Konaklama İşletmelerinde İş-Aile Çatışmasının İşe Bağlılık Üzerindeki Etkisinin Belirlemeye Yönelik Araştırma

Amaç – Çalışmada, konaklama işletmeleri çalışanlarında iş-aile çatışmasının işe bağlılık üzerindeki etkisinin incelenmesi hedeflenmiştir. Yöntem – Bu çalışmada, iş-aile çatışmasının işe bağlılık üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik araştırma ve analizler yapılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenini iş-aile çatışması kavramı, bağımlı değişkenini ise işe bağlılık kavramı oluşturmaktadır. Araştırmada, çalışanların iş-aile çatışması durumlarını ölçmek için Carlson, Kacmar ve Williams (2000) tarafından geliştirilen ve Aycan ve Eskin (2005) tarafından Türkçe’ye uyarlanan İş- Aile Çatışması ölçeği; işe bağlılık düzeylerini ölçmek için Kanungo’nun (1982) geliştirdiği, Çakır’ın (2001) Türkçeye uyarladığı “İşe Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’de Samsun ilinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinde çalışan 430 işgören oluşturmaktadır. Verilerin analizinde frekans, korelasyon ve regresyon gibi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Bulgular – Korelasyon analizi sonuçlarına göre; katılımcıların iş-aile çatışması alt boyutları ile işe bağlılık düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmaktadır. Elde edilen regresyon analizi sonuçları ise, zaman temelli ve gerilim temelli iş-aile çatışmasının işe bağlılık üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu, davranış temelli iş-aile çatışmasının işe bağlılık üzerindeki etkisinin ise istatistiksel olarak anlamlı olmadığını ortaya koymaktadır. Tartışma – Araştırmanın çıktıları, çalışanların iş-aile çatışması düzeyleri arttıkça işe bağlılık düzeylerinin azaldığı sonucunu göstermektedir. Bu bağlamda, elde edilen bulgularla zaman ve gerilim temelli iş-aile çatışmasının yarattığı olumsuz durumlar işgörenlerin işlerine yoğunlaşmasına ve işe bağlılıklarına negatif yönde etki ettiği görülmektedir. Katılımcıların karşılaştıkları zaman ve gerilim temelli iş-aile çatışma düzeylerinin azaltılması halinde onların işe bağlılık düzeylerinin yükseleceği sonucuna varılabilir.

A Research on Determining The Effect of Work-Family Conflict on Work Engagement in Accommodation Enterprises

Purpose – In this study, it was aimed to examine the effect of work-family conflict on work engagement in the accommodation enterprises employees. Design/methodology/approach – In this study, a research and analysis were carried out to determine the effect of work-family conflict on work engagement. The independent variable of the research is the workfamily conflict, and the dependent variable is work engagement. In the research, the Work-Family Conflict Scale developed by Carlson, Kacmar and Williams (2000) and adapted to Turkish by Aycan and Eskin (2005) was used to measure the work-family conflict situations of the employees and the "Work Engagement Scale" developed by Kanungo (1982) and adapted to Turkish by Çakır (2001) was used to measure the levels of work engagement. The sample of the study consists of 430 employees, working in accommodation businesses in Samsun. Statistical methods such as frequency analysis, correlation and regression were used in the analysis of the data. Findings – According to the results of the correlation analysis, there is a significant negative relationship between the sub-dimensions of work-family conflict and the level of work engagement. The results of the regression analysis reveal that the time-based and tension-based work-family conflict has a significant effect on work engagement, while the effect of the behavior-based work-family conflict on work engagement is not statistically significant. Discussion – The results of the research show that as level of work-family conflict increase, the level of work engagement decreases. In this context, with the findings obtained, it is seen that the negative situations caused by time and tension based work-family conflict have a negative effect on employees' concentration and work engagement. It can be concluded that if the participants’ time and tension-based work-family conflict decreases, their level of work engagement increases.

PDF

___

Adams, G., King, L., ve King, D. (1996). Relationships of job and family involvement, family social support and work-family conflict with job and life satisfaction. Journal of Applied Psychology, 81(4), 411-420.
Ağaoğlu, O. K. (1992). İşgücünü Verimli Kullanma Tekniklerinin Turizm Sektörüne Uygulanması. Milli Prodüktivite Yayını, No. 457.
Allen, T.D., Herst, D.E., Bruck, C.S., ve Sutton, M. (2000). Consequences associated with work-to-family conflict: a review and agenda for future research. Journal of occupational health psychology, 5(2), 278- 308
Allport, G. (1943). The ego in contemporary psychology, Psychological Review, 50 (5), 451-476.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya, Sakarya Yayıncılık.
Arıkan, R. (2000). Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma, Ankara: Gazi Kitabevi.
Carlson, D. A. (1999). Personality and role variables as predictors of three forms of work famliy conflict, Journal of Vocational Behaviour. 55 (2), 236- 253.
Carnicer, L. Maria., Sanchez, M. Angel., Perez, Manuela., ve Jimenez, J. Maria. (2004). Work family conflict in a southern european country the influence of job related and non related factors, Journal Of Managerial Psychology, 19 (5), 466- 489.
Çakır, Ö. (2001). İşe Bağlılık Olgusu ve Etkileyen Faktörler, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Çarıkçı, İ. H. ve Çelikkol, Ö. (2009). İş-aile çatışmasının örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 153-170.
Durmuş, B, Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2011). Sosyal Bilimlerde Spss’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Yayıncılık
Duxbury, L., Higgins, C. and Thomas, D.R., (1999). Work-family conflict: a comparison by gender, family type and received control, Journal of Family Issues, 15/3, 449-466.
Dubinsky, A.J., R.D. Howell, T.N. Ingram, D.N. Bellenger (1986), Salesforce Socialization, Journal of Marketing, 50, 192-207.
Field, A. (2000). Discovering Statistics Using Spss for Windows, London, Sage Publications.
Greenhaus J. H. ve Beutell N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles, Academy of Management Review, 10 (1), 76-88.
Hennessy, K. D. (2005). Work-family conflict self-efficacy: a scale validation study. Unpublished Ph.D. thesis, University of Maryland Masters of Arts.
Işık, A. (2006). İstatistik II. Ankara, Yazın Matbaacılık.
Kahn, W.A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy Of Management Journal. 33, 692-724.
Kalaycı, G. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara, Asil Yayıncılık.
Kanungo, R. (1982). Measurement of job and work involvement. Journal Of Applied Psychology. 67 (3), 341-349.
Karacaoğlu, K. (2005). Sağlık çalışanlarının işe bağlılığa ilişkin tutumları ve demografik nitelikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Nevşehir ilinde bir uygulama”. İstanbul Ünviversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi. 52, 54-70.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi; Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yontemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karatepe, M. O., Sökmen, A. (2006). The effects of work role and family role variables on psychological and behavioral outcomes of frontline employees, Toursim Management. 27, 255–268.
Kartal, H. (2015). Örgütsel bağlılığı etkileyen etmenler ve örgütsel bağlılığın, işe bağlılık ve ayrılma isteği gibi kavramlarla olan ilişkilerinin uygulamalı analizi. Yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, İstanbul.
Kaya, O. (2003). İş-aile çatışmasının iş tatminini, örgütsel bağlılık ve ayrılma eğilimine etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Kinnunen, U. ve Mauno, S. (1998). Antecedents and outcomes of work-family conflict among employed women and men in Finland, Human Relations. 51 (2), 157-177.
Lawler, E. E., Hall, D. T. (1990). Relationship of job characteristics to job involvement, satisfaction and intrinsic motivation, Journal of Applied Psychology. 54 (4), 305-312.
Lodahl, M. T. ve Kejner, M. (1965). The definition and measurement of job involvement, Journal of Applied Psychology. 49 (1), 24-33.
Nakip, M. (2003). Pazarlama Araştırmaları, Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Netemeyer, G. Richard., Boles, S. James. ve McMurrian, R. (1996). Development and validation of work family conflict and family work conflict scales, Journal of Applied Psychology. 81 (4), 400-410.
O'Driscoll, M. P., Ilgen, D. R., ve Hildreth, K. (1992). Time devoted to job and offjob activities, interrole conflict, and affective experiences, Journal of Applied Psychology, 77, 272-279.
Özdevecioğlu, M ve Doruk, Ç. N. (2009). Organizasyonlarda iş-aile ve aile-iş çatışmalarının çalışanların iş ve aile yaşam tatminleri üzerindeki etkisi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 69-99.
Özdevecioğlu, M. ve Aktaş, A. (2007). Kariyer bağlılığı, mesleki bağlılık ve örgütsel bağlılığın yaşam tatmini üzerindeki etkisi: iş-aile çatışmasının rolü, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 28, 1-20.
Özen, S. ve Uzun, T. (2005). İşyerinde çalışanın yaşadığı çatışmanın azaltılmasında örgütün ve ailenin rolü: polis memurlarına yönelik bir uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (3), 128-147.
Rabinowitz, Samuel ve Douglas, T. Hall. (1977). Organizational research on job involvement, Psychological Bulletin, 84 (2), 265-288.
Rotenberry, P. F., ve Moberg, P. J. (2007). Assessing the impact of job involvement on performance, Management Research News, 30(3), 203-215.
Saal, Frank E. (1978). Job involvement: a multivariate approach, Journal of Applied Psychology. 63 (1), 53-61.
Thompson, C., Beauvais, L., ve Lyness K.S. (1999). When work-family benefits are not enough: the influence of work-family culture on benefit utilization, organizational attachment and work-family conflict. Journal of Vocational Behavior, 54, 392-415.
T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı. Turistik İşletme Belgeli Oteller. https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9579/turizmtesisleri. html, (Erişim Tarihi: 01 Haziran 2019).
Kılıç, İ. ve Ural, A., (2006), Bilimel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi, Ankara, Beta Yayıncılık.
Voydanoff, P. (1998). Work role characteristics family structure demands and work-family conflicts. Journal of Marriage and Family. 50 (3), 749-761.
Voydanoff P, Kelly RF (1984). Determinants of work-related family problems among employed parents, Journal of Marriage and Family, 46 (4): 881-892.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Ankara, Detay Yayıncılık.
Yüksel, İ. (2005). İş aile çatışmasının kariyer tatmini ve iş tatmini davranışları ile ilişkisi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 19 (2), 301-314.
Zhao, X., Qu, H., ve Ghiselli, R. (2011). Examining the relationship of work- family conflict to job and life satisfaction: a case of hotel sales managers, International Journal of Hospitality Management, 30 (1), 46- 54.