REEL ÜCRETLER, ENFLASYON VE İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ: TÜRKİYE BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Rekabetçi olmanın verimlilikle eş tutulduğu günümüzde çağda verimlilik ve verimliliği etkileyen faktörler popüler bir tartışma alanını oluşturmaktadır. Nitekim ilgili literatür incelendiğinde dikkatlerin emek verimliliği ve verimliliği etkileyecek faktörler olarak görülen ücretler ve enflasyon arasındaki ilişkide toplandığı gözlenmiştir. Bu çalışmada 1988-2012 döneminde Türkiye’de reel ücretler, verimlilik ve enflasyon arasında uzun dönemli ilişki olup olmadığı kointegrasyon analizi araştırılırken söz konusu ilişkinin yönü Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) ile incelenmiştir. Çalışma sonucunda her üç değişken arasında uzun dönemli ilişki olduğu görülmüş ve uzun dönemde söz konusu ilişkinin yönünün verimlilik ve enflasyondan reel ücretlere doğru olduğu tespit edilmiştir. Yine kısa dönemde de hem enflasyondan reel ücretlere hem de enflasyondan verimliliğe doğru bir nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan Türkiye’de yaşanan krizlerin verimliliği azaltıcı etkisinin belirlenmesi de bu bağlamda çalışmanın ulaştığı önemli sonuçlardandır.

Anahtar Kelimeler:

Emek Verimliliği, Reel Ücretler, Enflasyon, Kointegrasyon Analizi, VECM

REAL WAGES, INFLATION AND LABOR PRODUCTIVITY: AN EVALUATION WITHIN TURKISH CONTEXT

Nowadays, where being competitive is considered equal to productivity, productivity and factors affecting productivity constitute a popular discussion area. Hence, as the relevant literature is reviewed, it was observed that attention focuses on labor productivity and on the relationship between wages and inflation, which are considered as the factors that affect the productivity. In this study, while cointegration test of Johansen (1988) and Johansen/Juselius (1990) was used to investigate whether there is a long-term relationship or not between real wages, productivity and inflation in Turkey during the period 1988-2012, the direction of this relationship was examined via the Vector Error Correction Model (VECM). The results demonstrated a long-term relationship between all three variables and the direction of this relationship in the long-term was determined as, from productivity and inflation towards the real wages. Moreover, in short-term, a causality relationship was determined both from inflation to real wages and from inflation to productivity. On the other hand, the identification of the negative effect of the crises on productivity is one of the important results reached by this study.

Keywords:

Labor Productivity, Real Wages, Inflation, Cointegration Analysis, VECM,

PDF

___

AKERLOF, G. (1986 ), Labor Contracts as Partial Gift Exchange, In: Akerlof, G. A. – Yellen, J. L. (Eds): Efficiency Wage Models Of The Labor Market, Cambridge University Press.
ALEXANDER, C. (1993), “The Changing Relationship Between Productivity, Wages and Unemployment in the UK”, Oxford Bulletein of Economics and Statistics, 55(1), ss. 87-102.
BADURLAR, İ. Ö. (2008), “Türkiye’de Konut Fiyatları ile Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Araştırılması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), ss. 223-238.
BARIŞIK, S. and ÇEVİK E. İ. (2008), “İşsizlikte Histeri Etkisi: Uzun Hafıza Modelleri”, Kamu-İş, C:9, 4, ss. 1-36.
BITROS, G. C. and EPAMINONDAS P. (2001), “Is There an Inflation Productivity Trade –off ? Some Evidence from the Manufacturing Sector in Greece”, Applied Economics, 33, ss. 1961-9.
BUCK, A. J. and FITZROY, F. (1988), Inflation and Productivity Growth in the Federal Republic of Germany, Journal of Post Keynesian Economics, Vol. 10, No. 3, ss. 428-444.
CHRISTOPOULOUS, D. and EFTHYMIOS, T. (2005), “Productivity Growth and Inflation in Europe: Evidence from Panel Cointegration Tests”, Empirical Economics, 30, ss. 137-150.
CLARK, P. (1982), “Inflation and the Productivity Decline”, The American Economic Review, 72(2), ss. 149-154.
ÇELİK, İ. (2012), Vadeli İşlem Piyasasında Fiyat Keşfi-İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında Ampirik Bir Uygulama, Türkiye Bankalar Birliği Yayını, ss. 1-125.
ÇELİK, S. and Tuba BAŞKONUŞ D. (2013), “Türkiye’de 2001 Krizi Öncesi ve Sonrası Dönemler için Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi (1991–2010)”, Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/3, Winter 2013, ss. 111-135.
ÇEVİK, E. İ. and ERDOĞAN, S. (2009), “Bankacılık Sektörü Hisse Senedi Piyasasının Etkinliği: Yapısal Kırılma ve Güçlü Hafıza”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt.10 (1), ss. 26-40.DRITSAKIS, N. (2004), “A Causal Relationship Between Inflation and Poductivity: An Emprical Approach for Romania”, American Journal Of Applied Sciences, 1 (2), ss. 121-128.
EKİNCİ, A. and GÜL, E. (2007), “Türkiye'de Yurtiçi Tasarruflar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Uygulamalı Bir Analiz (1960- 2004)”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 19, ss. 167-184.
ERDİNÇ, Z. (2008), “İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye’de 1950-2005 Yılları Arasında Eşbütünleşme Analizi ve Granger Nedensellik Testi İle İncelenmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol 8- Sayı/No: 1, ss. 209–222.
ERDOĞAN, S., YILDIRIM, D. Ç. and TOSUNER, Ö. (2012), “Eğitimde Cinsiyet Eşitsizliğinin Sağlık Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”, Educational Sciences: Theory & Practice, 12(3), Yaz/Summer: 1853-1866.
ERENBURG, S. J. (1998), “Productivity, Private and Public Capital, and Real Wage in the US”, Applied Economic Letters, 5: 8, ss. 491-495.FREEMAN, D. G. and YERGER, D. B. (2000), “Does Inflation Lower Productivity? Time Series Evidence on the Impact of Inflation on Labor Productivity in 12 OECD Nations”, Atlantic Economic Journal, 28(3), ss. 315-332.
GÖKTAŞ, Ö. (2008), “Türkiye Ekonomisinde Bütçe Açığının Sürdürülebilirliğinin Analizi”, Ekonometri ve İstatistik, Sayı:8, ss. 45-64.
GÜNAY, S. (2014), “Yapısal Kırılmalar Dahilinde BİST-100 Endeksi Volatilitesinin Uzun Dönemli Bellek Analizi”, Journal of Yasar University, 9(36), ss. 6261-6380.
TÜRKAN, E. G. and UYSAL, D. (2013), “Türkiye’de Döviz Kurlarındaki Değişme ile Enflasyon Arasındaki İlişki (1983-2012)”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Yıl 5 - Sayı 9, ss. 141- 157.
HONDROYIANNIS, G. and PAPAPETROU, E. (1997), “Seasonality- Cointegration and the Inflation, Productivity and Wage Growth Relationship in Greece”, The Social Science Journal, Volume 34, Number 2, ss. 235-247.
İLGÜN, M. F. (2010), “Genişletici Mali Daralma Hipotezinin Temelleri ve Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 234 Sayı: 35, Ocak-Temmuz, ss. 233-253.
İNCEKARA, A., DEMEZ, S. and USTAOĞLU, M. (2012), “Validity of Fisher Effect for Turkish Economy: Cointegration Analysis”, Procedia - Social And Behavioral Sciences, 58, ss. 396 – 405.
JARRETTI, J. P. and SELODY, J. G. (1982), “The Productivity-Inflation Nexus in Canada, 1963-1979”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 64, No. 3, ss. 361-367.
KIRAN, B. (2007), “Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile Kısa ve Uzun Vadeli Sermaye Hareketleri İlişkisi”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt XXII, Sayı 1, ss. 269- 284.
KIZILGÖL, Ö. (2006), “Türkiye’de İhracata ve Turizme Dayalı Büyüme Hipotezinin Analizi: Eş Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi”. İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi Akademik Bakış Dergisi, 10, Eylül, ss. 1-19.
KUMAR, S., WEBBER, D. J. and PERRY, Geoff (2012), “Real Wages, Inflation and Labour Productivity in Australia”, Applied Economics, 44(23), ss. 2945-2954.
LEBE, Fuat and AKBAŞ, Y. E. (2014), “Türkiye’nin Konut Talebinin Analizi: 1970-2011”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 1, ss. 57: 84.
MAHADEVAN, R. and ASAFU-ADJAYE, J. (2005), “The Productivity-Inflation Nexus: The Case of the Australian Mining Sector”, Energy Economics, 27, ss. 209-224.
NARAYAN, P. and SMYTH, R. (2009), “The Effect of Inflation and Real Wages on Productivity: New Evidence from a Panel of G7 Countries”, Applied Economics, 41: 10, ss. 1285-1291.
ONARAN, Ö. (2000), “Türkiye’de Yapısal Uyum Sürecinde Emek Piyasanın Esnekliği”, Toplum ve Bilim, Sayı 86.
ONARAN, Ö. (2012), “Measuring Wage Flexibility: the Case of Turkey Before and After Structural Adjustment”, Applied Economics, 36/4, ss. 767-781.
ÖZEL, H. A. (2012), “Küreselleşme Sürecinde Ticari ve Finansal Açıklığın Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 19, ss. 1-30.
PAZARLIOĞLU, V. and ÇEVİK, E. İ. (2007), “Verimlilik, Ücretler ve İşsizlik Oranları Arasındaki İlişkinin Analizi: Türkiye Örneği”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt 14, Sayı 2.
MAHADEVAN, R. and ASAFU-ADJAYE, J. (1984), “Causal Ordering Across Inflation and Productivity Growth in the Post-War United States”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 66, No. 3, ss. 472-477.
SNOWDON, B. and VANE, H. R. (2005), Modern Macroeconomics: Its Origins, Development and Current State, Edward Elgar Publishing, USA.
STRAUSS, J. and WOHAR, M. E. (2004), “The Linkage Between Prices, Wages, and Labor Productivity: A Panel Study of Manufacturing Industries”, Southern Economic Journal, Vol. 70, No. 4, ss. 920-941.
TABAN, S. (2011), Küresel Kriz Öncesi ve Sonrası Dönemde Türkiye’de Ekonomik Büyümenin Dinamikleri, Seta, No.37.
TANG, C. F. (2014), “The Effect of Real Wages and Inflation on Labour Productivity in Malaysia”, International Review Of Applied Economics, 28: 3, ss. 311-322.
TAYMAZ, E. and SUİÇMEZ, H. (2005), Türkiye’de Verimlilik, Büyüme ve Kriz. Milli Prodüktivite Merkezi, Ankara.
TAYMAZ, E., VOYVODA,E. and YILMAZ, K. (2014), “Demokrasiye Geçiş, Reel Ücretler ve Verimlilik: Türk İmalat Sanayiinden Bulgular”, Koç University- Tüsiad Economic Research Forum Workingpaper, 1408.
TEMİZ, D. (2008), Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1960-2006 Dönemi, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat, Dokuz Eylül İktisat Bölümü, İzmir-Türkiye.
TSIONAS, E. (2003a), “Inflation and Productivity: Emprical Evidence from Europe”, Review of International Economics, 11(1), ss. 114-129.
TSIONAS, E. (2003b), “Inflation and Productivity in Europe: An Empirical Investigation”, Empirica, 30, ss. 39-62.
ULUSOY, V., ÇAKIR, N. and ÖĞÜT, Kaan (2008), “Inflation, Productivity and Trade: Evidence from Turkish Manufacturing Industry”, Middle Eastern Finance and Economics, 2, ss. 41-55.
YAPRAKLI, S. (2007), “Ticari ve Finansal Dışa Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri Ve İstatistik Dergisi, Sayı:5.
YILANCI, V. and ÖZTÜRK, Zehra Ayça (2010), “Türkiye ile En Büyük Beş Ticaret Ortağının Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Entegrasyon İlişkisinin Analizi: Yapısal Kırılmalı Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 262 Sayı: 36, Ağustos-Aralık, ss. 261-279.
YILDIRIM, Z. (2015), “Relationships among Labour Productivity, Real Wages and Inflation in Turkey”, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 28/1, ss. 85-103.
YILDIZ, A. and, AKSOY, E. E. (2014), “Morgan Stanley Gelişmekte Olan Borsa Endeksi İle BİST Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisinin Analiz Edilmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 1, ss. 1-19.
WAKEFORD, J. (2010), “The Productivity-Wage Relationship in South Africa: An Empirical Investigation”, Development Southern Africa, 21/1, ss.109-132.