Elife DOĞAN KILIÇ

12967

YATILI İLKÖĞRETİM BÖLGE OKULLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIKLA İLGİLİ GÖRÜŞLERİ (SİNOP ÖRNEĞİ)

Bu çalışmanın amacı yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan öğretmenlerin cinsiyet, yaş ve branş değişkenine göre örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu araştırmada  Sinop İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı  14 Yatılı ilköğretim bölge okulunda (YİBO) görev yapan 166 öğretmene  ulaşılmıştır. Araştırmada  Bolat & Bolat (2008)’ın  otel işletmelerinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık ilişkisi adlı çalışmasında kullandığı 5 ‘li Likert tipi örgütsel vatandaşlık  ölçeği eğitime uyarlanarak kullanılmıştır.  Araştırma için toplanan veriler SPSS 16.0 paket programına yüklenerek frekans, yüzde, ortalama, standart sapmaları hesaplanmış; faktör, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan araştırmadan elde edilen sonuçlardan bazıları ise şunlardır: örgütsel vatandaşlık davranışını oluşturan  özgecilik, vicdanlılık, nezaket, centilmenlik ve sivil erdem alt boyutları  arasında olumlu ve orta düzeyde bir ilişki olduğu gözlenmektedir.  Araştırmada elde edilen bir diğer sonuç ise cinsiyetin ve branşın örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde olumsuz etkisi olduğu tespit edilmiştir. Yaş yordayıcısının da örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde en az açıklayıcı  değişken olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Vatandaşlık, Yatılı İlköğretim Bölge Okulu

-

The aim of this study is to reveal the relationship between the organizational citizenship behavior of the teachers working in local boarding primary schools and their genders, ages and branches. Within the study 166 teachers working in 14 local boarding primary schools in the Sinop Provincial Directorate of National Education were reached. In the study, Bolat and Bolat's organizational citizenship scale in the form of the Five Factor Likert scale was employed after it was adapted to education. This had also been used in their earlier study dealing with the relationship between organizational commitment and organizational citizenship in hotel managements (2008). Frequency, percentage, mean, standard deviation, Statistical data collected for the research were calculated using the S.P.S.S. 16.0 programme and correlation and regression analysis have been performed. Some of the results obtained from the research are as follows: Altruism, Courtesy, Conscientiousness, Gentlemanship and Civic Virtue have a positive effect on organizational citizenship behavior. Another result of the study is that the gender and the subject branch have a negative effect on organizational citizenship behavior. Also it is concluded that the age predicator as an explanatory variable has the least effect on the organizational citizenship behavior
Keywords:

Organizational Citizenship, Local Boarding Primary School,

PDF

___

  • ALLİSON, B. J., VOSS, R. S. & DRYER, S. (2001). Student classroom and career success: The role of organizational citizenship behaviour. Journal of Education for Business, 76(5), 282-288.
  • ARALPCAN, H. (1998). Yatılı İlköğretim Bölge Okulları’nın Sayısal Gelişimi ve Hizmet Sunduğu Çevre. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara
  • ARSLANTAŞ, C. & PEKDEMİR, I. (2007). Dönüşümcü Liderlik, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi,1 261-286
  • BARKSLADE, K., & WERNER, J. M. (2001) . Managerial Ratings of in-Role Behaviors, Organizational Citizenship Behaviors, and Overall Performance: Testing Different Models of Their Relationship. Journal of Bussines Research, 51: 145-155.
  • BAŞ, G. ve ŞENTÜRK, C. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Güven Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 17(1,) 29-62.
  • BATEMAN, T. S., & ORGAN, D. W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee “citizenship.” Academy of Management Journal, 26: 587–595.
  • BLAKELY G., L., ANDREWS, M., C., & MOORMAN, R. H. (2005), The Moderating Effects Of Equity Sensivity On The Relationship Between Organizational Justice And Organizational Citizenship Behaviors, Journal Of Business And Psychology, 20 (2), 259-273.
  • BOLAT, O. İ. & BOLAT, T. (2008). Otel işletmelerinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık ilişkisi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11 (19), 75-94.
  • BOLAT, O. İ., BOLAT, T. & AYTEMİZ SEYMEN, O. (2009). Güçlendirici Lider Davranışları ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Sosyal Mübadele Kuramından Hareketle İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12 (21), 215-239.
  • BOLİNO, M. C. & TURNLEY, W. H. (2003). Going the extra mile: Cultivating and managing employee citizenship behavior. Academy of Management Executive, 17(3). 60- 71
  • BOSTAN, F. (2005). Yatılı İlköğretim Bölge Okullarında Toplam Kalite Yönetimi Uygulamasının Değerlendirilmesi ( Tunceli ve Elazığ İllerinde Bir Araştırma) Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana (Yayınlanmamış).
  • BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2005). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 5. Baskı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • CHİABURU, D.S., MARİNOVA, S.V., & LİM, A.S. (2007), Helping and Proactive Extra-Role Behaviors: The Influence of Motives, Goal Orientation and Social Context. Personality and Indıvidual Differences 43, 2282-2293.
  • DİPAOLA, M. F., TARTER, C. J. & Hoy, W.K. (2005). Measuring organizational citizenship of schools: The OCB scale. In W.Hoy and C.Miskel (Eds.), Educational Leadership and Reform,(4), 314-341. Greenwich, CN: Information Age Publishing.
  • DİPAOLA, M.F., & HOY, W.K. (2005). Organizational citizenship of faculty and achievement of high scohool students. The High School Journal, 88, 35-44.
  • GEORGE, J.M & BRİEF, A.P. (1992). Feeling good-doing good: A conceptual analysis
  • of mood at work-organizational spontaneity relationship. Psychological Bulletin, 112 ( 2): 310−329.
  • IZGAR, H ve YILMAZ, E. ( 2007 ) ‘ın yaptığı çalışmada PİO ve YİBO’da Görev Yapan Okul Yöneticilerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 341-351.
  • İNAL, U. (2009). Adana İl Sınırları İçerisindeki Yatılı İlköğretim Bölge Okullarında Bulunan Öğretmen ve Öğrencilerin Okul Yaşam Kalitesi Algılarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana (Yayınlanmamış).
  • KARAASALAN, A., ÖZLER ERGUN, D. & KULAKLIOĞLU, A. S. (2009). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bilgi Paylaşımı Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi 11 (2), 135-160
  • KİDDER, D.L. (2002), The Influence of Gender on the Performance of Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Management, (28) 5: 629 – 648.
  • KONOVSKY, M.A., & ORGAN, D.W. (1996), Dispositional and Contextual Determinants of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Organizational Behavior, 17: 253 – 266.
  • KÖSE, S. , KARTAL, B. ve KAYALI, N. (2003). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Tutuma İlişkin Faktörlerle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20: 1-19.
  • MACKENZİE, S.B., PODSAKOFF, P.M. & AHEARNE, M. (1998). Some possible antecedents and consequences of in role and extra role salespersons performance, Journal of Marketing, 62 (3): 87-98.
  • MEB, (2003). Yatılı İlköğretim Bölge Okulları ve Pansiyonlu İlköğretim Okulları Yönetici Kılavuz Kitabı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
  • MEYER, J.P., ALLEN, N.J. & SMİTH, C.A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization, Journal of Applied Psychology 78: 538-551.
  • ORGAN, D.W. VE RYAN, K. (1995). A Meta-Analytic Review of Attitudinal and Dispositional Predictors of Organizational Citizenship Behavior. Personel Psychology, 48, 775-802.
  • ORGAN, D.W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington Books, Lexington: MA.
  • ÖLÇÜM-ÇETİN, M. (2004). Örgütsel vatandaşlık davranışı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • PODSAKOFF, P. M., MACKENZİE, S. B. (1994), Organizational Citizenship Behaviours and Sales Unit Effectiveness. Journal of Marketing Research, (31) 3: 351 – 63.
  • PODSAKOFF, P.M., AHEARNE, M., & MACKENZİE, S.B. (1997). Behavior and The Quantity and Quality of Work Group Performance. Journal of Applied Psychology (82) 2: 262 – 270.
  • PODSAKOFF, P.M., MACKENZIE, S.B., PAINE, J.B. & D.G. BACHRACH. (2000). Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research. Journal of Management, 26 (3), 513-563.
  • POLAT, S. & CELEP, C. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları. Educational Administration: Theory and Practice, 54, 307-331
  • SAMANCI-KALAYCI, G. (2007). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
  • SEZGİN, F. (2005). Örgütsel vatandaşlık davranışları: Kavramsal bir çözümleme ve okul açısından bazı çıkarımlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (1), 317-339 .
  • ŞENOL, D. ve YILDIZ, S. (2009). Yatılı ilköğretim Bölge Okullarında Öğrenci-Öğretmen ve Aile Etkileşimi (Diyarbakır ve Erzurum Örneği). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18(1), 359-376.
  • ŞİŞMAN, M. (2011). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Ankara: PegemA Akademi.
  • SMİTH, C.A., ORGAN, D.W. & NEAR, J.P. (1983). Organizational citizenship behavior: Its’ nature and antecedents. Journal of Applied Psychology, 68 (44), 653-63.
  • ÜNAL, Z. (2003) Öğretmenlerde İş Doyumu ve Örgütsel Vatandaşlık, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon (Yayınlanmamış).
  • YETİM, R. (2001), “Yatılı İlkögretim Bölge Okullarının Mevcut Durumu ve Öğrenci Hizmetleri Yönetimi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • YILMAZ, K., & TAŞDAN, M. (2009). Organizational citizenship and organizational justice in Turkish primary schools. Journal of Educational Administration, 47 (1), 108-126.
  • YÜCEL, C. & SAMANCI, G. (2009). Örgütsel güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Fırat University Journal of Social Science 19(1) 113-132
Hitit Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2008
  • Yayıncı: Hitit Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İLK YARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ VE BUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Nuriye BÜYÜKKAYACI DUMAN, Cem KOÇAK, Cemil SÖZEN

DİN GÖREVLİLERİNDE MESLEKÎ DOYUM; ÇORUM İL MERKEZİ ÖRNEĞİ

Yakup ÇOŞTU

GEN DOPİNGİ VE SPORTİF PERFORMANS

Halit EGESOY, Hayrettin GÜMÜŞDAĞ, Alpaslan KARTAL

NET VE BULANIK SINIRLAR: FRANSA, ALMANYA VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE İKİNCİ NESİL ASİMİLE VE DIŞLANMASI

Richard ALBA /(ÇEV.) ÖZCAN GÜNGÖR

YATILI İLKÖĞRETİM BÖLGE OKULLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIKLA İLGİLİ GÖRÜŞLERİ (SİNOP ÖRNEĞİ)

Elife DOĞAN KILIÇ

ÇORUM İLİNDEKİ LİSELERİN 2012-2013 EĞİTİM ÖĞRETİM SÜRECİNDEKİ ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜLMESİ

Emre DEMİR, Murat DURAKOĞLU