ENİS BEHİÇ KORYÜREK’İN ESERLERİNDE MACARLAR VE MACARİSTAN

Enis Behiç, II. Meşrutiyet Dönemi (1908-1923) ve sonrasında Cumhuriyet Döneminde eser vermiş şairlerden biridir. Millî, vatanî duyguların dışında bireysel aşk temasını işleyen şiirleri de vardır. Tasavvufî duygu ve düşüncelerini dile getirdiği Varidat-ı Süleyman(1949) adlı eseri edebiyat çevrelerinde oldukça ilgi uyandırmıştır. Enis Behiç, şair kimliğinin yanında yurt dışı ve yurt içinde çeşitli memurluklarda bulunmuştur. I. Dünya Savaşı sırasında Macaristan’da Türk konsolosluğunda görev yapan Enis Behiç, bu sırada Fransız asıllı Macar bir hanımla evlenmiş, yazdığı kimi şiirlerinde Macarları ve Macaristan’ı konu edinmiştir. Daha sonra eşinden ayrılan şairin orada bıraktığı Hasan isimli oğlu ile oldukça duygusal ve acıklı bir iletişimi olur. Bunları zaman zaman kesilen mektuplarda okumak mümkündür. İşte bu yazıda Enis Behiç’in Macaristan günleri, şiirlerine akseden Macarlar ve Macaristan ile oğlu arasındaki mektuplaşmalar üzerinde durulmuştur.

-

Enis Behiç is a poet who had works in the Second Constitutional Era (19081923) and later the Republican Era. He had some poems handling the theme of individual love beside the national and patriotic feelings. His work called “The Revenues of Suleiman (1949)” in which he uttered his mystical thoughts and feelings aroused considerable interest in literary circles. Besides his poet identity, Enis Behic had been to various offices abroad and in his homeland. During World War I, Enis Behic served in the Turkish Consulate in Hungary, meanwhile he married a Hungarian woman and he made reference to the Hungarians and Hungary in some of his poems. Later the poet was divorced from his wife and had quite emotional and pathetic communication with his son Hasan whom he left in Hungary. It is possible to read them in occasionally interrupted letters. In this article, it is emphasized the Hungary days of Enis Behiç, the Hungarians and Hungary reflection in his poems and the correspondences with his son

___

  • AKIR, Ömer. (2004). Türk Şiirinde Çanakkale Muharebeleri, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları: Ankara.
  • ÇANDIR, Kazım. (2014). Enis Behiç Koryürek’in Hayatı, Sanatı Eserleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 480s.
  • ÇOLAK, Melek. (2000). “Atatürk Döneminde Kültürel, Siyasi ve Ekonomik Bakımdan Türk-Macar İlişkileri( 1919-1938)”, Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, Cilt: 1 Sayı: 2, Güz 2000.
  • ÇOLAK, Melek. (2009). Enis Behiç Koryürek’ten Budapeşte’ye Mektuplar, Akçağ Yayınları: Ankara.
  • ERSOY, Mehmet Akif. (1989). Safahat (Neşre Haz. M. Ertuğrul Düzdağ), Gonca Yayınevi: İstanbul.
  • GÜNGÖRMÜŞ, Naciye, “Çağdaş Macar Edebiyatında Türk İzleri”, Uluslar arası TürkMacar Türkoloji Sempozyumu, 24 Mayıs 2012, Gaziantep Üniversitesi.
  • KORYÜREK, Enis Behiç. “Çanakkale Şehitliğinde”, Türk Yurdu, Yıl: 5, C.9., Sayı: 1, 10 Eylül 1331.
  • KORYÜREK, Enis Behiç. (1951). Miras ve Güneşin Ölümü, Ankara Güneş Matbaacılık T.A.O.: Ankara..
  • NECATİGİL, Behçet. (1991). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 14. Bsk., Varlık Yayınları: İstanbul.
  • SARAL, İsmail Tosun, Emre Saral. (2001). Macarlar ve Tuna Hakkında Yazılan Şiirler (1300- 2000), Türk-Macar Dostluk Derneği Yay., Afacan Ofset: Ankara.
  • TEVETOĞLU, Fethi. ( 1985). Enis Behiç Koryürek Hayatı ve Eserleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları: Ankara.
  • YILDIRIM, Vural Yıldırım, “XIX. Yüzyıla Kadar Macar Edebiyatında Türkler”, http:// dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1029/12467.pdf, (Erişim tarihi: 24.04.2013).