J. J. Rousseau’nun Bilim, Etik ve Değerlere Evrensel Bakışı Ekseninde Eğitimi Yeniden Düşünmek

Rousseau’nun evrensel nitelikteki etik dayanakları olan bazı soruşturmaları günümüzde de güncelliğinden bir şey kaybetmemiş, yalnızca farklı izdüşümleriyle şekil değiştirmiştir. Rousseau’nun Birinci Söylev adlı tartışmalı eserini oluşturmasına yol açan, Dijon Akademisi’nin, “bilimler ve sanatların gelişmesi ahlakın düzelmesine yardım etmiş midir?” sorusu, bu bağlamda, araştırmamıza temel oluşturmaktadır. Bugün, bilimsel ve teknolojik girişimlerin sınır tanımayan gelişimi eksenindeki ilerlemeci anlayış, etik alanında bazı tartışmaları da kaçınılmaz olarak gündeme taşımaktadır. Bu durum eğitime dair bazı evrensel hususların, yeniden tartışmaya açılmasına yol açmaktadır. Rousseau’nun belli başlı eserlerini incelediğimiz belge incelemesine dayalı olan bu araştırma, tarihsel bağlam gözetilerek kavramsal analiz yöntemiyle yürütülmüştür. Araştırma sonucunda gerek bilimle etiğin gerekse eğitimle yaşamın, değerler ekseninde bütünleştiği, insanlık onuruna yakışır bir hayatı yeniden düşünmek ve onu kurmak çabası içinde, içsel dayanakları olan evrensel bir etiğe elzem olarak ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu etik de ancak özgürlük ve müsamaha ekseninde, insana güven ve saygıyı temel alan bir eğitim anlayışla temellendirilebilir.

Rethinking Education on the Axis of J.J. Rousseau's Universal View of Science, Ethics and Values

Some of Rousseau's investigations based on universal ethical foundations have actuality with varieties of repercussions today. One of these was Dijon Academy's, which lead Rousseau to compose his controversial work called First Discourse constitutes the foundation of our research. Today the progressive approaches to scientific and technological developments bring some discussions on ethics to our agenda. This stimulates some universal issues regarding education to re-visit for discussion. This research aims to analytically examine Rousseau's ideas based on his major works in terms of how he universally grounded science, ethics, and values with specific reference to education. As a result of the research, it was concluded that universal ethics with an internal basis is essential within an effort to rethink and establish a life that fosters human dignity. This ethics can only be established by trust and respect for humanity on the axis of freedom and tolerance in education.

___

  • Aközer, Mehmet ve Emel Aközer. “Bilim Ahlakı Normlarının Etik Temellendirilmesi: Bilim İnsanlarının Dışsal Sorumlulukları”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 5/2 (2015): 109-124.
  • Arslan, Ahmet. Felsefeye Giriş. Ankara: BB101 Yayınları, 2018.
  • Association for Living Values Education International. “Living Values Education”. Erişim 23 Ağustos, 2020. http://livingvalues.net/.
  • Barzun, Jacques ve Henry Graff. F. Modern Araştırmacı. Çev., Fatoş Dilber. İstanbul: Kırmızı, 2010.
  • Bronowski, Jacob ve Bruce Mazlish. Leonardo’dan Hegel’e Batı Düşünce Tarihi. Çev., Elvan Özkavruk Adanır. İstanbul: Say, 2012.
  • Damrosch, Leo. Jean Jacques Rousseau: Huzursuz Dahi. Çev., Özge Özköprülü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
  • Dent, Nicholas. J. H. A Rousseau Dictionary. Oxford: John Wiley & Sons, 1992.
  • Foucault, Michael. “Kendini Biçimlendirme Teknikleri”. Kendini Bilmek: Bir Foucault Semineri. Der., Luther H. Martin, Huck Gutman ve Patrick H. Hutton. Çev., James Cem Yapıcıoğlu. İstanbul: Profil Kitap, 2019: 26-66.
  • Freire, Paulo. Ezilenlerin Pedagojisi. Çev., Dilek Hattatoğlu ve Erol Özbek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2006.
  • Gill, Natasha. Educational Philosophy in the French Enlightenment: From Nature to Second Nature. England: Routledge, 2010. EBSCO: e-book collection, Marmara e-book Library.
  • Gutman, Huck. “Rousseau’nun İtiraflar’ı: Kendini Biçimlendirme Tekniği”. Kendini Bilmek: Bir Foucault Semineri. Der., Luther H. Martin, Huck Gutman ve Patrick H. Hutton. Çev., James Cem Yapıcıoğlu. İstanbul: Profil Kitap, 2019: 130-157.
  • Hançerlioğlu, Orhan. Felsefe Ansiklopedisi: Kavramlar ve Akımlar Cilt 5[Ö-R]. İstanbul: Remzi, 1978.
  • Kant, Immanuel. Lectures on Ethics. Der., Peter Heath ve Jerome B. Schneewind. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
  • Noddings, Nel. Eğitim Felsefesi. Çev., Raşit Çelik. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2017.
  • Rousseau, Jean Jacques. Confessions. Der., Ernst Rhys. London: J. M. Dent & Sons, 1904.
  • Rousseau, Jean Jacques. İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine Konuşma. Çev., Erdoğan Başar. Ankara: Anadolu Yayınları, 1968.
  • Rousseau, Jean Jacques. Toplum Sözleşmesi. Çev., Vedat Günyol. İstanbul: Adam Yayınları, 1994.
  • Rousseau, Jean Jacques. Emile ya da Eğitim Üzerine. Çev., Yaşar Avunç. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
  • Rousseau, Jean Jacques. Bilimler ve Sanatlar Üzerine Söylev. Çev., Sebahattin Eyüboğlu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
  • Rousseau, Jean Jacques. İtiraflar I-II. Çev., Osman Sarıkaya. İstanbul: Kaknüs, 2018.
  • Savruk, Demet. “Locke, Rousseau ve Dewey’e Göre Eğitim ve Deneyim İlişkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2019.
  • Tarkovsky, Andrei. Solaris: Sinema Filmi. Rusya: Mosfilm, 1972.