Serkan ŞAHİN, Zeynel Abidin ÖZDEMİR, Yıldırım Beyazıt ÖNAL

TÜRKİYE’DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN SERMAYE PİYASASININ GELİŞİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de bireysel emeklilik sistemindeki fonların sermaye piyasasının gelişmişlik düzeyi üzerindeki etkisini incelemek olarak belirlenmiştir. Bireysel emeklilik fonlarının sermaye piyasası üzerindeki etkisi 2006-2017 yılları arasındaki aylık veriler kullanılarak Toda-Yamototo (1995) yaklaşımı ile incelenmiştir. Yürütülen analizler sonucunda, bireysel emeklilik sitemindeki fonların uzun dönemde pay piyasasının gelişimini desteklediği sonucuna ulaşılmıştır. Kısa dönemde ise söz konusu nedensellik ilişkisinin anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Buna göre, bireysel emeklilik fonlarının gelişimi sadece uzun dönemde sermaye piyasasının gelişimini desteklemektedir. Bunun yanı sıra, borçlanma piyasasındaki gelişimin uzun dönemde emeklilik fonları üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak, kısa dönemde emeklilik fonlarının pay piyasasındaki değişime pozitif yönde tepki verdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bireysel Emeklilik Sistemi, Sermaye Piyasası Gelişimi, Toda-Yamamoto (1995) Yaklaşımı, Granger Nedensellik Analizi

TÜRKİYE’DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN SERMAYE PİYASASININ GELİŞİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

The aim of this paper is to investigate the effects of individual penison funds on capital market development in Turkey. This causal associaton is examined using Toda-Yamamoto (1995) approach with monthly data for the time period 2006-2017. Empirical findings show that individual pension funds support stock market development in the long run. However, this causal association is not valid in the short run. Accordingly, individual pension funds support stock market development only in the long run. In addition, it is also found that debt market affect individual pension funds in the long run. Finally, it is also found that individiual pension funds give positive response to the change in stock market in Turkey in the short run.

Keywords:

Individual Pension System, Capital Market Development, Toda-Yamamoto (1995) Approach, Granger Causality,

PDF

___

Acar, İ.A. ve Kitapçı, İ. (2008). Sosyal Güvenliğin Demografik Boyutu: Türkiye’deki Emeklilik Sistemindeki Değişim. Maliye Dergisi, 154(Ocak-Haziran), 77-98.
Adjasi, C.K. ve Biekpe, N.B. (2006). Stock Market Development and Economic Growth: The case of Selected African Countries. African Development Review, 18(1), 144-161.
Aktaş, M. (2006). Türkiye’de Sermaye Piyasasının Gelişme Trendi ve Ekonomik Büyüme ile İlişkisi. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 17(55), 47-54.
Anbar, A. ve Karabıyık L. (2018). Sermaye Piyasası ve Yatırım Analizi, Ekin Yayınevi, ss. 540.
Aras, G. ve Müslümov, A. (2005). Institutional Investors and Stock Market Development: A Causality Study. ISE Review, 29, 1-14.
Bayar, Y. (2016). Individual Pension Funds and Capital Market Development in Turkey. Review of Economic and Business Studies, 9(2), 95-109.
Bayar, Y., Kaya, A. ve Yildirim, M. (2014). Effects of Stock Market Development on Economic Growth: Evidence from Turkey. International Journal of Financial Research, 5(1), 93-100.
Börsch-Supan, A.H., Köke, F. J. Winter, J.K (2004). Pension Reform, Savings Behavior and Capital Market Performance, Çalışma Metni, 1-38. Erişim adresi: http://mea.mpisoc.mpg.de/uploads/user_mea_discussionpapers/g8n50ck0pm9kkhi3_dp53.pdf
Caporale, G.M., Howells, P.G. ve Soliman, A.M. (2004). Stock Market Development and Economic Growth: The Causal Linkage. Journal of Economic Development, 29(1), 33-50.
Catalán, M. (2004). Pension Funds and Corporate Governance in Developing Countries: What Do we Know and What do we need to Know? Journal of Pension Economics and Finance, 3(2), 197-232.
Demir, Y. ve Yavuz, A. (2004). Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sisteminin Sermaye Piyasalarına Etkisi ve Sistemin Gelişmesinde Vergisel Teşviklerin Önemi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 281-300.
Demirgüç-Kunt, A. ve Levine, R. (1996). Stock Markets, Corporate Finance and Economic Growth: An Overwiew. The World Bank Economic Review, 10(2), 223-239.
Enache, C., Raisa, M.L. Marius, C.M. (2015). Pension Reform and Capital Market Development in Central and Eastern European Countries. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 28(1), 75-84.
Impavido, G. ve Musalem, A.R. (2000). Contractual Savings, Stock, and Asset Markets. Policy Research Working Paper No. 2490. World Bank, Washington, DC. © World Bank. Erişim adresi: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/19779 License: CC BY 3.0 IGO
İskenderoğlu, Ö., Kandır, S.Y. ve Önal, Y.B. (2011). Hisse Senedi Piyasası ve Reel Ekonomik Faaliyetler Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 333-348.
Kandır, S.Y. ve İskenderoğlu, Ö. ve Önal, Y.B. (2007). Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 311-326.
Kim, H.S. (2008). Spillover Effects of Pension Funds on Capital Markets: The Mechanism and Preconditions. Economic Papers, 10(2), 189-223.
Meng, C. ve Pfau, W.D. (2010). The Role of Pension Funds in Capital Market Development. National Graduate Institute for Policy Studies (GRIPS) Discussion Paper 10-17, ss.1-20. Erişim adresi: http://www.grips.ac.jp/r-center/wp-content/uploads/10-17.pdf
Mesike, G. ve Ibiwoye, A. (2012). Pension Reform and Financial Market Development Nexus: Evidence From Nigeria. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(6), 574-586.
Musawa, N. ve Mwaanga, C. (2017). The Impact of Pension Funds’ Investments on the Capital Market-The Case of Lusaka Securities Exchange. American Journal of Industrial and Business Management, 7, 1120-1127.
Müslümov, A. ve Aras, G. (2002). Sermaye Piyasası Gelişmesi ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: OECD Ülkeleri Örneği. İktisat İşletme ve Finans, 17(198), 90-100.
Niggemann, T. ve Rocholl, J. (2010). Pension Funding and Capital Market Development, ss. 1-44.Erişimadresi:http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download;jsessionid=95CA81B028951F66DC0DB2EF66C2C75C?doi=10.1.1.611.9022&rep=rep1&type=pdf
Raddatz, C. ve Schmuckler, S.L. (2008). Pension Funds and Capital Market Development. How much Bang for the Buck? Policy Research Working Paper 4787. Washington, DC: The World Bank. Erişim adresi: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1312270
Raisa, M.L. (2012). Spillover Effects of Pension Funds on Capital Markets. The EU-15 Countries Case. Annals of the Constantin Brâncuşi University of Târgu Jiu Economy Series, 4, 164-170.
Raiser, M. (2015). Capital Markets Development in Turkey and Poland, TEPAV Araştırma Sunumları, Erişim adresi:http://www.tepav.org.tr/upload/files/haber/1427479594-3.Martin_Raiser_in_Sunumu.pdf.
Shahbaz, M., Ahmed, N. ve Ali, L. (2008). Stock Market Development and Economic Growth: ARDL Causality in Pakistan. International Research Journal of Finance and Economics, 14, 182-195.
Tunalı, H. ve Tuncer, E. (2015). Türkiye’de Sermaye Piyasası Gelişimi ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 65(2), 81-99.
Toda, H.Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
Vural, Ç.S. (2004). Sermaye Piyasalarında Vergi Teşvikleri Türkiye Uygulamaları. Sermaye Piyasası Kurumu Denetleme Dairesi Uzmanlık Yeterlik Etüdü, ss. 1-44. Erişim adresi: http://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/398
Zubair, A.K.L. (2016). Effects of Pension Funds’ Investments on Capital Market Performance in Nigeria. IIARD International Journal of Economics and Business Management, 2(9), 1-20.
Bireysel Emeklilik Sistemi 2016 Gelişim Raporu. Erişim adresi: https://www.egm.org.tr/bes2016gr/T%C3%BCrk%C3%A7e/BES%20Geli%C5%9Fim%20Raporu%202016/E-Kitap/mobile/index.html#p=I
Emeklilik Gözetim Merkezi Bireysel Emeklilik İstatistikleri. Erişim adresi: https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/bes-istatistikleri/bes-ozet-verileri/
KPMG 2018 yılı Türkiye’de ve Dünya’da Bireysel Emeklilik Sistemleri Raporu. Erişim adresi: https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2018/02/bes-2018.pdf
https://sgk.com.tr/2018/03/06/sigortali-calisan-sayisi-195-milyon-oldu/
https://www.egm.org.tr/bireysel-emeklilik/bireysel-emeklilik-nedir/