التغيرات السياسية والحقوقية في جبل لبنان في عهد ابراهيم باشا

ملخص بدأت التحولات التي انطلقت في المجال 1832عندما أصبح جبل لبنان تحت حكم إبراهيم باشا عام السياسي تكشف عن تغييرات حقوقية. فقد أثرت سياسات التمييز التي مارسها إبراهيم باشا تجاه الدروز والموارنة على التوازنات القائمة بين تلك الطوائف. كما بدأت تظهر إلى العلن خلافات اقتصادية وسياسية نتج عنها صراع بين الطائفتين. وإضافة إلى ذلك انعكس التغيير السياسي على المسائل الحقوقية ت الدعاوى القانونية للدروز ّوظهرت إشكالية العلاقة بين القانون والهوية من جديد. وفي هذا السياق مروالموارنة، المتعلقة بمسائل الزواج والطلاق والميراث، بعدة مسارات مختلفة، حيث حاول الدروز حماية قوانينهم التقليدية خلال فترة إبراهيم باشا. ومن ناحية أخرى بدأ الموارنة مع تطور العملية السياسية بالحصول على الاستقلال في وضعهم الحقوقي. هذه الدراسة تروم إلى تسليط الضوء على الوضع الحقوقي للدروز والموارنة خلال فترة الحكم المصري، و تسعى إلى تبيان الآثار القانونية للتغييرات التي حدثت في الإدارة العثمانية على هاتين الطائفتين

The Political and Legal Transformations in Mount Lebanon During the Period of Ibrahim Pasha

When Mount Lebanon came under the rule of Kavalalı İbrahim Pasha in 1832, various political transformations resulted in several legal changes; as a result, the Druze and Maronites underwent change related to family law, including marriage, divorce, and inheritance. The Druze attempted to protect their traditional laws during the period of Ibrahim Pasha, and the Maronites began to gain autonomy in their legal status along the political process. This study examines the political and legal status of the Druze and Maronites during the Egyptian rule and shows the legal changes that occurred in these two sects during the Ottoman administration.

___

  • BOA, Osmanlı Arşivi. Hariciyye Siyasi, [HR.SYS.] No. 965, Gömlek No.5.
  • Caesar E., Farah. The Politics of İnterventionism in Ottoman Lebanon 1830- 1861. New York: I.B. Tauris, 2000.
  • Ebi Abdullah, Abdullah. Tarihü’l-Mevarineti Mesihiyyi’ş-Şark Abre’l-Usur. Beyrut: Daru Melfat, 1997.
  • Ebu İzzeddin, Süleyman. Masadır Tarih Lübnani: Vesaik Muntasıfı’l Karni’s Sabi’ Aşar ila Seneti 1860. Beyrut: Merkezü’l Vatani Li’l Ma’lumat ve’d Dirasat, 1995.
  • Ebu Şakra, Nail. “Müdiriyyetü’l Deyru’l Kamer fî Mutasarrifiyyeti Cebel- i Lübnan”. Et-Tanzimatü’l Osmaniyye ve Tadbikatuha fî Bilad-ı Şam fîl- karni XIX., El Mü’temer Düveli li Tarihi Bilad-ı Şam, (2018), 5-20.
  • Gannam, Riyaz. El-Mukataatü’l-Lübnâniyye fî Zılli Hükmi’l-Amir Beşir eş-Şihabi es-Sani ve Nizami’l-Kaimmakamiyyeteyn: 1788-1861. Beyrut:Darül Tekaddümiyye, 1988.
  • Harik, Iliya. Politics and Change in a Traditional Society Lebanon 1711-1845. Princeton: Princeton University, 1968.
  • Khalaf, Samir. Persistence and Change in 19th-Century Lebanon: A Sociological Essay. Beyrut: American University of Beirut, 1979.
  • Khalaf, Samir. Lebanon’s Predicament. New York: Columbia University, 1987.
  • Kurşun, Zekeriya & Akyıldız, Ali. Osmanlı Arap Coğrafyası ve Avrupa Emperyalizmi: Filistin-Basra Körfezi-Kızıldeniz-Kuzey Afrika Diplomatik Belgeler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.
  • Kutluoğlu, Muhammed H. The Egyptian Question: 1831-1841: The Expansionist Policy of Mehmed Ali Paşa İn Syria And Asia Minor And The Reaction Of The Sublime Porte. İstanbul: Eren Yayıncılık, 1998.
  • Makdisi, Ussama. The Culture of Sectarianism: Community, History, and Violence in Nineteenth-Century Ottoman Lebanon. Berkeley: University of California, 2000.Ma’luf,İsa İskender. “El Qada fî Lübnan bi Zamani’l Ümerai Şihabiyyin”. Mecelletü’l Meşriq, 1933, 810-827.
  • Polk, William. The Opening of South Lebanon, 1788-1840, A Study of the Impact of the West on the Middle East. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1963.
  • Rüstem Esed & Bostani, Fuad Efrem. Lübnan fî Ahdi’l Ümerai Şihabiyyin, (Beyrut: Menşuratü’l Camiati’l Lübnaniyye. yy, 1969.Tekindağ, Şehabeddin. “XVIII. ve XIX. Asırlarda Cebel-i Lübnan: Şihaboğulları”. Tarih Dergisi, (13), 31-44.
  • Tibawi, Abdullatif. A Modern History of Syria Including Lebanon and Palestine. Macmillan: St Martin’s Press, 1969.
  • Yazbek, Yusuf İbrahim. “Men Huve El Matran Cebrail Nasıri?”. Evrak Lübnaniyye, Mecelletün Şehriyyetün, 3/3, 1957