II EYLÜL VE SONRASI: TERÖRİZM, PETROL VE NÜKLEER TEHDİT EKSENİNDE ORTADOĞU

11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Dünya Ticaret Merkezi’ne yapılan saldırıların ardından üç husus dikkat çekmiştir. İlk olarak; gerçekleştirilen bu saldırı, terörizm olgusunun Soğuk Savaş dönemine kıyasla farklı yöntem ve içerikle değerlendirilmesi zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. İkinci olarak; bu saldırılar sonrası ABD’nin 2001 Afganistan ve akabinde 2003 Irak müdahaleleri ile esas amacının petrol kaynak ve güzergâhlarının kontrolü olduğu tartışmaları gündeme taşınmıştır. Son olarak ise, müdahale süreci ve sonrasında İsrail–İran hattı başta olmak üzere Ortadoğu bölgesinde nükleer tehdit konusu gündeme gelmiştir. Bu genel çerçeve dâhilinde bu çalışmanın amacı; 11 Eylül ve sonrasında bu üç husus ekseninde Ortadoğu bölgesine yönelik görüş ve tartışmaların farklı perspektifler dâhilinde ortaya konmasıdır.

Anahtar Kelimeler:

Ortadoğu, Terörizm, Petrol, Nükleer Tehdit

-

Following the attacks on the World Trade Center in the US on September 11th 2001, three points draw attention. Firstly, these attacks revealed the obligation of evaluating the phenomenon of terrorism with a distinctive method and content when compared with the Cold War period. Secondly, the debates that the essential goal for US was the intervening with Afghanistan and Iraq in 2001 and 2003 respectively was to control the resources and routes for oil, and these attacks were used as the means of legitimacy are often brought to the agenda. And lastly, during and after the intervention, the issue of nuclear threat came under fire in the Middle East, especially on the Israel–Iran line. Within this general framework, the main goal of this study is to introduce the different perspectives, views, and debates on the Middle East on the axis of three factors about 9/11 and its aftermath

Keywords:

Middle East, Terrorism, Oil, Nuclear Threat,

PDF

___

ALTUNTAŞ, Ekin Oyan. (2009), Terörizme Karşı Savaş Stratejisi, Hegemonyası
Zayıflayan ABD’nin Yeni Mekân Düzenleme Aracı, İmge Kitabevi, Ankara.
AYOUP, Antoine. (2006), “Sécurité des Approvisionnements Pétroliers: Quelles
Perspectives?”, in Revue Politique et Parlementaire (Pétrole: Entre Guerre et
Coopération), No: 1039, Avril–Juin, s. 39–47.
BACEVİCH, Andrew. (2006), “La Véritable Quatrième Guerre Mondiale”, in Politique
Américaine, Choiseul, No: 4 Printemps, s. 65–81.
BAUCHARD, Denis. (2007), “Un Moyen–Orient En Recomposition”, in Politique
étrangère, Ifri, No: 2, s. 397–410.
BELTRAN, Alain. (2007), “Du Charbon au Pétrole”, in Questions Internationales (La
bataille de l’énergie), No: 24, Mars–Avril, s. 8–19.
BERBER, Seçkin. (2013), “İran Halkının İhtiyatlı ve İyimser Tercihi: Dr. Hasan Ruhani”,
http://www.bilgesam.org/incele/203/-iran-halkinin-ihtiyatli-ve-iyimser-tercihi--
dr--hasan-ruhani/#.U4zjn3J_sqM, (Erişim Tarihi: 05.04.2014)
BRUTON, John. (2006-2007), “La Relation Euro–Américaine en Transition”, in Politique
Américaine, Hiver, No: 6, s. 15–24.
BURKE, Jason. (2004), El Kaide Terörün Gölgesi, (çev. Ebru Kılınç), Everest Yayınları,
İstanbul.
ÇULHAZABCI, Filiz. (2005), “Sömürge Tipi ‘Demokrasi’ ve Genişletilmiş Ortadoğu
Projesi”, Mülkiye, Cilt: XXIX, Sayı: 246, s. 227–248.
DAĞCI, Kenan. (2006), “AB ve ABD’nin Ortadoğu Stratejileri ve Büyük Ortadoğu
Projesi”, Büyük Ortadoğu Projesi, Yeni Oluşumlar ve Değişen Dengeler, (ed. A.
Sandıklı ve K. Dağcı), Tasam Yayınları, İstanbul, s. 175-188.
DEDEOĞLU, Beril. (2006), “NATO, Terör Odaklı Stratejiler”, Avrupa Birliği’nde Değişen
Dinamikler, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı & TOBB Ekonomi ve
Teknoloji Üniversitesi, Ortak Çalıştay Raporu, s. 23–28.
DELPECH, Thérèse. (2007), “L’arme Nucléaire au XXIe Siècle”, in Politique étrangère,
No: 1, Ifri, Armand Colin, s. 181–189.
DİNÇ, Artum. (2010), “İran’a Olası Bir ABD ve İsrail Saldırısı ve Sonuçları”, 21. Yüzyıl,
Haziran Sayı: 18, s. 21–33.
DJALİLİ, Mohammad–Reza. (2007), “L’Iran sur la Scène Internationale”, in Questions
Internationales, No: 25, Mai–Juin, s. 32–43.
DYSON, William E. (2010), Terrorism, An Investigator’s Handbook, 3. ed., LexisNexis,
NJ.
ENCEL, Frédéric. (2007), “Des Frappes sur l’Iran ?”, in Politique Internationale, No: 116,
été, s. 49–60.
ERSOY, Hamit. (2002), “Ulusal Çıkar Aracı Olarak Uluslararası Politikada Terörizm”,
Polis Bilimleri Dergisi Cilt. 4 (3–4), s. 15–26.
FİLİU, Jean–Pierre. (2007), “Al–Qaida: La Bataille du Jihadistan”, in Politique
Internationale, été, No: 116, s. 65–80.
GÜNAL, Altuğ. (2004), “Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye”, Ege Academic Review, Vol:
, Issue: 1, s. 156–164.
HAMEL, Tewfik. (2007), “Le Programme Nucléaire Iranien, Une équation Aux Multiples
Inconnues”, in Défense Nationale et Sécurité Collective, No: 7, Juillet, s. 49–58.
HASSAN–Yari, Houshang. (2010), “Politique étrangère des Etats–Unis: Barack Obama
et le Moyen–Orient”, in Géostratégique (Où va l’Amérique de Barack Obama), No:
, 4 Trimestre, s. 157–169.
KELLNER, Thierry. (2006), “La Politique Pétrolière de la République Populaire de Chine:
Stratégies et Conséquences Internationales”, in Revue Française de Géopolitique
Outre–Terre (Puissance Chine?), érès éditions, No: 15, s. 425–470.
KİBAROĞLU, Mustafa. (2013), “Enerji mi? Silah mı? Nükleerin İki Yüzü”, Ortadoğu
Analiz, Cilt. 5, Sayı: 58, s. 10–22.
KUM, Hakan. (2009), “Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Dünya Piyasalarındaki Son
Gelişmeler ve Politikalar”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 33, s. 207-223.
L’HUİLLİER, Hervé. (2007), “Les Chinois à la Conquête des Hydrocarbures de la Planète.
Esquisse d’une Approche Intégrée”, in La Revue Internationale et Stratégique, No:
, Printemps, s. 37–49.
LEDAY, William. (2007), “Equilibres Militaires et Stratégiques au Moyen–Orient”, in
Hérodote (Proche–Orient, Géopolitique de la Crise), No: 124, 1er trimestre, s. 93–
-
LİND, Michael. (2007), “Le Monde Après Bush”, in Le Débat Histoire, Politique, Société,
Gallimard, No: 143, Janvier–Février, s. 105–112.
LOROT, Pascal. (2007), “Géopolitique des Hydrocarbures”, in Questions Internationales
(La bataille de l’énergie), No: 24, Mars–Avril, s. 35–44.
MATHONNİÈRE, Julien. (2007), “Ne Condamnons Pas Trop Vite la Guerre en Irak”, in
Défense Nationale et Sécurité Collective, No: 7, Juillet, s. 59–67.
MİTCHELL, John V. (2006), “L’autre Face de la Dépendance énergétique”, in Politique
étrangère (Dossier: Le Moyen–Orient de l’énergie: Nouveaux Défis, Nouvelles
Options), No: 2, Avril–Juin, s. 255–269.
MURPHY, John M. (2003), “Our Mission and Our Moment: George W. Bush and
September 11th”, Rhetoric & Public Affairs, Volume: 6, Number: 4, Winter, s.
–632.
MÜLLER, Friedemann. (2006), “Le Nouveau Grand Jeu”, in Revue Française de
Géopolitique Outre–Terre (Asie Antérieure Guerre à l’Iran?), No: 16, érès éditions,
s. 163–176.
NAVON, Emmanuel. (2007), “Israel a-t-il un Projet Géopolitique?”, in Hérodote (Proche–
Orient, Géopolitique de la Crise), No: 124, 1er Trimestre, s. 69–78.
PFİFFNER, James. (2006), “Les Décisions de Guerre de George W. Bush: l’Afganistan et
l’Irak”, in Politique Américaine, No: 5, Eté–Automne, 35–52.
SNEGUR, Julia. (2005), “Le Grand Moyen–Orient des Russes”, in Revue Française de
Géopolitique, Outre–Terre (Arabies Malheureuses–I), No: 13, érès éditions, s. 113–
-
TANGÖR, Burak ve Sayın, Sevinç. (2012), “Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele
Stratejisi: Yeni Bir Bütünleşme Alanı mı?”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi,
Cilt: 11, No: 1, s. 85–118.
TOPAK, Tayfun. (2013), “Uluslararası Sistemde Nükleer Güç Dengesi: İran’ın Nükleer
Programı ve Son Dönem Türk Dış Politikası Bağlamında Türkiye’nin Rolü”, The
Journal of Academic Social Science Studies, Vol: 6, Issue: 5, s. 693–717.
YURTSEVER, Hasan. (2004), İsrail ve Büyük Ortadoğu Projesi, Böl–Parçala–Yönet,
Düşünce Yayınları, İstanbul.