Momotaro Masalı Örnekleminde Japon Kültüründe Kolektif Bilinçdışı Unsurlar

Halk edebiyatı üretimlerinden olan anonim türler, kültürel kodları nesilden nesile aktararak dilin ve edebiyatın temellerini şekillendirmiştir. Anonim türlerden biri olarak değer gören masal ise hem işlevleri bakımından hem de aktarıcısı olduğu değerler bakımından diğer edebi türlerden ayrılmaktadır. Günümüzde masalların çözümlenmesi için uygulanan yöntemlerden birisi de Carl Gustav Jung’un “kolektif bilinçdışı” kuramıdır. Jung bahsettiğimiz kültürel kodları ve insanlığın ruhsal birikimlerini; “arketip” adını verdiği kavramlar üzerinden açıklamaya çalışmıştır. Bu çalışmada da Japon kültüründe önemli bir yere sahip olan Momotaro adlı masaldaki arketipler tespit edilmeye çalışılmıştır. Tespit edilen arketipler Joseph Campbell’in “Kahramanın Sonsuz Yolculuğu” adlı eserinde yer verdiği; monomit kavramı çerçevesinde tasnif edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Masal, Kolektif biliçndışı, Arketip, Monomit, Momotaro

Collective Unconscious Elements in Japanese Culture in the Sample of the Momotaro Tale

Anonymous genres, which are among the productions of folk literature, have shaped the foundations of language and literature by transferring cultural codes from generation to generation. Fairy tales, one of the anonymous genres, differ from other literary genres both in terms of their functions and the values they transmit. One of the methods used to analyze fairy tales today is Carl Gustav Jung's theory of the “collective unconscious”. Jung tries to explain cultural codes and the spiritual accumulation of humanity that we have mentioned as what he calls "archetypes". In this study, we have attempted to determine the archetypes in the fairy tale Momotaro, which has an important place in Japanese culture. The identified archetypes include Joseph Campbell's “Hero’s Endless Journey”; classified within the framework of the concept of monomyth.

Keywords:

Tale, collective unconscious, archetype, monomite, Momotaro,

PDF

___

Adler, A. (2010). İnsanı tanıma sanatı. (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1927).
Akbay, O. H. (2014). Ainu masallarında geçen Kamuy inanışı üzerine bir değerlendirme. Pursuit of History, (12), 221-235.
Akbay, O. H. (2015). Kültür bağlamında Japon masalları (1. baskı). Konya: Çizgi Kitabevi.
Ashkenazi, M. (2018). Japon mitolojisi. (Ö. Özaparcı, Çev.). İstanbul: Say Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2003).
Campbell, J. (2010). Kahramanın sonsuz yolculuğu. (S. Gürses, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1949).
Cirlot, J.E. (2001). A dictionary of symbols. (J. Sage, Çev.). London: Routledge. (Orijinal çalışma basım tarihi 1962).
Çobanoğlu, Ö. (2008). Halkbilimi kuramları ve araştırma yöntemleri tarihine giriş (4. baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Ege, F. (2013). Namert ile Cömert Masalı’nın arketipsel sembolizm açısından incelenmesi. Bilim ve Kültür (1), 36-43.
Ege, F. (2016). Masallarda bilincin dönüşümü ve dönüştürülmesi Kuzeydoğu Anadolu masalları örnekleminde (1. baskı). Ankara: Kültür Ajans Yayınları.
Fromm, E. (2014). Rüyalar masallar mitler. (A. Arıtan ve K. Ökten, Çev.) İstanbul: Say Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1957).
Geçtan, E. (2012). Psikanaliz ve sonrası (15. baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
Günay, U. (1992). Masal. Türk dünyası el kitabı (2. baskı) içinde (s. 321-332). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
Güvenç, B. (1995). Japon kültürü (2. baskı). Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
Hukuda, Y. (1955). Momotaro dowa o toshite mita nihon jido no seishinteki hattatsu nitsuite. Minzoku Eisei, 22(2-3), 88-94.
Indick, W. (2011). Senaryo yazarları için psikoloji. (E. Yılmaz ve Y. Karaarslan Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı. (Orijinal çalışma basım tarihi 2004).
Jung, C. G. (2009). Dört arketip. (Z. A. Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1976).
Keşoğlu, T. (2000). Japon Masalları. Ankara: Doruk Yayınları.
Masal. (t.b.). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde. https://sozluk.gov.tr/
Ozaki, Y. T. (2018). Japon masalları. (M. Batmaz, Çev.). İstanbul: Maya Kitap. (Orijinal çalışma basım tarihi 1903).
Özçalışkan, Ş. (1996). Vladimir Propp’un biçimbilimsel yaklaşımı çerçevesinde bir Keloğlan masalının incelenmesi, Dilbilim Araştırmaları Dergisi, (7), 59-75.
Özşen, T. (2016). İkinci yabancı dil olarak Japonca öğrenenlerin gözüyle “Japonya” imgesine bakış, A. Özbek, T. Özşen, K. Kawamoto (Ed.) Japon dili ve kültürü eğitimi araştırmalarına yeni yaklaşımlar içinde (s. 41-61). Çanakkale: Paradigma Akademi.
Propp, V. (2011). Masalın biçimbilimi. (M. Rifat ve S. Rifat, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1928).
Sarı, A. ve Ercan, C. (2008). Masalların psikanalizi. Ankara: Salkımsöğüt Yayınları.
Schultz, D. P. ve Schultz, S. E. (2007). Modern psikoloji tarihi. (Y. Aslay, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2004).
Toksöz, L. (2020). Japonya imajını oluşturan faktörler üzerine bir inceleme: Namık Kemal Üniversitesi örneği üzerine. 7. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi Bildiri Tam Metin Kitabı (s. 255-268). Ankara: Asos Yayınları.
Ukray, M. (2015). Jung psikolojisi tüm çalışmaları ve Freud’la karşılaştırmalı (1. baskı). Ankara: Yason Yayınları.
Vogler, C. (2012). Yazarın yolculuğu senaryo ve öykü yazımının sırları. (K. Şahin, Çev.). İstanbul: Okuyan Us Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2007).
Wilkinson, K. (2011). Kökenleri ve anlamlarıyla semboller işaretler, binlerce yıllık görsel bir yolculuk. (S. Toksoy, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2008).