‘’Küçük Hezarfen’’ Çizgi Filminde Yer Alan Millî Kültür Unsurlarının İncelenmesi

Küreselleşme ile kültürel çeşitliliğin hızla azaldığı, milletlere has kimliklerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı bir dünyada millî kültür kavramı günümüzde çok daha büyük bir anlam taşımaktadır. Çizgi filmler günümüzde çocuklarımıza doğrudan hitap eden bir kaynak olmuştur. Millî kültürümüzün çocuklara iletilebilmesi adına çizgi film içerik ve senaryolarının incelenmesi önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı TRT Çocuk kanalında yayınlanmış olan “Küçük Hezarfen” çizgi filmindeki millî kültür unsurlarının neler olduğu ve bu unsurların ne kadar yoğunlukla işlendiğinin tespit edilmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılarak araştırma verileri toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde kategorisel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Küçük Hezarfen çizgi filminde 23 farklı millî kültür unsurunun yer aldığı tespit edilmiştir. Kahve kültürünün en sık işlenen millî kültür unsuru olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Küçük Hezarfen, Çizgi Film, Kültür, Millî Kültür, Somut Olmayan Kültürel Miras

Examination of the National Culture Elements in the ‘’Küçük Hezarfen’’ Cartoon

The concept of national culture has great meaning in the world where cultural diversity has declined rapidly and identities of nations face the danger of extinction. Nowadays cartoons are sources that address the children directly. It is important to examine cartoon content and scenarios for the transmission of national culture to children. The purpose of this research is to determine what the national culture elements are in the cartoon “Küçük Hezarfen” published on TRT Çocuk(Kids) channel and how intensely these elements are processed. Research data were collected by using the document review method, which is one of the qualitative research methods. Categorical content analysis method was used in the analysis of research data. It has been determined that 23 different national culture elements took place in the cartoons of Küçük Hezarfen. It is also determined that the most frequently processed national culture element in the cartoon is coffee culture.

Keywords:

Küçük Hezarfen, Cartoon, Culture, National Culture, Intangible Cultural Heritage,

PDF

___

Atatürk, M. K. (1921). 1. Maarif Kongresi açış konuşması, 1. Maarif Kongresi, Ankara. https://tedmem.org/genel/1-maarif-kongresinin-acis-konusmasi sayfasından erişilmiştir.
Bayraktar, Z. (2014). Geleneğin güncellenmesi bağlamında masaldan çizgi filme keloğlan tipi üzerine. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49(49), 19-51.
Bilgiç, E. (1979). Kültür nedir, ne değildir?, Milli Eğitim ve Kültür Dergisi, 1(3), 15-22.
Bostancı, M. N. (1995). Toplum, kültür ve siyaset. Ankara: Vadi.
Cansız Aktaş, M. (2015). Nitel veri toplama araçları. M. Metin (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 337-371). Ankara: Pegem A.
Fedakar, P. (2011). Çizgiyi aşanlar: cille Türk mitolojisinin çizgi filmde kullanılması ve çizgi filme aktarılması. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 11(1), 107-119.
Hacıbektaşoğlu, E. S. (2014). Kültürel çalışmalar ve çizgi filmlerin çocuk izleyici üzerindeki etkileri araştırmaları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kafesoğlu, İ. (1989). Türk milli kültürü. İstanbul: Boğaziçi.
Kafesoğlu, İ. (1995). Türk milliyetçiliğinin meseleleri. İstanbul: Ötüken.
Kaim, A. A. (2006). Sözlü edebiyat ve gösteri kültürünün buluşma noktası: “meddah” tek kişilik tiyatro. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi 46(1). 271-282.
Keloğlu İşler, E. İ. (2014). Kültürel ekme kuramı bağlamında Türkiye üretimi çizgi filmler ve çocuk bilincinin inşası, İletişim ve Diploması Dergisi, 15(2), 65-78.
Karakuş, N. (2015). Okul öncesi döneme hitap eden tema içerikli çizgi filmlerin değerler eğitimine katkısı yönünden değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 251-277.
Karakuş, N. (2016). Maysa ve bulut isimli animasyon çizgi filmin kültürel ögeler açısından incelenmesi/The evalutıon of the cartoon named maysa and bulut in terms of cultural elements. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 134-149.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, (t.y.). Çömlekçilik geleneği. http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,51117/comlekcilik-gelenegi.html sayfasından erişilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, (t.y.). Güreş geleneği. http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,131413/gures-gelenegi.html sayfasından erişilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, (t.y.). Halı dokuma geleneği. http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,51121/hali-dokuma-gelenegi.html sayfasından erişilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, (t. y.). Kahve kültürü. http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,131539/kahve-kulturu.html sayfasından erişilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, (t.y.). Kilim dokuma geleneği. http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,51128/kilim-dokuma-gelenegi.html sayfasından erişilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, (t.y.). Nevruz nedir? http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,12646/nevruz-nedir.html sayfasından erişilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, (t.y.). Ramazan gelenekleri. http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,131494/ramazan-gelenekleri.html sayfasından erişilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü (t.y.). Somut olmayan kültürel miras ulusal envanteri unsur listesi. http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,159257/somut-olmayan-kulturel-miras-ulusal-envanteri.html sayfasından erişilmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı (2008). Halk kültürü dersi öğretim programı. Ankara: MEB.
Muratoğlu, B. (2009). Sosyal sapkınlığın medyadaki temsilinin çizgi filmler üzerinden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Oğuz, E. S. (2011). Toplum bilimlerinde kültür kavramı. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28(2), 123–139.
Oğuz, M. Ö. (2008). Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirası. Ankara: Kültür Bakanlığı.
Öktem, F., Sayıl, M. & Çelenk Özen, S. (2006). Kodlayıcı eğitim kitapçığı, Ankara: RTÜK yayını.
Özen, Y. (2014). Türk milli kültüründe değerler ve değerlerin milletleşmeye etkisi. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(14), 59-87.
Öztürk Samur, A., Durak Demirhan, T., Soydan, S. & Önkol, L. (2014). Pepee çizgi filminin ebeveyn öğretmen ve çocuk gözüyle değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 151 – 166.
Selanik Ay, T. & Korkmaz, Ç. (2017). Sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve kültürel ögeler bağlamında “küçük hezarfen” çizgi filmi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 49-62.
Taş Alicenap, Ç. (2015). Kültürel mirasın çizgi film senaryolarında kullanılması, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 37, 10-26.
Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
Tekerek, N. (2004). “Geleneksel meddah’tan modern meddah’a yansımalar: “zilli şıh” ve “kadın olmak”. Akademik Araştırmalar Dergisi. 6(22). 97-112. TRT Çocuk Dergisi (2018). TRT çocuk dergisi. www.trtcocukdergisi.com/?page_id=2 sayfasından erişilmiştir.
Türk Dil Kurumu. (2016). Türkçe sözlük. Ankara: TDK.
Yağlı, A. (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: caillou ve pepee örneği. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(10), 707-719.
Yalçın, A. & Aytaş, G. (2012). Tiyatro ve canlandırma. Ankara: Akçağ.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.