1940- 1950 Yılları Arasında Öteki Ankara: Altındağ

Başkent Ankara, Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren kendini mekânsal ve kültürel bir ayrışmanın içinde bulmuştu. Bir tarafta geri kalmış kabul edilen “eski” Ankara, diğer tarafta ise modernliğin simgesi sayılan “yeni” Ankara, genç başkentin iki farklı yüzünü oluşturmaktaydı. Eski Ankara’nın en önemli yerleşim birimlerinden biri ise Altındağ idi. Özellikle 1930’lu yıllardan sonra yaşanan kitlesel nüfus hareketi, Altındağ’da barakalaşmanın ve gecekondulaşmanın yoğunlaşmasına neden olmuş, gelişmekte olan yeni şehirden sosyal, kültürel ve ekonomik olarak ayrışan bir yapılaşma sürecini ortaya çıkarmıştır. 1940 ve 1950 yılları arasında kesifleşen gecekondulaşma süreci ve yarattığı sosyo-ekonomik panorama, dönemin yayın organlarında da çeşitli yazılara konu edilmiştir. Bu çalışma ile, gecekondulaşma sürecinin ana dinamiklerini çarpıcı bir biçimde ortaya koyan ve 1940’lı yılların sonunda Zafer Gazetesi’nde yayımlanan “Altındağ Röportajları” incelenerek bu sürece ışık tutması amaçlanmıştır.

On the Other Side of Ankara: Altındağ Between 1940-1950

Since its proclamation as the capital city of Turkish Republic, Ankara has witnessed a strong process of cultural and spatial segregation. ‘The old’ Ankara recognized as backward on one side and ‘the new’ Ankara supposed to be the symbol of modernization on the other side have co-existed. One of the most important settlements of ‘the old’ Ankara was Altındağ. The mass immigration experienced in 1930’s intensively gave way to the appearance of barracks and squatter settlements, and brought out to the emergence of socially, culturally and economically differentiated settlements disassociated with the new and modern Ankara. The squatter settlements and socio-economic circumstances rising around these settlements between 1940 and 1950 were discussed in many articles by the newspapers of that period. This study will analyze the ‘Altındağ Röportajları’ in the Newspaper of Zafer, which strikingly reveal the main elements of the process of squatter housing. 

___

  • Erdoğdu, Ş. (2002). Ankara’nın Tarihi Semt İsimleri ve Öyküleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Fenik, A. (13 Mayıs- 22 Mayıs 1949). Altındağ Röportajları. Zafer Gazetesi.
  • Hacır, G. (26 Mart 2010). Mor Menekşelerin Hüznü: Hacettepe. Akşam Gazetesi.
  • Karpat, K. H. (2003). Türkiye'de Toplumsal Dönüşüm, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Kudret, C. (2010). Öteki Ankara. Sokak, İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
  • Milliyet Gazetesi. (16 Ekim 1983)
  • Nalbantoğlu, G. Baydar. (1997). Silent Interruptions: Urban Encounters with Rural Turkey. Sibel Bozdoğan and Reşat Kasaba (Der.), Rethinking Modernity and National Identity in Turkey, Washington: University of Washington Pres, 1997.
  • Seyman, Y. (1986). Hüznün Coşkusu: Altındağ, İstanbul: Gür Yayınları.
  • Şenyapılı, T. (1998). Cumhuriyet’in 75. Yılı Gecekondunun 50. Yılı. 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları ve Tarih Vakfı.
  • Şenyapılı, T. (2004). “Barakadan” Gecekonduya: Ankara’da Kentsel Mekânın Dönüşümü (1923-1960), İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Şimşir, B. (2006). Ankara… Ankara… Bir Başkentin Doğuşu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Sarıoğlu, M. (2001). “Ankara” Bir Modernleşme Öyküsü (1919-1945), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Velidedeoğlu, H. Veldet. (1983). İlk Meclis, İstanbul: Çağdaş Yayınları.