AHLÂK-I ALÂÎ’DE AİLE AHLÂKI

Tarihin en eski ve en temel kurumlarından birisi olan aile, biyolojik ilişkiler sonucu insan türünün devamını sağladığı gibi, aynı zamanda psikolojik, ekonomik ve sosyal ilişkiler açısından bireyleri birbirine bağlayan önemli bir kurumdur. Ancak bireye ve topluma kazandırdığı olumlu katkılara rağmen bazı dönemlerde aile kurumu yıpratılmaya çalışılmış, bu kurumun ahlaki değer aktarımındaki rolü ve önemi görmezden gelinmiştir. Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, geleneksel aile yapısındaki bozulmalar, ailenin eğitimle ilgili görevlerine olumsuz etki etmiştir. Neticede, yaşanan bu olumsuzluklar, ahlaki değerlerin çocuklara öğretilmesinde birincil faktör olan ailenin, görevini yerine getirmesini de bir şekilde engellemektedir. Bu nedenle de biz artık ailenin geçmişten günümüze kadar geçirdiği evrede üstlendiği fonksiyonlar ve spesifik olarak da aile ahlakı üzerinde yeniden düşünmek zorundayız. İşte bu makalede, Kınalızâde Ali Çelebi tarafından 16. yüzyılda kaleme alınmış olan “Ahlâk-ı Alâî” adlı eser, aile ahlakı ve ailede verilen değerler açısından incelenecek, eserde ortaya konulan ilkeler ışığında günümüz ailesindeki mevcut sorunların çözümüne yönelik bazı önerileri getirilmeye çalışılacaktır.

PDF

___

ADIVAR, A. (1977) “Kınalızâde Ali Efendi”, İslam Ansiklopedisi, Cilt. 6, Milli Eğitim
Basımevi: İstanbul, ss. 709-711.
AKYÜZ, Y. (1994). Türk Eğitim Tarihi, Kültür Koleji Yayınları: İstanbul.
ATKINSON, H. (1997). Ministry With Youth in Crisis, Religious Education Press:
Birmingham, Alabama.
AYDIN, M. Z. (2005). Ailede Çocuğun Ahlak Eğitimi, DEM Yayınları: İstanbul.
BAYRAKTAR, M. F. (2010) “Ailede Ahlak Eğitimiyle İlgili Bir Bibliyografya Çalışması:
Osmanlı Örneği” Aile ve Eğitim, M. Faruk Bayraktar(Ed.), Ensar Yayınları: İstanbul,
ss. 347-370.
CHERLIN A. J. ve Diğerleri. (1991). “Longitudinal Studies of Effects of Divorce on
Children in Great Britain and the United States”, Science, 252 (5011), ss. 1386-
DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI (DPT). (2001). Aile ve Çocuk Özel İhtisas Komisyon
Raporu, Ankara.
DOĞAN, C., (2010). “Ailenin Önemi ve Vazgeçilmez Fonksiyonları” Aile ve Eğitim, M.
Faruk Bayraktar (Ed.), Ensar Yayınları: İstanbul, ss. 19-29.
HOPE, S., POWER C., RODGERS B. (1998). “The Relationship Between Parental
Separation in Childhood and Problem Drinking in Adulthood”, Addiction, 93 (4),
ss. 505-514.
KIRBY, J. B. (2002). “The Influence of Parental Separation on Smoking Initation in
Adolescents”, Journal of Healty and Social Behavior, 43 (1), ss. 56-71.
KINALIZÂDE A. Ç. (1248). Ahlâk-ı Alâî, Cilt 2, Matbaatü’l-Bulak: Bulak.
KINALIZÂDE ALİ EFENDİ, (Tarihsiz). Devlet ve Aile Ahlakı, Ahmet Kahraman (Haz.),
Tercüman Gazetesi 1001 Temel Eser, No: 69.
KÖYLÜ, M. (2010). “Değerler Eğitiminde Ailenin Fonksiyonu”, Aile ve Eğitim, (Ed.:), M.
Faruk Bayraktar, Ensar Yayınları: İstanbul, ss. 227-260.
_________. (2006). Kürsel Ahlak Eğitimi, DEM Yayınları: İstanbul.
MEGEP, (2009). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi: Oyun Etkinliği I, Ankara, http://megep.meb.
gov.tr/mte_program_modul/modul_pdf/761CBG021.pdf (28.05.2012).
OKTAY, A. S. (2011). Ahlâk-ı Alâî, İz Yayıncılık: İstanbul
ORTAYLI, İ. (2007). Osmanlı Toplumunda Aile, Pan Yayıncılık: İstanbul.
ÖZTÜRK, H. (1991). Kınalızâde Ali Çelebi’de Aile, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu
Başkanlığı Yayınları: Ankara.
SAYIN, Ö. (1990). Aile Sosyolojisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları: İzmir.
SENEMOĞLU, N. (2010). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim, 16. Baskı, Pegem Akademi Yay.,
Ankara.
SWEENEY, M.-M., HOWITZ, A. V. (2001). “Infidelity, Initation, and the Emotional
Climate of Divorce: Are There Implications for Mental Health?”, Journal of Healty
and Social Behavior, 42 (3), ss. 295-309.
TARHAN, N. (2010). Son Sığınak Aile, Nesil Yayınları: İstanbul.
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (TÜİK). (2009). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri 2009,
TÜİK Yayınları: Ankara.
WOLFINGER, N. H., (2003), “Parental Divorce and Offspring Marriage: Early or Late?”,
Social Forces, 82 (1), 2003, ss.337-353.
_________. (1998). “The Effects of Parental Divorce on Adult Tobacco and Alcohol
Consumption”, Journal of Healty and Social Behavior, 39 (3), ss. 254-269.