TÜKETİCİLERİN AKARYAKIT İSTASYONU TERCİHİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ YÖNTEMİ İLE TESPİTİNE YÖNELİK ANKARA İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

Günümüzde akaryakıt sektöründe yaşanan yoğun rekabet karşısında, akaryakıt istasyonlarının değişen tüketici profiline uygun stratejiler geliştirmeleri, değişen tüketici ihtiyaçlarını belirlemeleri ve bu ihtiyaçları tatmin etmeleri rakiplere karşı üstünlük sağlamaları adına oldukça önemli hale gelmiştir. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin akaryakıt istasyonu tercihlerini etkileyen faktörleri belirlemek ve tüketicilerin çevresel tutum ve davranışlarının akaryakıt istasyonu tercihlerini ne ölçüde etkilediğini tespit etmektir. Araştırma kapsamında, tüketicilerin akaryakıt istasyonu tercihini etkileyen faktörlerin tespit edilmesi amacıyla Ankara ilinde, amaca yönelik örnekleme ve kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 400 tüketiciye yüz yüze anket uygulaması yapılmış, elde edilen verilere keşfedici faktör analizi uygulanarak faktörler belirlenmiştir. Akabinde, bu faktörlerin önem ağırlıklarının belirlenebilmesi için kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 150 tüketiciye yüz yüze anket uygulaması yapılmış, elde edilen verilere Analitik Hiyerarşi Prosesi analizi uygulanarak faktörlerin önem ağırlıkları tespit edilmiştir. Analiz sonucunda satış promosyonları, fiyat, ödeme imkanları faktörlerinin tüketicilerin akaryakıt istasyonu tercihinde en etkili faktörler olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonucuna göre çevre bilinçli tüketicilerin akaryakıt istasyonu tercihlerini, çevresel sorumluluk ve şeffaflık ve çevresel uygulamalar faktörlerinin önemli düzeyde etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tüketici Tercihleri, Akaryakıt İstasyonu, Akaryakıt Tüketicileri, Çevre Bilinçli Tüketiciler, AHP

PDF

___

AJI, H. Mustiko. & STREET, B. Sumur. (2014), “The Extended Consequences of Greenwashing: Perceived Customer Skepticism and Switching Intention”, Faculty of Economics and Business Master and Doctoral Program Universitas Gadjah Mada 2014 Emprical Paper.
BANBURY, Catherine., STINEROCK, Robert. & SUBRAHMANYAN, Saroja. (2012), “Sustainable Consumption: Introspecting Across Multiple Lived Cultures”, Journal of Business Research, 65, pp. 497-503.
BARBER, Nelson. (2012), “Consumers’ Intention to Purchase Environmentally Friendly Wines: Segmentation Approach”, International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 13(1), pp. 26-47.
CHEN, Yu-Shan (2008), “The Driver of Green Innovation and Green Image – Green Core Competence”, Journal of Business Ethics, 81(3), pp. 531-543.
CORTINAS, Monica, ELORZ, Margarita, & VİLLANUEVA Maria, L. (2004), “Retail Store Loyalty Management Via An Analysis of Heterogeneity Of The Service Elements”, The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 14(4), pp. 407-436.
ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURULU. (2015), “Petrol Piyasası 2015 Yılı Sektör Raporu”, (erişim adresi: http://www.epdk.org.tr/TR/Dokuman/6760), (erişim tarihi: 20 Ocak 2017).
FORMAN, Ernest. & GASS, Saul. I. (2001), “The Analytic Hierarchy Process- An Exposition”, Operations Research, 49(4), pp. 469-486.
GAGNE, Robert., NGUIMBUS, Raphael. & ZACCOUR, Georges. (2004), “The Effects of Location And Non-Location Factors On Gasoline Station Performance”, Energy Studies Review, 12(2), pp. 153-169.
GOLDMAN, Arieh & JOHANSSON, J.K. (1978), “Determinants For Search of Lower Prices: An Empirical Assessment Of The Economics Of Information Theory”, Journal of Consumer Research, 5(3), pp. 176-186.
İŞLER, Didar, B. (2014), “Akaryakıt İstasyonları Marka Konumlandırma Süreci: Isparta’da Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi İle Bir Uygulama” Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.7, S.17, ss. 447-484.
KURTULUŞ, Kemal. (2004), Pazarlama Araştırmaları. Literatür Yayıncılık, İstanbul, 7. Baskı.
NAKİP, Mahir. (2013), Pazarlamada Araştırma Teknikleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 3. Baskı.
ÖZ, Murat. (2008), “Pazarlama Kanallarının ve Aracıların Müşteri Memnuniyeti Üzerindeki Etkilerinin Ölçülmesi Üzerine Bir Uygulama”, KMU İİBF Dergisi, cilt.10, S.14, ss. 420-435.
PLUMMER, Paul. (1996), The Geography of Consumer Demand: Gasoline Retailing In St. Cloud. Retrieved May 8, 2016, from University of Minnesota, Center for Urban and Regional Affairs Web site. http://www.cura.umn.edu/publications/catalog/reporter-26-3-0
SAINI, Yvonne, K. & MATINISE Siyabulela, V. (2013), “An Exploratory Study on Factors Influencing Customer Decision Making: A Case of Fuel Retailing Industry”, Retrieved July 31, 2016, from http://www.lcbr-archives.com/media/files/Yvonne-SainiEMC2013.pdf
SINGH, Satyendra., VRONTIS Demetris. & THRASSOU Alkis. (2011), “Green Marketing and Consumer Behavior: The Case of Gasoline Products”, Journal of Transnational Management, 16, pp. 84-106.
STRAUGHAN, Robert, D. & ROBERTS, James, A. (1999), “Environmental Segmentation Alternatives: A Look At Green Consumer Behavior In The New Millennium” Journal Of Consumer Marketing, 16(6), pp. 558-575.
ÜNAL, Sevtap, BÜYÜK, Hatice, D. & AYDIN, Hatice. (2013), “Perakende Akaryakıt Sektöründe Marka Sadakatine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.17, S.1, ss. 363-375.
VELDE, Liesbeth. V., VERBEKE, Wim., POPP, Michael., BUYSSE, Jeroen & GUIDO, V. Huylenbroeck. (2009), “Perceived Importance of fuel characteristics and its match with consumer beliefs about biofuels in Belgium”, Energy Policy, 37, pp. 3183-3193.
WU, Tain-Fung & BATMUNKH, Munkh-Ulzii. (2010), “Exploring The Relationship Between Customer Equity And Satisfaction: An Empirical Study of Mongolian Gas Station Channels”, International Journal Of Trade, Economics And Finance, 1(2), pp. 160-167.
Yıldırım, E. & Türkmen M. (2015), “Çevre Duyarlılığı ve Gelirin Yeşil Ürün Satın Alma Duyarlılığı Üzerindeki Etkisi” [Bildiri]. R. Erdoğan (Ed.). 20. Ulusal Pazarlama Kongresi: Pazarlamanın Sosyal Yönü: Sosyal Pazarlama, 10-13 Haziran 2015 (s. 387-397). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
YU, Vincent. F. & TING Hsiu-I. (2011), “Identifying Key Factors Affecting Consumers’ Choice Of Wealth Management Services: An AHP Approach”, The Service Industries Journal, 31(6), pp. 929-939.