MEHMED MİHRÎ EFENDİ’NİN SULTÂN ABDULHAMÎD’İN CÜLÛSUNA YAZDIĞI ŞİİRLER

Osmanlı Devleti’nin son devrinde hüküm sürmüş padişahlar arasındaki en etkili şahsiyet, şüphesiz Sultân II. Abdülhamîd’dir. Dış ve iç müdahalelerin en yoğun olduğu çalkantılı bir dönemde devletin başında bulunan Abdülhamid Han, Hükümdar olduğu otuz üç yıllık süreçte ve akabinde siyaset, bürokrasi, kültür, sanat ve edebiyat muhitlerinde birçok muhalif veya muvafık kalem erbabı tarafından tenkit veya takdir edilmiştir. Özellikle matbuat ve edebiyat âleminde onun muhalifi olduğu kadar taraftarlarının varlığı da bilinmektedir. Sultân Abdülhamîd’i takdir edenlerden biri de dönemin önemli fikir ve sanat adamlarından olan Kerküklü Mehmed Mihrî Efendi’dir. Bu çalışmada onun, Sultan Abdülhamîd’in tahta çıkışı üzerine yazdığı şiirleri ele alınacaktır. Mehmed Mihrî, Sultan Abdülhamîd’in 1293/1876 yılında tahta çıkışı üzerine 4 şiir kaleme almış ve Cülûs-nâme-i Sultân Abdülhâmid Hân-ı Sânî adıyla neşretmiştir. Bu neşirde 3 tarih manzumesi ve kılıç kuşanma merasimini tasvir eden 1 kasîde yer almaktadır. Kasîdenin ve tarih manzumelerinden birinin dili Farsçadır. Çalışmamızda öncelikle tarihî ve edebî önemi haiz olan söz konusu şiirleri günümüz alfabesine aktarıp nazım hususiyetleri açısından değerlendireceğiz. Ardından şiirlerin ihtiva ettiği konuları kültür ve akademi dünyasının dikkatine sunmaya çalışacağız. 

MEHMED MIHRI’S POEMS ON SULTAN ABDULHAMID II’S ACCESSION TO THE THRONE

The most influential figure among the ruled sultans during the last period of the Ottoman State was, of course, Sultan Abdul Hamid II. Being at the head of state in a turbulent period when the external and internal interventions were most intense, he was criticized or appreciated by many scholars during the thirty-three years of his administration, in the politics, bureaucracy, culture, arts and literature. Especially in the press and literature circles, the existence of its supporters is known as much as its opposition. One of those who appreciated Sultan Abdulhamid was Kerkuklu Mehmed Mihri Efendi, who was one of the important philosophers and artists of the time. The subject of this study is the poems of Mehmed Mihri Efendi on Sultan Abdulhamid II’s accession to the throne. Mehmed Mihri Efendi wrote four poems about Sultan Abdul Hamid’s ascending the throne in the year 1293/1876 which was published in the same year with the name of Cülûs-nâme-i Sultân Abdulhamîd Hân-ı Sânî. The manuscript contains of three historical poems and one ode describing the girding sword ceremony. The ode and one of the historical poems is written in Persian. This study deals with the historical and literary value bearing document primarily in terms of verse type and form, then the subjects that it contains are presented to the attention of academy.

___

AKDAĞ, Ahmet, (2016), Kerküklü Mehmed Mihrî ve "El-Eserü'l-Celîl Fî Medh Alâ İsmâîl" Adlı Eseri, Journal of Turkish Language and Literature Volume:2, Issue: 3, Summer, (51-70).

ARSLAN, Mehmet (2014). "Mehmed Mihrî, Kerküklü". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=2353 [erişim tarihi: 07.01.2020].

BATİSLAM, Dilek (2011). "Kerküklü Mehmed Mihrî'nin Sûdan Seyahatnamesi", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 18 (1): 295-304.

ÇETİN, Atilla (2001). "İsmâil Paşa, Hidiv". İslâm Ansiklopedisi. C. 23. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 117-119.

ÖZEGE, Seyfettin (1973). Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu. C. II. s.463.

ÖZCAN, Abdulkadir (1993) “Cülûs”, DİA, C. VIII, s.108-114.

MADEN, Fahri, (2014). II.Abdulhamid Dönemi, Tarihçi Kitabevi, İstanbul.

Mehmed Mihrî, (1293) Cülûsnâme-i Sultan Abdulhamid Hân-ı Sânî, İstanbul.

SOYSAL, M. Orhan (2005). Edebî San'atlar ve Tanınması, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.

TALAY, Aydın (2016). Eserleri ve Hizmetleri ile II. Abdülhamid, Ensar Yayınları, İstanbul.