ANKARA’DA BİR AYAKKABI ZANAATKÂRI; NURETTİN CEBECİ ve REPERTUARI

Çeşitli meslekleri icra eden el zanaatkârlarının, ürünleri nasıl ortaya koydukları, nerelerden ilham aldıkları ve eserlerini yaratırken hangi kaynaklardan beslendikleri halkbilimciler tarafından merak edilen konulardan olmuştur. Genel olarak, zanaatkârın üretimleri ile ilgili bütün desen fikirleri, yaratımları, renk ve materyal seçimleri gibi, ürünün şekil, boyut ve estetik yapısını içine alan her şey ile sanatçının özgün olarak üretebildiği, öğrenmeye başladığından bu yana zihninde biriktirdiği yaratım sayısına repertuar (repertory veya repertoire) denilmektedir. Kavram, niceliksel bir yapıya sahiptir. Repertuar kavramı halkbilim çalışmalarında sözlü anlatım türleri ve el sanatları gibi alanlar için, kişinin zihnindeki maddelerin sayısını ifade etmek için kullanılmaktadır. Halkbilim disiplini içerisinde repertuar ile ilgili iki hâkim görüş vardır; birincisi sanatçının repertuarının belirli bir yaşta oluştuğunu ve bir daha değişmeyerek bütün hayatı boyunca durağan ve aynı kaldığını ifade eder. Bu görüş için repertuar tamamlanmış ve bitmiş bir üründür. Kavram burada pasiftir. Diğer görüş ise repertuarın sürekli değiştiğini, eklemeler ve çıkarmalar yapılarak sanatçının zihninde dinamik halde olduğunu savunmaktadır. Çalışmamız boyunca, saha çalışması ile elde edilen çalışmalar ışığında, bu iki görüşten hangisinin gerçeğe daha yakın olduğu üzerine düşünülecektir. Bu çalışma, repertuar üzerine teorik bilgiler vermekle birlikte, saha çalışması sonucu elde edilen bir takım folklorik bilgiler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Halkbilim, Repertuar, Zanaat, Bale Kundura, Ayakkabı

THE CONCEPT OF REPERTOIR IN FOLKLORISTICS: THE SHOE MAKER NURETTİN CEBECİ

Folklorists have always wondered how craftsmen create their works, what inspire them and what are their sources when they are creating their valuable ‘’art works’’. In general terms, everything which includes the shape, size and structure of the product like all pattern ideas, creations, the choice of color and material and the number of patters and motives which the craftsman know is called repertoire. The term has a quantitative nature. The concept of repertoire is used for handicrafts and narratives (like narrating myths) to define the number of items a craftsman has in his memory. There are two major views in folkloristics: the first one states that the repertoire of the craftsman or the artist is created at a specific age and it stays same and stable without changing throughout their life. For this view, repertoire is something complete and finished. The concept is passive here. The other view states that repertoire changes all the time and it is dynamic in the craftsman or the artist’s mind. In this study, we will try to find out which view is closer to this idea with field work conducted interview with Cebeci who has a shoe store and studio in Ankara.

Keywords:

Folkloristics, repertoire, craftsmanship, Bale Kundura, shoe,

PDF

___

CAMBRİDGE Dictionary. (2018). Cambridge Dictionary: https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/repertoire erişim: 23.05.2018
ÇOBANOĞLU, Ö. (1998). Sözlü Kompozisyon Teorisi Ve Günümüz Halkbilimi Çalışmalarındaki Yeri.
DÜNDAR, H. (14). Aşık Ali Cemali Repertuvarından Parçaların Perfrmans Teorisi Kapsamıında Değerlendirilmesi. Millî Folklor, 81-94.
EVANS, D. (1971). Tommy Johnson . London: Studio Vista.
GEORGES, R. A. (1994). The Concept of Repertoire in Folkloristics. Western States Folklore Society, 313-323.
GOLDSTEİN, S. K. (1971). On the Application of Concepts of Active and Inactive Traditions in the Study of Repertoire. Journal of American Folklore, 62-67.
GÖRKEM, İ. (2000). Çukorovalı Aşık Mustafa Köse ve Hikâye Repertuvarı. Ankara: Akçağ Yayınları.
HOWELL, D. P. (1992). The Development of Soviet Folkloristics (RLE Folklore). Routledge.
KÖKTAN, Y. (2015). Trt Repertuvarında Yer Alan Bolu Türkülerinde Söz. Türük, Sayfa:340-355.
PENTİKİİNEN, J. (1976). Repertoire Analysis. In J. Pentikiinen, Pentikden and Juurikka (p. 267).
ROBERT A. Georges, M. O. (1995). Folkloristics: An Introduction. Indiana University Press .
SNEAKERS Magazine. (2016) Erişim: 20.05.2018 http://sneakers-magazine.com/exclusive-interview-randy-the-cobbler/.
ŞENER, S. (n.d.). Cumhuriyet Dönemi Ttyatrosunun Bir Aydın Yazarı: Sedat Veyis Örnek.
TAŞLIOVA, M. (2008). Sözel Bilgi Işığında Âşıkların Ezgi Repertuarı Üzerine Tespitler. Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi, 322-355.
TÜRK DİL KURUMU. (2018). Erişim 23.05.2018 Türk Dil Kurumu : http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=repertuvar
Tüm Fotoğraflar, Onur HAYIRLI arşivi, 2018