EDGAR ALLAN POE’S THE TELL-TALE HEART ON PAGE AND ON SCREEN (KISA ÖYKÜ VE FİLM OLARAK EDGAR ALLAN POE’NUN GAMMAZ YÜREK ÖYKÜSÜ)

 Disiplinlerarası ve metinlerarası çalışmaların güçlendiği ve etkinleştiği bu zamanlarda, klasikleşmiş edebiyat yapıtlarından uyarlama filmlerin kimi zaman eserlerin kendilerinden bile çok ilgi görmesi şaşırtıcı değildir. Bir edebiyat metninin film uyarlaması ile birlikte incelenmesinin birçok faydası vardır. Örneğin, uyarlamanın metne sadakatini sorgulayan geleneksel okumalardan farklı olarak, edebiyat metni ve uyarlamalarını birlikte incelemek insani bilimler ve sanat alanındaki disiplinlerarası ve karşılaştırmalı çalışmalara yeni açılımlar getirebilir. Edebiyat ve film ilişkisini, birini diğerine üstün tutmaksızın, metinlerarası bir ilişki olarak değerlendirmek sanat dalları arasındaki hiyerarşik yapıya dair yeni yorumların önünü açabilir. Edgar Allan Poe’nun Gammaz Yürek başlıklı öyküsü ve bu öyküden uyarlanan, yönetmenliğini Jules Dassin’in üstlendiği aynı başlıklı film (1941) bu bağlamlarda incelenmek için çok uygun örneklerdir. Psikolojik gerilim türünün belki de en iyi örneklerinden biri sayılabilecek olan Gammaz Yürek, anlatıcı tarafından işlenen ve sadece anlatıcının sesi ve perspektifinden okura sunulan bir cinayeti anlatır. Gammaz Yürek ‘nerede, neden, ne zaman, nasıl, kim’ gibi önemli soruların yanıtsız bırakıldığı, değişik yorumlara açık bir öyküdür ve bu şekliyle içinde okurlar tarafından farklı şekillerde doldurulabilecek boşluklar barındırır. Bu bağlamda, bu makale bahsi geçen film uyarlamasının orjinal öyküye yaptığı eklemeler ve değişiklikler ile metindeki boşlukları tamamlamaya çalışmasına odaklanacak ve filmin metne ne ölçüde sadık kaldığı meselesini bir kenara bırakarak uyarlamayı bu şekliyle özgün bir yorum olarak değerlendirecektir.

EDGAR ALLAN POE’S THE TELL-TALE HEART ON PAGE AND ON SCREEN (KISA ÖYKÜ VE FİLM OLARAK EDGAR ALLAN POE’NUN GAMMAZ YÜREK ÖYKÜSÜ)

Disiplinlerarası ve metinlerarası çalışmaların güçlendiği ve etkinleştiği bu zamanlarda, klasikleşmiş edebiyat yapıtlarından uyarlama filmlerin kimi zaman eserlerin kendilerinden bile çok ilgi görmesi şaşırtıcı değildir. Bir edebiyat metninin film uyarlaması ile birlikte incelenmesinin birçok faydası vardır. Örneğin, uyarlamanın metne sadakatini sorgulayan geleneksel okumalardan farklı olarak, edebiyat metni ve uyarlamalarını birlikte incelemek insani bilimler ve sanat alanındaki disiplinlerarası ve karşılaştırmalı çalışmalara yeni açılımlar getirebilir. Edebiyat ve film ilişkisini, birini diğerine üstün tutmaksızın, metinlerarası bir ilişki olarak değerlendirmek sanat dalları arasındaki hiyerarşik yapıya dair yeni yorumların önünü açabilir. Edgar Allan Poe’nun Gammaz Yürek başlıklı öyküsü ve bu öyküden uyarlanan, yönetmenliğini Jules Dassin’in üstlendiği aynı başlıklı film (1941) bu bağlamlarda incelenmek için çok uygun örneklerdir. Psikolojik gerilim türünün belki de en iyi örneklerinden biri sayılabilecek olan Gammaz Yürek, anlatıcı tarafından işlenen ve sadece anlatıcının sesi ve perspektifinden okura sunulan bir cinayeti anlatır. Gammaz Yürek ‘nerede, neden, ne zaman, nasıl, kim’ gibi önemli soruların yanıtsız bırakıldığı, değişik yorumlara açık bir öyküdür ve bu şekliyle içinde okurlar tarafından farklı şekillerde doldurulabilecek boşluklar barındırır. Bu bağlamda, bu makale bahsi geçen film uyarlamasının orjinal öyküye yaptığı eklemeler ve değişiklikler ile metindeki boşlukları tamamlamaya çalışmasına odaklanacak ve filmin metne ne ölçüde sadık kaldığı meselesini bir kenara bırakarak uyarlamayı bu şekliyle özgün bir yorum olarak değerlendirecektir. 

___

  • Allen, G. (2011). Intertextuality. New York: Routledge.
  • Balfour, I. (2010). Adapting to the Image and Resisting It: On Filming Literature and a Possible World for Literary Studies. PMLA, 125 (4), 968-976. Retrieved from 23 February 2016, http://www.jstor.org/stable/41058297.
  • Bloom, C. (2002). Bestsellers Popular Fiction Since 1900. New York: Palgrave Macmillan.
  • The Coen Brothers (Director). (1996). Fargo. [Motion Picture]. United States: Gramercy Pictures.
  • Coleridge, S. T. (1798). The Rime of the Ancient Mariner. [Recorded by Iron Maiden]. On Powerslave. [CD]. London, England: Compass Point Studios.
  • Dassin, J. (Director), Hoag, D. (Screen Play). (1941). The Tell-Tale Heart [Motion picture]. USA: Metro Goldwyn Mayer.
  • Golden, J. (2007). Literature into Film (and Back Again): Another Look at an Old Dog. English Journal, 97 (1), 24-30.
  • Hutcheon, L. (2006). A Theory of Adaptation. Abingdon: Routledge.
  • Jeffrey P. K. (2013). Angst: Origins of Anxiety and Depression. New York: Oxford University Press.
  • John, D. (2016). Training the Dragon. VOICES, 250, 3.
  • McFarlane, B. (2007). Reading film and literature. D. Cartmell and I. Wheelan (Eds.) The Cambridge Companion to Literature on Screen. (15-28). New York: Cambridge University Press.
  • Moi, T. (1986). The Kristeva Reader: Julia Kristeva. New York: Columbia University Press.
  • Poe, E. A. (2004). The Tell-Tale Heart. P. Kür (Ed.) Short Fiction in English. (13-18). İstanbul: Bilgi University Press. (Original work published in 1843).
HUMANITAS - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 2147-088X
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Namık Kemal Üniversitesi