklı deprem riskleri altındadır. Düzce de ülkemizin Kuzeyini kat eden Kuzey Anadolu Fay hattı ile kendi adı ile anılan ve belli aralıklarla şiddetli depremler üretebilen iki fay zonunun etki alanı altındadır. Bu çalışmada, eski bir göl yatağı olan Düzce ovasının üzerinde konumlanan Düzce kentinin mekânsal gelişimi, gerek ekonomik gerekse planlama kararları ile afet sonrası değişen kent makro formu üzerinden incelenmiştir. Düzce’nin ilk imar planı ve yapılan uygulamalardan başlayarak, kentsel gelişiminin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. 17 Ağustos-12 Kasım 1999 depremlerinden sonra yapılan imar planları ele alınarak, kent makro formunun değişimi irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Afet, afete duyarlı planlama, Düzce, kent morfolojisi

Disasters and Effects on Urban Macroform: The Example of Düzce

Cities with our living spaces; they are seen as the second upheaval after the Neolithic Revolution, accepted as the greatest work of mankind. Cities are constantly changing in motion, and the reading of this change over urban space with the concept of urban morphology dates back to the last century. As a result of the interactions of many disciplines, urban morphology, which has emerged as a new field of study, aims to analyze the changes that a city or a part of the city has undergone by analyzing ıts existing tissue. In particular, these changes that occur due to economic, social conditions or disasters are analyzed with this method. Most of our country is under different earthquake risks. Düzce is also under the influence of the North Anatolian Fault line, which covers the northern part of our country, and two fault zones, which are called with their own name and which can produce severe earthquakes at certain intervals. In this study, the spatial development of the city of Düzce, which is located on the plain of Düzce, which is an old lake bed, has been examined through the economic and planning decisions and the macro form of the city which changed after the disaster. A general evaluation of urban development has been made, starting with the first zoning plan and applications of Düzce. The zoning plans made after the 1999 earthquakes were discussed and the change of the city macro form was examined.

Keywords:

Disaster, disaster resilience planning, Düzce, urban morphology,

PDF

___

Anonim, (2001). T.C. Düzce Belediyesi; Düzce revizyon ve ilave imar planı raporu.
Anonim, (2011). Düzce il çevre durum raporu, Düzce çevre ve orman müdürlüğü. http://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Duzce_icdr2011.pdf
Anonim, (2013). T.C. Düzce Belediyesi; Düzce revizyon ve ilave imar planı raporu.
Balamir, M. (2007). Afet riski ve planlama politikaları. TMMOB afet sempozyumu bildiri kitabı, 31-43.
İlgen, Ş. H. (1999). Urban risk. (Ed. Emine M. Komut). Urban Settlements and Natural Dısasters, UIA, Chamber of Architects of Turkey, proceedings of UIA Region II Workshop, 15-18, İstanbul.
Özlü, Z. (2009). Batı Karadeniz'de antik bir Osmanlı kenti Prusias ad Hypium. İtalik Yayınları: İstanbul.
Polat, H. (2009). 12 Kasım 1999 Düzce depreminin onuncu yılında Düzce ilinde yapılan imar çalışmaları ve uygulamalarının genel bir değerlendirmesi. Düzce 1999-2009, Bildiri Kitabı, Düzce Üniversitesi, 25-47.
Ruşen, K. (1993). Kentleşme politikası. İmge Kitabevi: İstanbul.
Sınmaz, S. ve Özdemir, H. A. (2016). Türkiye şehir planlama pratiğinin kentsel morfoloji ve tipoloji üzerindeki etkileri. İdealkent, (18), 80-115.
Tam, D. (2004). Çevre duyarlı planlamanın ve afete duyarlı planlamanın bütünleştirilmesinin sağlayacağı faydalar. Planlama Dergisi, (3), 67-73.
TÜBİTAK, (1999). Yer deniz ve atmosfer bilimleri ve çevre araştırma grubu raporu.
TMMOB, (2017). Çevre Mühendisleri Odası hava kirliliği raporu. (Erişim 04.06.2018) http://www.cmo.org.tr/resimler/ekler/a941df595b4c831_ek.pdf?tipi=67&turu=H..
TMMOB, (2006). Düzce depreminin 7. yılında doğal afetler ve güvenli çevrelerde yaşamak, Mimarlar Odası. Erişim Tarihi: 04.06.2018 http://www.mimarlarodasiankara.org/index.php?Did=2605.
Tatar, Y. (2003). Düzce il gelişme planı çevre ve mekânsal gelişme sektörü raporu. Düzce.
Yıldız, R. (2012). Kavramsal bir sistem olarak planlama. Melih Ersoy (Ed.), Kentsel planlama, ansiklopedik sözlük içinde (ss. 182-183). Ninova Yayınları: İstanbul
Zeyrek, T. ve Çelik, G. (2005). Prusias ad Hypium (Kieros). Ege Yayınları: İstanbul.

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.