Sosyolojinin Doğuşuna Devrim Etkisi: Endüstri ve Fransız Devrimleri

Sosyoloji, başka birçok disiplinde görülmeyecek bir biçimde kendi doğuş bağlamını konu edinen bir bilimdir. Sosyolojinin bir bilim olarak ortaya çıktığı zaman/mekân ile toplumsal şartlar, sosyoloji disiplini için aynı zamanda bir çalışma alanıdır. Sosyolojinin doğuş bağlamını çalışmak, bir yandan sosyolojinin kendisi üzerine düşünmesini sağlarken diğer taraftan da bu bağlamın anlaşılması, sosyolojinin kimliği ile sosyolojiye yüklenen misyonu açığa çıkarır. 19. yüzyılda ve Batı Avrupa’da, özelde Fransa’da bir bilim dalı olarak kurulan sosyoloji, doğal olarak 19. ve bir önceki yüzyıldaki gelişmelere yakından kayıtlıdır. Bu zaman diliminde Batı Avrupa’daki gelişmeler ise en nihayetinde iki temel olayla, Endüstri ve Fransız devrimleriyle ve bu devrimlerin sarsıcı etki ve sonuçlarıyla bir izaha kavuşabilir. Her iki devrim de etki ve sonuçları itibariyle Avrupa’yla sınırlı kalmamış, tüm dünya siyaset, ekonomi ve toplumlarını kısa zamanda farklılaştırmıştır. Dolayısıyla sosyoloji daha ilk günden Avrupa’da her iki devrimin yol açtığı sorunlara bağlı ve bu sorunlara bir çözüm getirebileceği yönündeki iddiasıyla bir bilim şeklinde ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Endüstri Devrimi, Fransız Devrimi, Sosyoloji, 19. Yüzyıl

PDF

___

Baecher, J. (1994). Kapitalizmin Kökenleri. (çev. Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.Childe, G. (2006). Kendini Yaratan İnsan. (çev. Filiz Ofluoğlu). İstanbul: Varlık Yayınları.Comte, A. (1964-1966). Pozitif Felsefe Dersleri. (çev. Ümid Meriç). İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 19–20, 213–258.Coşkun, İ. (1997). Modern Devletin Doğuşu. İstanbul: Der Yayınları.Duran, H. (2002). Endüstri Çağının Dinamikleri. İstanbul: Değişim Yayınları.Ekin, N. (1987). Endüstri İlişkileri. İstanbul: İÜ İşletme Fakültesi Yayınları.Freyer, H. (1968). İçtimai Nazariyeler Tarihi. Ankara: Ayyıldız Matbaası.Gimpel, J. (2004). Ortaçağda Endüstri Devrimi. Ankara: Tubitak Yayınları.Hobsbawm, E. (2008a). Sanayi ve İmparatorluk. Ankara: Dost Yayınları.Hobsbawm, E. (2008b). Devrim Çağı 1789–1848. Ankara: Dost Yayınları.Kaçmazoğlu, H. B. (2010). Tük Sosyoloji Tarihi I: Önkoşullar. İstanbul: Kitabevi Yayınları.Küçükömer, İ. (2009). Batılılaşma ve Düzenin Yabancılaşması. İstanbul: Profil Yayıncılık.Lewis, B. (2004). Modern Türkiye’nin Doğuşu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Marshall, G. (2009). Endüstriyalizm, Sanayileşme Maddesi. Sosyoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.McNeil, W. (1998). Dünya Tarihi. İstanbul: İmge Yayınları.Mooers, C. (2000). Burjuva Avrupa’nın Kuruluşu. Ankara: Dost Kitabevi.Pirene, H. (2005). Ortaçağ Avrupa’sının Ekonomik ve Sosyal Tarihi. (çev. Uygur Kocabaşoğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.Rostow, W. W. (1966). İktisadi Gelişmenin Merhaleleri. Ankara: Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Matbaası.Sezer, B. (1989). Türk Sosyologları ve Eserleri I. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 1. Sayı, 1–96.Sezer, B. (1994). Amerika’nın Bulunuşu ve Endüstri Devrimi. 500. Yılında Amerika. Haz. R. Ertürk & H. Yazıcıoğlu. İstanbul: Bağlam Yayınları.Sezer, B. (1997). Batı Dünya Egemenliği ve Endüstri Devrimi. Ankara: TTK Basımevi.Sezer, Baykan ve Diğerleri (2001). 19. Yüzyıl. Sosyoloji Yıllığı Kitap 8: Türkiye Sosyolojisi 2. İstanbul: Kardeşler Matbaası.Sezer, B. & Eğribel, E. & Özcan, U. (2005). Endüstrileşme ve Yükselen Burjuva Sınıfı. Sosyoloji Yıllığı Kitap 12: Tarihte Doğu-Batı Çatışması. Haz. Ertan Eğribel & Ufuk Özcan. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.Sezer, B. (2006a). Sosyolojinin Ana Başlıkları. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.Sezer, B. (2006b). Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.Sezer, B. (2006c). Sosyoloji ve Coğrafya Ders Notları. Sosyoloji Yıllığı Kitap 15: Sosyoloji ve Coğrafya. Haz. Ertan Eğribel & Ufuk Özcan. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.Sezer, B. (2011). Toplum Farklılaşmaları ve Din Olayı. İstanbul: Kitabevi Yayınları.Tocqueville, A. (2004). Eski Rejim ve Devrim. (çev. Turhan Ilgaz). Ankara: İmge Yayınları.Weber, M. (2011). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. Ankara: Bilgesu Yayıncılık.