Alanya Belediyesi Hizmet Birimlerinin Maliyet Etkinliği: Veri Zarflama Analizi Uygulaması

Amaç – Türkiye’nin en büyük nüfus yoğunluğuna sahip ilçe belediyelerinden birisi olan Alanya Belediyesinin 14 alt hizmet birimine yönelik vatandaş memnuniyeti, hizmet birimin etkinliği ve maliyet etkinliği olmak üzere üç farklı analiz ile belediyenin daha denetimli ve daha etkin hizmet sunumunu sağlayıp sağlamadığını ölçmenin yanı sıra kaynak tahsisinde de yol gösterici olmaktır. Yöntem – Çalışmanın ilk aşamasında vatandaş memnuniyet anketi uygulanmış ve belediyenin alt birimlerinin sunmuş olduğu hizmetlere yönelik genel memnuniyet düzeyleri 5’li Likert Ölçeği ile ölçülmüştür. Örneklem basit tesadüfi örneklem olup toplamda 1544 vatandaşa ulaşılmıştır. Her hizmet birimi için elde edilen genel memnuniyet skorları, maliyet etkinlik analiz yöntemi olarak kullanılan veri zarflama analizi yöntemi için çıktı değişkeni olarak belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan girdi değişkenleri ise bütçe, satın alma harcamaları ve çalışan sayısıdır. Bulgular – Yapılan ölçüm sonunda genel memnuniyet skoru 3,579 olarak hesaplanmıştır. Bu skor Alanya Belediyesi’nin sunmuş olduğu hizmetlere yönelik vatandaşların genel memnuniyet düzeyinin %71,5 civarında olduğunu göstermektedir. Yapılan etkinlik analizi sonucunda Alanya Belediyesi’nin 14 alt hizmet biriminden; Kültür ve Sosyal İşler Birimi, Bilgi İşlem Birimi, Park ve Bahçeler Hizmet Birimi, Planlama ve Proje Birimi, Spor İşleri Birimi ve Veterinerlik Hizmet Birimlerinin etkin oldukları görülmüştür. Tartışma – Belediyenin 14 hizmet biriminin etkinliği ölçülmüştür. Toplam 14 hizmet biriminden 6 tanesi etkin bulunmuştur. Etkin olmayan diğer 8 hizmet birimi için ise maliyet etkinlik analizi yapılarak etkinliğin tesis edilebilmesi için gerekli olan iyileştirme rakamları sunulmuştur. Sonuç olarak, birimin etkinliğe ulaşması için kaynak tahsisinin nasıl yapılması gerektiğine ilişkin değerlendirmeler elde edilmiştir.

Alanya Municipality Service Units’ Cost Efficiency: An Application of Data Envelopment Analysis (DEA)

Purpose – Alanya Municipality is one of the most densely populated district municipalities of Turkey. This study included measurements of citizen satisfaction,operational efficiency and cost efficiency of 14 sub-service units of the municipality. With these measurements, it is aimed to measure whether the municipality can provide more supervised and more efficient service delivery and to guide the municipality in effective resource allocation. Design/methodology/approach – In the first stage of the study, a citizen satisfaction questionnaire was applied and the general satisfaction level of the services provided by the municipality was measured with a 5-point Likert Scale. The sample is a simple random sample, reaching 1544 citizens in total. The general satisfaction scores obtained for each service unit were determined as the output variable for the Data Envelopment Analysis (DEA) method used as the cost-efficiency analysis method. Input variables used in the study are budget, purchase expenditures and number of employees Findings – At the end of the measurement, the general satisfaction score was calculated as 3,579. This score shows that the overall satisfaction level of the citizens for the services provided by Alanya Municipality is around 71.5%. In addition, general satisfaction scores were obtained for the subservice units of the municipality. The results of the efficiency analysis of Alanya Municipality from 14 sub-services unit; culture and social affairs unit, information processing unit, parks and gardens service unit, planning and project unit, sports affairs unit and veterinary service units were found to be effective. Discussion – The efficiency of 14 service units of the municipality was measured. Six of the 14 service units were found to be effective. The cost efficiency analysis was performed for the other 8 ineffective service units and improvement figures required for the establishment of efficiency were presented. As a result, evaluations were obtained on how to allocate resources for the effectiveness.

PDF

___

Afonso, A. & Sonia, F. (2008). Assessing and Explaining the Relative Efficiency of Local Government,” The Journal of Socio- Economics, 37, 1946–1979.
Akçay, S. (2013). Türkiye’de İç Denetim Sürecinin Kamu Kurumlarının Faaliyet Sonuçları Üzerindeki Etkinliği: Belediyeler Üzerine Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 57-77.
Aydemir, M ., & A rlı, N . B . ( 2018). S tudy O n R elative E fficiency W ith D ata E nvelopment A nalysis: Metropolitan Municipalities In Turkey. Econometrics: Methods & Applications, 47-62.
Aydın, S. (2010). 5018 sayılı yasa çerçevesinde performans denetiminin etkinliği: Bursa Büyükşehir Belediyesi örneği (Yayınlanmamış Doktora Tezi). DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Bağdadioğlu, N., & Bayır, H. (2004). Türkiye’de Belediyelerin Göreli Etkinliği ve Mart 2004 Yerel Seçim Sonuçlarına İlişkin Bir Değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 223-242.
Behdioğlu, S., & Özcan, G. (2009). Veri Zarflama Analizi Ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 14(3).
Belli, A., & Aydın, A. (2016). 6360 Sayılı Yasa ile Kapatılan Belde Belediyelerinin Hizmette Etkinlik, Verimlilik ve Temsil Sorunsalı Üzerine Bir Alan Araştırması: Önsen Belediyesi Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1698-1713.
Biricikoğlu, H., & Duyar, D. D. (2015). 6360 Sayılı Yasa’nın Genişleyen Büyükşehir Belediyesi Hizmet Sınırının Etkinlik ve Verimliliğe Etkisi Bağlamında Değerlendirmesi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 369-393.
Borger De, B., Kerstens, K., Moesen, W. ve Vanneste, J. (1994), “Explaining Differences in Productive Efficiency: An Application to Belgian Municipalities”, Public Choice, 80(3‐4), 339‐358.
Ceritli, İ. (2002). Yerel Kent Hizmetlerinin Verimli Sunumu Açısından En Uygun Kent Büyüklüğü ve Türkiye Örneği”, TODAİE, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi,.11(2).7-24.
Charnes, A., Cooper W., Arie Y., Lewin & Seifod L. M. (1994). Data Envelopment Analysis: Theory, Methodology and Applications, Kluwer Akademic Publishers, Boston.
Colbert, A., Levary, R. R. & Shaner, M.C. (2000), “Determining The Relative Efficiency Of Mba Programs Using Dea”, European Journal Of Operational Research, Vol. 125, Pp. 656–669.
Cooper, W. W., Seiford, L. M., & Tone, K. (2000). Data envelopment analysis. Handbook on Data Envelopment Analysis, 1st ed.; Cooper, WW, Seiford, LM, Zhu, J., Eds, 1-40.
Çoşkun, B & Öztürk,N. K. (2002). Yerel Yönetimlerde Etkinlik ve Etik, Çağdaş Yerel Yönetimler (TODAİE), Cilt: 11, Sayı: 2, 73-88.
Cumhur, Y. (2015). Türkiye’deki İl Belediyelerinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
De Sousa, M. D. C. S., & Stošić, B. (2005). Technical efficiency of the Brazilian municipalities: correcting nonparametric frontier measurements for outliers. Journal of Productivity analysis, 24(2), 157-181.
Deliktaş, E. (2006). Türkiye özel sektör imalât sanayiinde etkinlik ve toplam faktör verimliliği analizi (Efficiency and analysis of total factor productivity growth in private-owned manufacturing industry in Turkey). METU Studies in Development, 29(2), 247-284.
Demir, F. (2011). Kamu Harcamalarında Etkinlik ve Verimlilik: Karaman Belediye Hizmetlerine İlişkin Bir Uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı. Karaman
Demir, P., Derbentli, Ö., & Sakarya, E. (2012). Measurement of the efficiency of dairies in the Kars province with data envelopment analysis. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18(2), 169-176.
Ergenekon Arslan, A. & Güven, Ö. Z. (2018). Veri Zarflama Analizi İle Üniversite Etkinliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma: Türkiye Örneği. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi.2018-2 (6). 86-104.
Ertuğ Kaygısız, Z. & Girginer, N. (2015). Bütünleşik VZA ve GIA Yöntemleriyle Büyükşehir Belediyelerinin Mali Etkinlik Analizi: Türkiye Örneği. International Journal of Economic and Administrative Studies. 8(15).
Güner, S. (2014). Çok Amaçlı Etkinlik Ölçümünde Yeni Bir Yaklaşım Önerisi Olarak İlişkisel Veri Zarflama Analizi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Otobüs İşletmesi Uygulaması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
Güner, S., Taşkın, K., & Gürler, G. (2017). Şehir İçi Toplu Taşıma Hatlarının Hizmet Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçülmesi: Özel Ve Kamu İşletmelerinin Karşılaştırılması. İşletme Bilimi Dergisi, 5(3), 127- 145.
Güneş, İ. & Akdoğan Gedik M. (2007), Büyükşehir Belediye Hizmetlerinin Göreli Etkinlik Analizi 2007,16(4):39-66, Çağdaş Yerel Yönetimler, 16,39-66.
Haas, D.A. & Murphy, F.H (2003), Compensating For Non-Homogeneity in Decision-Making Units in Data Envelopment Analysis, European Journal Of Operational Research, 144,.530–544.
İlkay, M., & Doğan, N. (2009). Veri Zarflama Analizi ile Kapadokya Bölgesindeki Belediyelerin Etkinlik Ölçümü: 2004 ve 2008 Yıllarına İlişkin Bir Karşılaştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 191-218.
İşbilen Yücel, L. (2015). Excel-Solver Eklentisiyle Oluşturulan Portföylerin CCR Model ile Etkinlik Ölçümüne Yönelik Bir Uygulama. Ekonometri ve İstatistik. 23.112-146.
Kabakuş, A. (2014). Türkiye’deki Büyükşehirlerin İlçe Belediyelerine Göre E-Belediye Hizmetlerinde Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçülmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 307-324.
Kaplan, M., Çelik, T. & Tekeli, R. (2006) “Türkiye’de Büyükşehir Belediyelerinin Performanslarının Ampirik Analizi 2002-2004”, Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, Kocaeli, 2, 679- 692.
Karahan, M., & Akdağ, R. (2014). Veri Zarflama Analiziyle Hizmet Etkinliği Ölçümü: Diyarbakır Diski Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 179-187.
Kaygısız, Z., & Girginer, N. (2011a). Belediye Hizmetlerinin Maliyet Etkinliklerinin Değerlendirilmesi: Eskişehir Odunpazarı Belediyesinde Bir Uygulama. Journal Of Industrial Engineering (Turkish Chamber Of Mechanical Engineers), 22(4).
Kaygısız, Z., & Girginer, N. (2011b). Maliyet Etkinlik Analizi: Türkiye’deki Büyükşehir Belediyelerinde Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 309-342.
Kök, R. (1991). Endüstriyel verimlilik ve etkinlik: bir uygulama: (Türkiye şeker endüstrisinde karşılaştırmalı verimlilik ve etkinlik analizi). Atatürk Üniversitesi Basımevi.
Prieto, A. M., & Zofio, J. L. (2001). Evaluating effectiveness in public provision of infrastructure and equipment: the case of Spanish municipalities. Journal of productivity Analysis, 15(1), 41-58.
Sarı, N. B. (2010). Belediye Toplu Taşıma Hizmetlerinin Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçümü ve İyileştirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Adana.
Savaş, F. (2015). Veri Zarflama Analizi. (Yıldırım, B. F., & Önder, E. (2015). Operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme yöntemleri). 201-227. Bursa: Dora Yayıncılık
Talluri, S.(2000), Data Envelopment Analysis: Models and extensions, Decision Line, 31(3), 8-11. Türkiye Nüfus İstatistikleri. http://tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist. Erişim Tarihi:15.10.2019.
Woodbury, K., & Dollery, B. (2004). Efficiency measurement in Australian local government: The case of New South Wales municipal water services. Review of Policy Research, 21(5), 615-636.
Uzunsakal, E. & Yıldız, D. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergis,2 (1), 14-28 .
Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yıldırım, İ. E. (2010). Veri zarflama analizinde girdi ve çıktıların belirlenmesindeki kararsızlık problemi için temel bileşenler analizine dayalı bir çözüm önerisi. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 39(1).