Muammer Sun'un Solfej Kitabındaki Çok Sesli Alıştırma ve Okuma Parçalarının Müzikal Analizi

Çağdaş Türk Müziği bestecisi Muammer Sun’un Solfej kitabı, ses ve notaların öğretilmesinden aralık öğretimine, tek sesli okuma parçalarından çok sesli okuma parçalarına kadar geniş bir yelpazeyi barındırır. Bu kitaptaki çoksesli parça ve alıştırmaların müzikal analizlerinin yapılması, çoksesli müzik eğitiminin temellerini oluşturan öğelerin daha kapsamlı tanınması açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma, Sun’un Solfej kitabındaki çok sesli alıştırma ve okuma parçalarında kullandığı çok seslendirme tekniklerinin belirlenmesini ve çok sesli müzik eğitimi konusunda müzik eğitimcilerine katkı sağlanmasını amaçlamaktadır. Çalışmada ilk olarak, Muammer Sun’un Solfej Kitabındaki çoksesli alıştırma ve okuma parçalarının genel özelliklerine yer verilmiştir. Daha sonra Motif-Ezgi, Dizi-Ton-Mod/Makam ve Çokseslilik boyutları olmak üzere üç ana başlıkta müzikal analizler yapılmıştır. Çoksesli alıştırma ve okuma parçalarında yapılan analizler sonucunda; motif yapılarında, esas motifin başka sesten tekrarlanması, yatay ters çevrilmesi, ses sürelerinin küçültülmesi gibi değişikliklere gidilerek, ezgiler meydana getirildiği, dizi, ton ve mod/makam yönlerinden çeşitlilik gösterdiği, temel bir iki seslilik yaratarak yatay ve dikey çokseslilik yöntemleri kullanıldığı değerlendirilmiştir.

A Musical Analysis of the Polyphonic Exercises and Pieces in Muammer Sun’s Book Titled ‘Solfej’

‘Solfej’(solfège), a book by Muammer Sun, a contemporary Turkish composer, contains a wide range of items, from the teaching of sounds, notes and intervals to monophonic and polyphonic pieces. The musical analysis of the polyphonic exercises and pieces found in this book may be considered to be important in terms of more comprehensive recognition of the elements that constitute the foundations of polyphonic music education.The present study aims to determine the polyphony techniques used in the polyphonic exercises and pieces in Sun’s book, and to contribute to polyphonic educational music. In the study, firstly the general characteristics of the polyphonic exercises and pieces in the book in the question are presented, followed by musical analyses carried out under three main headings: motif-melody, sequence-tone-mode and the dimensions of polyphony. As a result of analyses performed on the polyphonic exercises and pieces, it is understood that melodies which vary in scale, tone and mode are composed with changes such as sequence on another sound of the main motif, horizontal inversion, reduction of sound durations in motif structures, and horizantal and vertical polyphonic methods are employed by creating a basic biphony.

___

  • Altay, G. (2011). Form Bilgisi: Periyodik, Aperyodik ve Karma Tema Kuruluşları. Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi Teori – Kompozisyon Ana Sanat Dalı. Eğitim İçerikli Çalışma, Ankara.
  • Araz, D.G. (2011). Neo-Modal Akımda Armoni Anlayışı. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). İstanbul Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Defne, A. (2014). Form Bilgisi Ders Notları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı.
  • Feridunoğlu, L. (2014). Müziğe Giden Yol Genç Müzisyenin El Kitabı, İstanbul :Arkadaş Yayınları.
  • Gürgen, E. T. (2015). Müziğin Temel Bileşenleri Ve Müzik Dinlemenin Kavramsal Boyutu. Ulakbilge, Cilt 3, Sayı 5, DOI: 10.7816/ulakbilge-03-05-01.
  • Karolyi, O. (1996). Müziğe Giriş. İstanbul :Pan Yayıncılık.
  • Kılıçarslan, A. (1995). Geleneksel Türk Müziğinde Solfej Eğitimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi/Fen Bilimleri, Konya.
  • Kutluk, Ö. (1996). Okul Şarkılarına Piyano İle Eşlik Yapabilme Becerisinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Çalışma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Mamuk, Ö. (1982). Form Bilgisi, Ankara: K.K.K.’lığı Yayınları.
  • Özaltunoğlu, Ö. (2003). Solfej Öğretim Yöntemleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Özaltunoğlu, Ö., Arapgirlioğlu, H. (2011). Solfej Eğitiminde Kullanılması Bakımından A. Adnan Saygun’un “Toplu Solfej II” Kitabının Metodolojik Açıdan İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi Inonu University Journal of Art and Design ISSN: 1309-9876 E-ISSN:1309-9884 Cilt/Vol.1 Sayı/No.2 (2011): 173-182.
  • Özmen, O. (2009). Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı’nda Uygulanan Solfej Eğitiminde Majör-Minör Modlara Şartlanma Sorunu Ve Çözüm Önerisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Say, A. (1995). Müzik Tarihi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Say,A. (2002). Müziğin Kitabı, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Say, A. (2002). Müzik Sözlüğü, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Say, A. (2005). Müzik Ansiklopedisi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Şaktanlı, C. S., Özelma, Y. (2014). Eğitim Müziği Çok Seslendirme Yaklaşımları Ve Yaklaşımların İlköğretim Müzik Dersi Kapsamında Kullanımı İle İlgili Örnek Uygulamalar. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi. İnönü University Journal of Art and Design ISSN: 1309-9876 E-ISSN: 1309-9884 Cilt/Vol. 4 Sayı/No.9: 43-58.
  • Tuğcular, E. (2015). Eğitim Müziği Besteleme Dersinde İzlenen Yöntemler. AKÜ AMADER / SAYI 1. (s.1-12) DOI NO: 10.5578/AMRJ.8895.
  • Yarman, O.U. (2001). Türk Musikisi ve Çokseslilik. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yavuzoğlu, N. (2008). 21.Yüzyılda Türk Müziği Teorisi. İstanbul :Pan Yayıncılık. Yener, Ö. (2003). Muammer Sun’un Yaşamı ve Eğitim Müziğine Katkıları. Dokuz Eylül Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Yıldırım, F. (2012). Solfej Öğretiminde Makamsal Materyallerin Kullanımına İlişkin Uzman Görüşleri Üzerine Bir Betimsel Analiz. Sosyoteknik Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi Yıl:2 Sayı:3 Kasım 2012. (s.19-33).
  • Yuvacı, G. (2012). Müzik Bölümlerinde Okutulan Solfej Kitaplarının Motif Özellikleri Açısından Analizi (Cumhuriyet Üniversitesi Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
  • Zuckmayer, E., Cangal, N., Atalay, A. (1977). Müzik Teorisi (Armoni ve Kontrpunt), Ankara : Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu, Eğitim Enstitüleri Müzik Bölümü.