EDEBİYAT VE KÜLTÜR: BİREYSEL VE TOPLUMSAL GELİŞMEDE OKUMA VE KÜTÜPHANE ALIŞKANLIĞI ÜZERİNE

Her an farklı bir gelişmenin ve değişimin yaşandığı bilgi ve teknoloji çağında bilginin sahip olunabilecek en büyük güç olduğunu inkar etmek mümkün değildir. Bilginin öncelikle algılanabilmesi ve ihtiyaca yönelik anlamlı bir yapıya dönüştürülmesi gerekmektedir. İşte bu süreçte edebiyat algısı ve okuma alışkanlığı kilit kavramlardır. Kültür ve eğitimin en güçlü araçları olan kitaplar insan hayatının vazgeçilmez bir unsurudur. Bu amaca yönelik olarak kütüphaneden belirli amaçlar ve aralıklarla yararlanmak anlamına gelen kütüphane alışkanlığının kazandırılmasının önemi büyüktür. Bu çalışmada, okuma ve kütüphanenin anlamı ve insan yaşamına katkıları, Türk ve dünya yazarlarının eserlerine ve sözlerine yer verilerek aktarılacak, kültürün bu bağlamdaki etkisine değinilecek, okuma ve kütüphane alışkanlıkları tanımlanacak, YÖK’ün ve UNESCO’nun bu konudaki değerlendirmelerine değinilecek ve Türkiye’de ilk defa olması bakımından önemli bir çalışma olan Türkiye Okuma Kültürü Haritası’nın verileri doğrultusunda genel bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Edebiyat, Kültür, Kitap, Okuma Alışkanlığı

PDF

___

ALKAN, Nazlı. (2001), “Günümüz Kütüphanecisinin Yeterlilikleri” [Bildiri].T. Fenerci,O. Gürdal (Yay. Haz.).21. Yüzyıla Girerken Enformasyon Olgusu, Ulusal Sempozyum Bildirileri. (ss. 23-37). Türk Kütüphaneciler Derneği, Ankara.
ALVER, Köksal.(2012), “Okumanın Halleri: Okumanın Sosyolojisi Üzerine” Kitaba Çağrı, D.Boz(Ed.) Kahramanmaraş Belediyesi. Öncü Basımevi, Ankara. ss.39-49.
ARAS, Gökşen. (2014), “İnsan ve Toplum:Edebiyat ve Değerler Eğitimi.” Akademik Bakış Dergisi, Sayı 44. Temmuz-Ağustos,ss.1-19.
AUSTEN, Jane.(2017).Aşk ve Gurur, N.Yeğinobalı (Çev.). Can Yayınları,İstanbul.
ATILGAN, Doğan.(1991), “Eğitim ve Kütüphane,” Türk Kütüphaneciliği 5(2), ss.69-72.
BACON, Francis. (1993), “Of Studies” The Norton Anthology of English Literature, Abrams, M.H. (Gen. Ed.). 6th edition, Volume I. W.W. Norton&Company.
BALTACIOĞLU, İsmail Hakkı. (1998),Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Vakfı Yayınları 1. Ayyıldız, Ankara.
BİLAR, Ender.(1999),Kütüphaneciliğimiz ile 21. Yüzyıla, Türk Kütüphaneciler Derneği, Edirne Şubesi Yayınları, No.31. İstanbul.
BİRCAN, İsmail ve M. Tekin. (1986), “Türkiye’de Okuma Alışkanlığının Azalması Sorunu ve Çözüm Yolları,” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi XXII(1), ss.393-410.
ÇELİK, Yakup.(2012), “Okurluk Donanımı” Kitaba Çağrı,D. Boz (Ed.) Kahramanmaraş Belediyesi, Öncü Basımevi, Ankara. ss. 103-111.
DENİZTEKİN, Osman Çetin.(2008), “Varlık’ta Kitap ve Kitap’ın Varlığı: Geçmiş ve Gelecek” [Bildiri]. T.Berkes(Ed.). Geçmişten Geleceğe Kitabın Serüveni, Bildiriler,4 Nisan 2008, (ss.13-15). VEKAM Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi.
DURSUN,Ahmet.(2015),(erişimadresi: http://ahmetdursunarsivi.blogspot.com.tr/2015/01/tuike-gore-kitap-okumakta-dunya.html),(erişim tarihi:15 Ocak 2017).
EYİGÜN, Sabri. (2005), “Edebiyat Ne Zaman ‘Politik’ Olabilir?” Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü e-dergisi C.14. S. 1. ss.247-252.
GÖKTÜRK, Akşit. (1997),Okuma Uğraşı:Yazın Metninin Kavranışında Okur-Metin-Yazar, İnceleme. 8. Baskı. YKY, İstanbul.
KARATAŞ, Turan.(2012),“Okumak” Kitaba Çağrı, D.Boz(Ed.) Kahramanmaraş Belediyesi, Öncü Basımevi,Ankara. ss. 19-23.
KAYALAN, Meriç. (1992),Etkili ve Hızlı Okuma Sanatı, Real, İstanbul.
MORAN, Berna.(2000),Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları, İstanbul.
OGAN, Ufuk, Tülin Tomru. (1990),Endüstri Lis. İçin Kütüphaneciliğe Giriş, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
ÖZDEMİR, Emin. (1997),Eleştirel Okuma, Ümit Yayıncılık, İstanbul.
PISA 2015 ULUSAL RAPORU. (2017), “Okuma Becerileri,” (erişim adresi:http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf) (erişim tarihi: 18 Kasım 2017).
RUSKİN, John.(2013), Susam ve Zambaklar,E. M. Bozer(Çev.). Aylak Adam,İstanbul.
SEVER, Sedat. (2013), Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü,Tudem,İzmir.
SOYKAN, Ömer Naci.(2006),Felsefe ve Dil, Wittgenstein Üstüne Bir Araştırma, MVT Yayınları,İstanbul.
SMİTH, Philip. (2005), Kültürel Kuram, S. Güzelsarı, İ. Gündoğdu (Çev.). Babil Yayınları, İstanbul.
TBMM.(2017),(erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm), (erişim tarihi: 23 Eylül 2017).
TÜİK. (2017),“Eğitim İstatistikleri,” (erişim adresi:http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1018),(erişim tarihi: 23 Eylül 2017).
TÜİK. (2017),“Uluslararası Endeksler,”(erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=istendeks),(erişim tarihi: 23 Eylül 2017). TÜİK. (2017),“Kültür İstatistikleri,”(erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1086),(erişim tarihi: 23 Eylül 2017).
TÜİK. (2017),“Ulusal Eğitim İstatistikleri,”(erişim adresi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=130&locale=tr),(erişim tarihi: 23 Eylül 2017). TÜLEYLİOĞLU, Orhan. (2014), Yalnız Kitap,um:ag Vakfı Yayınları,Ankara,138,um:ag Kültür Kitapları:I.
TÜRKİYE OKUMA KÜLTÜRÜ HARİTASI. (2011),T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayınlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
UYGUR, Nermi. (1969), İnsan Açısından Edebiyat, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları,İstanbul, 1468.
ÜNVER, Erdem. (2013). “Kültür ve Kültürel Yozlaşma Üzerine,” [Bildiri]. XVII. Uluslararası Türk Kültürü Sempozyumu, Üsküp, 04-07 Mayıs, ss.47-53.
YAZICIOĞLU, Önder. (t.y),Türklerin Kültür Tarihi,Kalipso,İstanbul.
YILMAZ, Bülent. (1989), “Okuryazarlık ve Okuma Alışkanlığı Üzerine” Türk Kütüphaneciliği, 3 (1),ss.48-53.
YILMAZ, Bülent. (2004),“Öğrencilerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarında Ebeveynlerin Duyarlılığı.” Bilgi Dünyası 5(2), ss. 115-136).
YOK.(2017),(erişimadresi:(http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf) (erişimtarihi:8 Ağustos 2017).
WELLEK, Rene&Austin Warren.(1982),Yazın Kuramı, Çeviren: Yurdanur Salman, Suat Karantay. Serbest Matbaası,İstanbul.
WOOLF, Virginia. (2015),Kitap Nasıl Okunmalı? Bir Okur Olarak-2,Selin Beyhan. (Çev.).Alakarga,İstanbul.