Esna Betül BUĞDAY, Arzu ŞENER, Yakup GÜZEL

Tüketicilerin Bireysel Kredi Kullanım Davranışlarının Analizi

Amaç – Bu çalışmada bireylerin bireysel kredi kullanım davranışları ve bazı sosyo-ekonomik ve demografik değişkenlerin bireysel kredi kullanım davranışlarına etkisi incelenmiştir. Yöntem – Çalışma, Türkiye genelini temsil yeteneğine sahip IBBS-2 seviyesinde 26 ilde yaşayan 18 yaş ve üstü 2.242 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Tüketicilerin bireysel kredi uygulamalarına ilişkin davranışları konu açısından anlamlılığına göre tüketicilerin bilinç düzeyi, cinsiyet, eğitim ve gelir düzeyi açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde SPSS 23.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Bulgular – Araştırma sonuçlarına göre, kredi kartı kullanım durumunun cinsiyet ve eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. Tüketicilerin çoğunluğunun kredi kartı borcunu düzenli olarak ödeyebildiği, eğitim düzeyi ile kredi kartı borcunu düzenli ödeme durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Tüm gelir gruplarında borcunun tamamını ödediğini belirtenlerin oranı en yüksek olmakla birlikte, en yüksek gelir grubunda bu oran diğer gelir gruplarından yüksektir. Tüketicilerin yarıya yakınının (%47,3) ihtiyaç kredisi kullandığı görülmektedir. Yüksek gelir gruplarında ihtiyaç kredisi kullanım oranı düşük gelir gruplarından daha azdır. Tartışma – Türkiye’de özellikle son yıllarda kullanımı gittikçe çoğalan banka kartları, kredi kartları ve ihtiyaç kredisi gibi ürünler, kullanım amacının dışında kullanılmaya başlamıştır. Nakit ihtiyacını gidermeye yardımcı bu ürünler, Türkiye’de pek çok insanın aile bütçesini genişletmesine olanak sağlayan birincil kaynak şekline gelmiştir.

Analysis of Consumers’ Use of Individual Credit Behavior

Purpose – In this study, individuals’ use of individual credit behavior and the impacts of some socioeconomic and demographic variables on individual credit usage behaviors were investigated. Design/methodology/approach – The study was carried out with 2.242 participants aged 18 and above who live in 26 different cities that are at level 2 according to NUTS and have the capacity to represent Turkey in general. The behaviors of consumers regarding individual loan applications were evaluated in terms of the level of consciousness, gender, education and income level of consumers. In the statistical analysis of the data obtained, SPSS 23.0 statistical package program was used. Findings – According to the results, it is found that the status of credit card usage differed statistically significant according to gender and educational level. It has been found that the majority of the consumers can pay off credit card debt regularly and that there is a statistically significant correlation between educational level and regular payment status of credit card debt. In all the income groups, as well as the ratio of those who stated paying off all of their debt was the highest, this ratio was higher in the highest income group than the other income groups. It is found that approximately half of the consumers (47, 3%) use consumer loans. The ratio of consumer loan use in the high-income groups is lower than the ratio of the low-income groups. Discussion – Bankcards, credit cards and personal loans products that are ever increasingly used in recent years in Turkey, began to be used outside of its intended use. These products, which help to meet the need for cash, have become the primary source that enables many people in our country to expand their family budget.

PDF

___

Akartepe, G. (2006). Hizmet Pazarlamasında Kredi Kartı Pazarlama Süreci, Kredi Kartı Kullanıcılarına Yönelik Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Aksakal, H. (2006). Ailelerin Bireysel Kredi ve Kredi Kartı Kullanım Durumunun İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Altan, M. ve E. Göktürk (2008). Türkiye'de memurların kredi kartı kullanım alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 39, 110-127.
Arsène, M. F. and Guy-Paulin, D. D. (2013). An econometric analysis of the nexus between credit to the private sector, inflation and economic growth: case of Cameroon 1965–2010. Global Journal of Management and Business Research Interdisciplinary,13(7), 41-53.
Bakırtaş, D. ve Demirhan, H. (2015). İhtiyaç ve istek paradoksu: iktisadi ve metafizik bir yaklaşım. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(3).
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) (2019). Aylık Bankacılık Sektörü Verileri (Temel Gösterim). https://www.bddk.org.tr/BultenAylik. (Erişim tarihi: 15 Ekim 2019)
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) (2019). Seçilen Aya Ait Genel İstatistik Verileri. https://bkm.com.tr/secilenaya- ait istatistikler/?filter_year=2019&filter_month=9&List=Listele. (Erişim tarihi: 15 Ekim 2019)
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) (2017). Kart Monitör 2017 Kart Kullanım Alışkanlıkları Araştırması. https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2018/03/Kart_Monitor_2017.pdf (Erişim tarihi: Eylül 2019)
Başaran, B., Budak, G. S. ve Yılmaz, H. (2012). Kredi kartlarının rasyonel kullanımını etkileyen bireysel faktörler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2).
Baydemir, M. (2004). Her Yönüyle Kredi Kartları, İstanbul, MS Destek.
Bayram, S.S. (2010). Finansal Okuryazarlık ve Para Yönetimi Davranışları: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
BDDK (2019). Aylık Bankacılık Sektörü Verileri (Temel Gösterim) (Kasım Ayı). https://www.bddk.org.tr/BultenAylik (Erişim tarihi: Kasım 2019)
Borden, L. M., Lee, S. A., Serido, J. and Collins, D. (2008). Changing college students’ financial knowledge, attitudes, and behavior through seminar participation. Journal of Family and Economic Issues, 29(1), 23– 40.
Boz, H. (2009). Tüketicilerin Bireysel Kredileri Algılama Şekilleri Ve Bireysel Kredileri Tüketim Biçimleri. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Cebeci, İ. ve Uçar, S. (2016). Bireysel finansmanda etkili bir araç: Kredi kartı üzerine ampirik bir araştırma. Journal of Accounting & Finance, 72, 1-20.
Cox, D. and Jappelli, T. (1993). The effect of borrowing constraints on consumer liabilities. Journal of Money, Credit and Banking, 25(2), 197-213.
Çavuş, M. F. (2006). Bireysel finansmanın temininde kredi kartları: Türkiye’de kredi kartı kullanımı üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15,173-187.
Chen, K. C., and Chivakul, M. (2008). What drives household borrowing and credit constraints? Evidence from Bosnia and Herzegovina (No. 8-202). International Monetary Fund.
Chen, Y. and Devaney, S. (2001). The effects of credit attitude and socioeconomic factors on credit card and installment debt, The Journal of Consumer Affairs, Vol: 35.
Crook, J. (2001). The demand for household debt in the USA: evidence from the 1995 survey of consumer finance. Applied Financial Economics, 11(1), 83-91.
Crook, J. and Hochguertel, S. (2006). Household debt and credit constraints: comparative micro evidence from four OECD countries. in Finance and Consumption Workshop, European University Institute, in Florence, Italy, June 2006, Vol. 12.
Çımat, A., Avcı, M. ve Nas, Y. (2016). Hanehalkı borcunun belirleyicileri: Fethiye Örneği. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 6(15), 37-63.
Çankaya, S., Ucal, M. Ş. ve O'Neil, M. (2011). Effects of gender on credit card usage among university students in Turkey. African Journal of Business Management, 5(22), 9023-9030.
Daşdöğen, S. (2015). Household indebtedness and financial literacy in Turkey. Boğaziçi University, Master of Arts in Economics, İstanbul.
Del-Río, A., ve Young, G. (2005). The determinants of unsecured borrowing: evidence from the British Household Panel Survey.
Duca, J. V. and Rosenthal, S. S. (1993). Borrowing constraints, household debt, and racial discrimination in loan markets. Journal of Financial intermediation, 3(1), 77-103.
Durukan, T., H., Elibol ve M. Özhavzalı (2005). Kredi kartlarındaki taksit uygulamasının tüketicinin harcama alışkanlıkları üzerindeki etkisini ölçmeye yönelik bir araştırma (Kırıkkale İli Örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 143-153.
Grant, C. (2007). Estimating credit constraints among US households. Oxford Economic Papers, 59(4), 583-605.
Gönen, E., ve Özmete, E. (2007). Finansal Refah: Finansal Yönetim Sürecinden Duyulan Tatmin, Finansal Davranışlar İle Öz-saygı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Aile ve Toplum, 9 (3), 57-69.
Gropp, R., Scholz, J. K. and White, M. J. (1997). Personal bankruptcy and credit supply and demand. The Quarterly Journal of Economics, 112(1), 217-251.
Gündüzalp, A.A. (2018). Hanehalkı borçlanma eğiliminin demografik, sosyoekonomik ve psikososyal faktörler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aile ve Tüketici Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
IPSOS (2019). Anti kriz monitör araştırması. https://www.ipsos.com/tr-tr/kriz-ruh-halindeki-tuketiciler-nasildavraniyor- ve-markalar-ne-yapmali (Erişim tarihi: Kasım 2019)
Kaptan, Ö. B. (2011). Bireysel kredilerin risk ve tüketici davranışı açısından analizi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
Karamustafa, K. ve Biçkes, D. M. (2003). Kredi kartı sahip ve kullanıcılarının kredi kartı kullanımlarını değerlendirmeye yönelik bir araştırma: Nevşehir örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 91-113.
Kaya, F. (2009), Kredi kartları 5464 Sayılı Banka ve Kredi Kartları Kanunu İlaveli, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Kaynak, E., Küçükemiroğlu, O. ve Özmen, A. (1995). Correlates of Credit Card Acceptance and Usage in an Advanced Developing Middle Eastern Country, Journal of Services Marketing, 9(4), 52-63.
Kendirli, S., Akgün, Z. ve Çağıran-Kendirli, H. (2017). Bireysel finansman aracı olarak kredi kartı ve kullanımına yönelik kayseri ve yozgat illerinde karşılaştırmalı bir araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 9(1), 63-78.
Kılınç, N. (2012). Bireysel Kredi Kullanımında Hane halkı Davranışları ve Sosyo-İktisadi Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kurtuluş, K., ve Nasır, S. (2006). Consumer Behavior of Credit Card Users in an Emerging Market. In 6th Global Conference on Business & Economics, October (pp. 15-17).
Magri, S. (2002). Italian households' debt: determinants of demand and supply (No. 454). Bank of Italy, Economic Research and International Relations Area.
Mankiw, G. (2003). Macroeconomics 5th edition, Worth Publishes, USA. Measurement Systems. Business Process Management Journal, 11(2), 109-122.
McCall, M. and Eckrich, D. W. (2006). Sex of respondent and credit attitudes as predictors of credit card use and debt payment. Psychological reports, 98(3), 892-894.
Mercan, M. (2013). Kredi hacmindeki değişimlerin ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye ekonomisi için sınır testi yaklaşımı. Bankacılar Dergisi, 84,54-71.
Nielsen (2018). Küresel Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.ucnoktacom.com/nielsen-degisen-tuketicidavranislarini- arastirdi/3067/ (Erişim tarihi: Eylül,2019)
Oktay, E., Özen, Ü. ve Alkan, Ö. (2009). Kredi kartı sahipliğinde etkili olan faktörlerin araştırılması: Erzurum örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(2), 2009, 16-32.
Özdemir, Ö. ve Boran, L. (2004). An empirical investigation on consumer credit default risk (No. 2004/20). Discussion Paper.
Parasız, İ. (2009). Para - Banka ve Finansal Piyasalar. Bursa, Ezgi Kitabevi.
Robb, C. A. and D. L. Sharpe (2009). Effect of personal financial knowledge on college students’ credit card behavior, Journal of Financial Counseling and Planning, 20(1), 25-43.
Reisoğlu, S., Kartı, I. K., Kartı, B. ve Kartı, A. K. (2004). Banka kredi kartları ve uygulama sorunları. Bankacılar Dergisi, 49,100-123.
Savaşçı, İ. ve Tatlıdil, R. (2006). Bankaların kredi kartı pazarında uyguladıkları CRM (müşteri ilişkileri yönetimi) stratejisinin müşteri sadakatine etkisi. Ege Akademik Bakış, 6 (1), 62-73.
Selimoğlu, Ö. (2006). Tüketicilerin Tüketim Harcamaları, Tüketici Kredisi ve Kredi Kartı Kullanım Durumları. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Simigiannis, G. T. and Tzamouranni P. G. (2007). Borrowing and socia economic characterictics of household: result of sample survey carried out by the bank of Greece, Economic Bulletin, 31-49.
Şener, A. ve Güven, S. (2005). Yaşlıların kredi kartı kullanımına ilişkin davranışları ve karşılaştıkları sorunlar. Turkish Journal of Geriatrics, 8(4), 184-194.
Takan, M. (2002). Bankacılık: Teori, Uygulama ve Yönetim. Ankara, Nobel Yayınları.
Taicharoen, Y., Ariyapruchya, K. and Chucherd, T. (2004). Rising Thai Household debt: Assessing risks and policy implications (No. 2004-01). Monetary Policy Group, Bank of Thailand.
Tekirdağ, A. (2009). Türkiye’de Bireysel Kredi Artışı ve Risk Analizi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi (TBB) (2019) Negatif Nitelikli Bireysel Kredi ve Kredi Kartı Ekim 2019 https://www.riskmerkezi.org/Content/Upload/istatistikiraporlar/ekler/2073/Negatif_Nitelikli_Bireys el_Kredi_ve_Kredi_Karti_-_Ekim_2019.pdf. (Erişim tarihi: Ekim, 2019)
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) (2019). Tüketici Kredileri ve Konut Kredileri İstatistikleri. Haziran 2019. Rapor Kodu:DT01, Eylül 2019.
Tiryaki, G. (2014). Türkiye’de bireysel kredilerin ekonomik büyüme ve cari açık ile ilişkisi. Bankacılar Dergisi, 91, 55-74.
Tol, H. (2001). Kredi Kartlarının İşletme Satışları ve Müşteri İlişkileri Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Torlak, Ö. (2002). Kredi kartı kullanımının satın alma alışkanlıklarına etkileri üzerine Eskişehir'de bir araştırma. Yönetim/İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 13(41), 67-78.
Toth, J.I. and Arvai, Z. (2001). Liquidity constraints and consumer impatience. Economics Department, NBH Working Paper,No:2.
Tuğay O. ve N. Başgül (2007). Önemli bir finansman kaynağı olarak kredi kartları: Kredi kartlarının kart sahiplerinin harcamaları üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik Burdur ilinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 215-226.
T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (GTB) (2014).Türkiye Tüketici Profili ve Bilinç Seviyesi Araştırması. Ankara, Elma Teknik Basım Matbaacılık.
T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (GTB) (2016). Tüketici Profili, Eğilimleri ve Davranışlarının Analizi. T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Yayınları.
Uslu, K. ve Gündoğdu, A. (2011). Küresel finansallaşmanın Türkiye'deki bankaların finansal faaliyetlerine ve bireyler üzerine etkileri. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(2), 145-164.
Yüksel, S. (2016). Türkiye’de cari işlemler açığının belirleyicileri: mars yöntemi ile bir inceleme. Bankacılar Dergisi, 96, 102-121.