FİNANSAL PERFORMANSIN FİRMA ÖLÇEĞİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ: İMALAT SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Şirketler ölçeklerine göre büyük, orta ve küçük işletmeler olarak sınıflandırılmaktadır. Günümüzde artan rekabet koşulları, şirketlerin sürdürülebilirliğini zorlaştırmaktadır. Bu nedenle, işletmeler faaliyetlerine devam ederken mali yapılarına dikkat etmeli ve kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmalıdır. Bu çalışmanın amacı, 2014-2016 döneminde Türkiye'nin ekonomisinde önemli bir yere sahip olan imalat sektöründeki küçük, orta ve büyük ölçekli şirketlerin finansal performansını karşılaştırmaktır. Çalışmada, likidite, finansal yapı, faaliyet ve karlılık ile ilgili 19 finansal oran kullanılmıştır. Öncelikle Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak ölçüt ağırlıkları belirlenmiş ve TOPSIS yöntemine göre ölçekler sıralanmıştır. Analizler sonucunda, küçük ve orta ölçekli firmaların, sayısal olarak önemli bir hacme sahip olmalarına rağmen, büyük ölçekli firmalara kıyasla finansal performans açısından nispeten zayıf oldukları tespit edilmiştir.

EVALUATION OF FINANCIAL PERFORMANCE ACCORDING TO FIRM SCALE: CASE OF MANUFACTURING SECTOR

Companies are classified as large, medium and small enterprises according to their scale. Today, increasing competition conditions make the sustainability of companies difficult. For this reason, businesses should pay attention to their financial structures and use their resources effectively while continuing their activities. The purpose of the study is to compare the financial performance of the small, medium and large-scale companies in the manufacturing sector which has an important place in Turkey's economy, during the period 2014-2016. In the study, 19 financial ratios related to liquidity, financial structure, activity, and profitability were used. Firstly weights of criteria were determined by using the Analytic Hierarchy Process (AHP) method and then companies were ranked according to scale by Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) method. As a result of the analyzes, it was determined that small and medium scaled firms, although they have a significant volume in numerical terms, perform relatively weak in terms of financial performance compared to large-scale firms.  

___

  • APERGIS, N. & SORROS, J. (2014), The Role of R&D Expenses for Profitability: Evidence from US Fossil and Renewable Energy Firms, International Journal of Economics and Finance, 6(3), 8-15.
  • ATA, H. A. & AG, A. G. Y. (2010), Firma Karakteristiğinin Sermaye Yapısı Üzerindeki Etkisinin Analizi, Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, 11, 45-60.
  • AYAYDIN, H. & KARAASLAN, I. (2014), The Effect of Research and Development Investment on Firms’ Financial Performance: Evidence from Manufacturing Firms in Turkey, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(1), 23-39.
  • AYTEKIN, S. & SAKARYA, Ş. (2013), BIST’te İşlem Gören Gıda İşletmelerinin TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 11(21), 30-47.
  • BOOTH, L. & AIVAZIAN, V., DEMIRGUC-KUNT, A. & MAKSIMOVIC V. (2001), Capital Structures in Developing Countries, The Journal of Finance, 56 (1), 87- 130.
  • CHEN, J.J. (2004), Determinants Of Capital Structure Of Chinese-listed Companies, Journal of Business Research, 57, 1341-1351.
  • DEESOMSAK, R., PAUDYAL, K. & PESCETTO, G. (2004), The Determinants of Capital Structure: Evidence From The Asia Pacific Region, Journal of Multinational Financial Management, 14, 387-405.
  • DEMIRHAN, D. (2009), Sermaye Yapısını Etkileyen Firmaya Özgü Faktörlerin Analizi: IMKB Hizmet Firmaları Uzerine Bir Uygulama, Ege Academic Review, 9(2), 677-697.
  • ERASLAN, E., & ALGUN, O. (2005), İdeal Performans Değerlendirme Formu Tasarımında Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yaklaşımı, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20(1), 95-106.
  • GUPTA, M. (1969), The Effect of Size, Growth, and Industry on the Financial Structure of Manufacturing Companies, Journal of Finance, 24(3), 517-529.
  • GUNGOR, G.A. (2017), Türkiye İmalat Sanayinde Firma Ölçeği Değişmeleri ve İhracat Performansı İlişkisi, International Journal of Academic Value Studies, 3(13), 21-39.
  • HWANG, C.L. & YOON, K. (1981), Multiple Attributes Decision Making Methods and Applications, Springer, Berlin Heidelberg.
  • KARACAER, S., AYGÜN, M. & İÇ, S. (2009), Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerine Bir İnceleme, World of Accountig Science, 11(2), 65-86.
  • KARADENIZ, E., KOŞAN, L., GUNAY, F. & BEYAZGUL, M. (2017), Türk İmalat Sektöründe Finansal Performansın Gri İlişkisel Analiz Yöntemi İle İncelenmesi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İmalat Alt Sektör Bilançolarında Bir Araştırma, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10(2), 161-184.
  • KARAKIŞ, E., & GOKTOLGA, Z. G. (2015), Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv İmalat Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının ELECTRE ve AHP Yöntemleri ile Analizi, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 259-280.
  • MEYDAN, C., YILDIRIM, B. F. & SENGER, Ö. (2016), BİST’te İşlem Gören Gıda İşletmelerinin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 69, 147-167.
  • ORCUN, Ç. & EREN, B. S. (2017), TOPSIS Yöntemi ile Finansal Performans Değerlendirmesi: XUTEK Üzerinde Bir Uygulama, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 75, 139-154.
  • OMURBEK, N. & MERCAN, Y. (2014), İmalat Alt Sektörlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS ve ELECTRE Yöntemleri ile Değerlendirilmesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 237-266.
  • PADRON, Y., APOLINARIO, G., SANTANA, O. M., MARTEL, M.C.V, & SALES, L.J. (2005), Determinants Factors of Leverage: An Emprical Analysis of Spanish Corporations, Journal of Risk Finance, 6(1), 60-68.
  • SAATY, T. L. (1980), The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resources Allocation. New York: McGraw, 281.
  • SIT, A, EKSI, I. H. & HACIEVLIYAGIL, N. (2017), BIST’te Ana Metal Sanayi Endeksinde Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Ölçümü: 2011-2015 Dönemi, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(17), 83-91.
  • TRIANTAPHYLLOU, E., SHU, B., SANCHEZ, S. N., & RAY, T. (1998), Multi-criteria Decision Making: An Operations Research Approach, Encyclopedia of Electrical and Electronics Engineering, 15, 175-186.
  • TURKIYE CUMHURIYET MERKEZ BANKASI, http://www3.tcmb.gov.tr/sektor/2017/menu.php, 24.02.2018
  • ZHU, Z. & HUANG, F. (2012), The Effect of R&D Investment on Firms’ Financial Performance: Evidence from The Chinese Listed IT Firms, Scientific Research, 3(8), 915-919.