Kentte kamusalalanın gelişimi, kamusal davranışın gelişimi ile yakından ilişkilidir. Kamusaldavranış ise “insanın bedeninden bir manken yapması” ve bedene dair farkındaolma biçimlerine bağlı olduğundan, modern kentte kamusal alanın kuruluşusürecinde gözün etkinliği, diğer iletişim ve etkileşim yollarına göreartmaktadır. 19. yüzyıl İstanbul ve Paris kentlerinin kamusal alanları üzerineyaptığımız bu karşılaştırma, kamusal ve özel kavramlarının oluşumunda ve değişimindegözün oynadığı rolün her iki kentte de önemli olduğunu göstermekle beraber,kamusalın ve özelin gelişiminin bu iki kentte farklılıklar arz ettiğinigöstermektedir. Kamusal alan üzerindeki görsel denetim, Paris’te iç-yönelimliinsanın ve pasif izleyicinin yükselişine neden olurken, aynı dönem İstanbul’dabir kamusal alanın ve kamuoyunun oluşumu; her zaman sembolleri, hatta giyimkuşam kurallarını ve beden denetimini elinde bulunduran devletten, bu denetimve gözetim işlevinin sivil/kamusal alana geçmesi şeklinde olmuştur.
The development of the public realm in the city isdirectly related to the progress of the public behavior. Since public activity“turns human body into a model” and is dependent on the forms of the beingaware of the body, eye’s function on the process of the construction of thepublic realm in the modern city gradually increases matching up to the othermeans of the communication and the interaction. This study comparing the publicrealms of the cities of 19.th centuries of Paris and Istanbul, analyzes theimportance of the role of the eye in the both city over the formation and thechange of the concepts of the public and of the private, and yet discusses thatthe development of the public and private shows differences in the both city.The visual inspection over the public realm, creates the inner-directed and passive spectators inParis, but the same period in Istanbul causes the development of the publicrealm and the public view by way of discharging the state from the usualdetermining of the symbols and even shaping the rules of fashion styles andbody inspection, and results in overtaking this function of the inspection andsupervision in the hands of civil-public realm.
Kaynakça
AKAY, Ali, (1997). Postmodern Görüntü, Bağlam Yayınları, İstanbul.
AKAY, Ali, (1999). Sanatın Sosyolojik Gözü, Bağlam Yayınları, İstanbul.
ARENDT, Hannah (1994). İnsanlık Durumu, İletişim Yayınları, İstanbul.
ARTUN, Ali,(2009). Modern Hayatın Ressamı, Sunuş Bölümü, İletişim Yayınları, İstanbul
BAKER, Ulus (1999). “Ulusal Edebiyat Nedir ?”, Toplum ve Bilim, Sayı:81, Birikim Yayınları, İstanbul.
BAUDELAİRE, Charles, (2009). Modern Hayatın Ressamı, Çev. Ali Berktay, İletişim Yayınları, İstanbul.
BAUMAN, Zygmunt, (2004). Sosyolojik Düşünmek, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
BELGE, Murat (2009). Edebiyat Üzerine Yazılar, İletişim Yayınları, İstanbul.
BENJAMIN, Walter, (1992). Pasajlar, Çev. Ahmet Cemal, YKY, İstanbul.
BİLSEL, Cana (2004). ”Kamusal Alan Paradigması Çevresinde Yeni Kent Tanımlarına Doğru”, Yeni Dünya Düzeninde Çözülen Kamusal Alan karşısında Kentsel Tasarım, 15. Uluslararası Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu, Mimar Sinan Üniversitesi.
ÇAHA, Ömer, (1999). Sivil Toplum Aydınlar Ve Demokrasi, İz Yayıncılık, İstanbul.
ELLIAS, Norbert, (2004). Uygarlık Süreci Cilt I, Çev. Ender Ateşman, İletişim Yayınları.FOUCAULT, Michel, (1992). Hapishanenin Doğuşu, Çev. M.A. Kılıçbay, İmge Yay. Ankara.GOEBEL, Rolf J., (1998). Benjamin's Flâneur in Japan: Urban Modernity and Conceptual Relocation, The German Quarterly, Vol. 71, No. 4.
GOFFMAN, Erving, (1961). Asylums, Penguin, Harmondsworth.
HABERMAS, Jürgen, (1999). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Çev. Tanıl Bora, Mithat Sancar, İletişim Yayınları, İstanbul.
KUZMICS, Helmut, (2004). “Medenileşme Süreci”, Sivil toplum ve Devlet, Avru pa’da Yeni Yaklaşımlar, Der. John Keane, Çev. L. Köker vd. Yedikıta yayınları, Ankara.
LAUSTER, Martina, (2007). Walter Benjamin's Myth of the "Flâneur" , The Modern Language Review, Vol. 102, No. 1.
MARDİN Şerif, (1990). “Sivil Toplum”, Türkiye’de Toplum ve Siyaset- Makaleler I, Der. Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder, İletişim Yayınları, İstanbul
MARDİN, Şerif, (2004). “Tanzimattan Sonra Aşırı Batılılaşma”, der. M. Türköne-T. Birkan, Türk Modernleşmesi-Makaleler 4, İletişim Yayınları, İstanbul.
MEAD, George Herbert, (1934). Mind, Self and Society from the Standpoint of a Social Behaviorist, Edited by Charles W. Morris. University of Chicago, Chicago.
MERLEAU-PONTY, Mooris, (1974). Phenomenology Of Perception, Routledge, London.
MONGARDINI, Carlo, (1995). “L’idée de Société Chez George Simmel et Norbert Elias”, Cahier İnternationaux de Sociologie, Say. 9.
MORAN, Berna, (1999). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2, İletişim Yayınları, İstanbul.
POLAMA, Margret M., (1993). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, çev. Hayriye Erbaş, Gündoğan Yayınları, Ankara.
Recaizade Mahmut Ekrem, (2004). Araba Sevdası, Bordo-Siyah Klasik Yayınlar, İstanbul.
SENNETT, Richard, (2000). Kamusal İnsanın Çöküşü, Çev. Serpi Durak, Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
TAYLOR, Charles, (2006). Modern Toplumsal Tahayyüller, Çev. Hamide Koyukan, Metis Yay. İstanbul.
TEKELİ, İlhan, (1999). “19. Yüzyılda İstanbul Metropol Alanının Dönüşümü”, Mo dernleşme Sürecinde Osmanlı Kentleri, ed. P. Dumont, F. Georgeon, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
TOFFLER, Alvin, ( 1981). Üçüncü Dalga, Altın Kitaplar Yayınları, İstanbul.
