19699

CUMHURİYET İLE BİRLİKTE ANADOLU’YA IŞIK TUTANLAR; ARİF MÜFİD MANSEL, EKREM AKURGAL, HALET ÇAMBEL VE SEDAT ALP

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte ülkenin her alanda sahip olduğu zenginliğin farkına varılması ve bu zenginlikler üzerinden gelişmesi amaçlanmıştır. Anadolu’nun en büyük hazinelerinden birinin de tarihsel mirası olduğu gerçeği, Mustafa Kemal Atatürk tarafından en çok önemsenen konular arasında olmuş, bu dönemde bu konu ile ilgili pek çok çalışma gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyetin amaçladığı gelişmenin temellerini atacak, toplumun entelektüel sınıfını oluşturacak gençlerin eğitimine büyük önem verilmiştir. Cumhuriyet ile birlikte gençler arkeolojinin de içerisinde bulunduğu pek çok alanda uzmanlaşmaları için Avrupa’da eğitime gönderilmiştir. Bunun yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti’nde üniversitelerde açılan bölümlerle de bu eğitim politikası desteklenmiştir.Cumhuriyetin ilanıyla Anadolu’da arkeoloji bilimine ve Anadolu’nun tarihselsürecinde kilometre taşlarından biri olan Hitit Medeniyeti’ne ışık tutan değerlibilim öncüleri arasında Arif Müfid Mansel, Ekrem Akurgal, Halet Çambel ve SedatAlp’de yer almaktadırlar.Onların bilim dünyası ve ülkelerinin gelişimi için yaptıkları hizmetlerin, akademikçalışmaların, gelecek nesillere aktarılması ileride gerçekleştirilecek bilimselçalışmalara örnek teşkil etmesi açısından önemlidir. Cumhuriyetin ilanıyla Anadolu’da arkeoloji bilimine ve Anadolu’nun tarihsel sürecinde kilometre taşlarından biri olan Hitit Medeniyeti’ne ışık tutan değerli bilim öncüleri arasında Arif Müfid Mansel, Ekrem Akurgal, Halet Çambel ve Sedat Alp’de yer almaktadırlar.Onların bilim dünyası ve ülkelerinin gelişimi için yaptıkları hizmetlerin, akademik çalışmaların, gelecek nesillere aktarılması ileride gerçekleştirilecek bilimsel çalışmalara örnek teşkil etmesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye Cumhuriyeti, Hititolog, Arkeolog

Accompained With Republic Who Throw A Light On Anatolia Arif Müfid Mansel, Ekrem Akurgal, Halet Çambel And Sedat Alp

By the Republic of Turkey , it is aimed that the wealth of the country to be noticed and that to develop the country thanks to this wealth. One of the most important extent of this wealth of the Anatolia is the historical heritage obviously and so that, it is considered really important by Mustafa Kemal Atatürk, in this context, there had been lots of work to do on this field. It is attached great importance on the education of the youth who are seen as the intellectual class of the country in the future and also the people who will serve to the Republic. In order to make them expert on every field of science including archeology, young people were sent to the abroad for education by the Republic era. In addition to this, that policy supported with establishing new universities within the country. Among the pioneers of the Archeology within the Anatolia, we can count the names of Arif Müfid Mansel, Ekrem Akurgal, Halet Çambel and Sedat Alp who are also irradiated the Hittites. It is important for the improvement of scientific researches to transfer their contributions and academic studies to the next generations.

Keywords:

Republic of Turkey, Hittitologist, Archaeologist,

PDF

___

Teşrinievvel 1939 ,Çorum Gazetesi: 1.
Kasım 1996, “Ord. Prof. Dr. Sedat Alp’in Çorum Hemşerilik Beratı’nı aldı”, Çorum Hâkimiyet Gazetesi:1.
Ekim 2006 , “Türkiye’nin İlk Hititoloğu Vefat Etti” ,Milliyet Gazetesi, 3.
Ocak 2014, “Arkeolojiye Adanmış Bir Ömür” ,Cumhuriyet Gazetesi: 15.
AKURGAL, Ekrem. (2002). “Arif Müfid Mansel”. Anadolu Araştırmaları Dergisi, S.16, ss.19-21.
AKURGAL, Ekrem. (2004). Bir Arkeoloğun Anıları, Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
ALPARSLAN, Metin. (2009). Hititolojiye Giriş, İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (10.02.1958). Fon No:30 11 10, Kutu No:268, Dosya No:6 ,Sıra No:6.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (20.05.1949). Fon No:30 11 10, Kutu No:205, Dosya No:15 ,Sıra No:11.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (10.04.1937).Fon No:30 18 12, Kutu No:74,Dosya No:42 ,Sıra No:2.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (10.06.1939).Fon No:30 18 12, Kutu No:87,Dosya No:51, Sıra No:16.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (15.05.1939).Fon No:30 10 00, KutuNo:146,Dosya No:32, Sıra No:24.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (18.06.1958). Fon No:30 11 10, Kutu No:282, Dosya No:14, Sıra No:4.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (18.06.1958).Fon No:30 18 12, Kutu No:271, Dosya No:19 ,Sıra No:11.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (25.08.1939).Fon No:30 18 12, Kutu No:88, Dosya No:80, Sıra No:9.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (30.11.1957). Fon No:30 11, 10 Kutu No:267, Dosya No:32 ,Sıra No:5 .
ÇAYKARA, Emine. (2007), Arkeolojinin Delikanlısı Muhibbe Darga, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
DİRİCAN, Murat. (Ekim 1997) “Yaşamını Arkeolojiye ve Anadolu’ya Adanmış Bir Bilim Kadını”,. TUBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, S.359, ss.72-80.
DÜNDAR, Can & SEVİNÇ Fatma. (2004) İlk Türk Hititoloğun Yaşam Öyküsü, Sedat Alp, Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
ERSOY, Ayhan. (2012). “Arkeoloji ve Antropoloji”, İnsan Bilim Dergisi,
[http://www.journals.istanbul.edu.tr/iuinsanbilim/article/view/1023008052/1023016963]. C.I, S.1, ss.4, (Erişim Tarihi:28 .08.2014).
GÖKALP, Latif. (Aralık 2014). “Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Atatürk’ün Arkeoloji Disiplinine Katkıları”,[ (http://www.hikmetyurdu.com/article/view/5000018420]. Hikmet Yurdu, C. 7, Sayı. 14, ss. ,64, (Erişim Tarihi: 28.08.2014).
GREENWALT. JR, Crawford. H. (2005) “Ekrem Akurgal 1911-2002”, [www.ajaonline.org/toc/1093]. American Journal Of Archaelogy, vol:109 p.59, (Erişim Tarihi: 28.09.2015).
İNAN, Afet. ( Nisan 1939). “Atatürk ve Tarih Tezi” Belleten, C. III, S.10, ss.243.
MAHSERECİ, Nalan. ( Şubat 2008). “ Türkiye Klasik Arkeolojisinin öncüsü: Arif Müfid Mansel”. Bilim Ve Gelecek Dergisi, S.48, ss.72-85
MAHSERECİ, Nalan. ( Şubat 2014). “Halet Çambel’in Ardından ”. Bilim Ve Gelecek Dergisi, S.120, ss.55-60.
ÖZGÜNEL, Coşkun. (2003) “Ord. Prof. Dr. Ekrem AKURGAL: Cumhuriyet Kültürüne, Arkeoloji ve Sanatına Kişilik Kazandıran Bilge”, [http://www.pdfindir.com/arkeoloji-ekrem-pdf-1.html]. Günce Dergisi, S.26, (Erişim Tarihi: 12.08.2014).
SHAW, Wendy M.K. (2004).Osmanlı Müzeciliği Müzeler, Arkeoloji ve Tarihin Görselleştirilmesi, İstanbul: İletişim Yayınları,1. Baskı.
SÜSLÜ, Azmi. (1998). “Atatürk ve Tarih”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, Ankara.
SÜSLÜ, Azmi. (1986).Dil- Tarih ve Coğrafya Fakültesi 50 Yıllık Tarihi, Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları.
ŞARMAN Kansu.(2008). Türk Promethe’ler Cumhuriyet Öğrencileri Avrupa’da (1925-1945),İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 3. Baskı.
Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu’nun 30. Yılı Anısına Türkiye Arkeolojisi. (2008).Ankara: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Ana Yayın No: 128.
Boğaziçi'nden Haberler. (2015), “ Halet Çambel Yalısı arkeoloji dünyasına ev sahipliğine hazırlanıyor”, (http://haberler.boun.edu.tr/tr/haber/halet-cambel-yalisi-arkeoloji-dunyasina-ev-sahipligine-hazirlaniyor ),(Erişim Tarihi: 14.09.2015).
http://www.istanbularkeoloji.gov.tr/tarihce( Erşim Tarihi: 12.08.2016)
http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,69904/turkiyede-muzecilik.html(Erşim Tarihi: 12.08.2016)
http://edebiyat.istanbul.edu.tr/antalyabolgesimerkezi/?p=6570(Erşim Tarihi: 11.08.2016)