ELİF ŞAFAK’IN AŞK ROMANINDA “NİYET”

Niyet; kişinin eyleme geçmeden önce zihninde tasarladığı isteklerini karşılar. İnsanların duygu, düşünce ve hareketleri bir niyet etrafında teşekkül eder. Edebî eserlerde de yazar, niyeti doğrultusunda eserini oluşturur. Niyet, kurguda açık ya da gizli şekilde kendini belli eder. Okuyucu yazarın niyetini anlamak için kişi, mekân, zaman ve objelerin niyetle olan uyumuna başvurur, parçaları birleştirir ve bütüne ulaşır. Başlangıçta yazarın soyut hâldeki duygu, düşünce ve hayâli eserle somutlaşır. Bu açıdan okur, yazarın niyet okuyucusudur. Üstelik o, anlatıdan kimi zaman ideolojik kimi zaman estetik kimi zaman da yol gösterici mahiyette etkilenir. Bu durum okurun metni okurken belli bilgi birikimine sahip olmasına, dikkatle ipuçlarını bir araya getirmesine ve değerlerine göre değişir. Yazarın niyeti, kimi zaman sadece okur tarafından anlaşılmaya çalışılır kimi zaman da o, eserini yayımladıktan sonra niyetinin ne olduğunu okura anlatmaya çalışır. Ancak söylenen niyetle, eser uyuşmayabilir. Bu duruma Elif Şafak’ın Aşk’ı örnek teşkil eder. Elif Şafak, Aşk’taki niyetinin ilahî ve dünyevî aşkı birbirine bağlamak olduğunu katıldığı söyleşilerde ifade eder. Ona göre yaradılışın özü aşktır. Aşk insanı değiştirir, dönüştürür. Görünüşte masum olan bu niyetin ardında bilinçaltına yerleştirilmeye çalışılan “dinlerarası diyalog fikri” yatar. Bu duruma dikkat çekebilmek için çalışmada Elif Şafak’ın söyleşilerinden, Aşk’ta niyetinin ne olduğunu ortaya çıkaracak ipuçlarından alıntılar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Elif Şafak, niyet, Aşk, dinlerarası diyalog

“INTENTION” IN ELIF ŞAFAK’S AŞK NOVEL

Intention; it meets the wishes of the person designed in his mind before taking action. The emotions, thoughts and movements of people form around an intention. In literary works, the writer creates his work in line with his intention. The intention manifests itself openly or secretly in fiction. The reader uses the harmony of the person, space, time and objects with the intention in order to understand the author’s intention, joins the pieces and reaches the whole. Initially, the feelings, thoughts and imaginations of the author in abstract form become concrete with the work. In this respect, the reader is the intent reader of the author. Moreover, he is influenced by the narrative, sometimes ideologically, sometimes aesthetically, sometimes guiding. This situation depends on the reader having certain knowledge while reading the text, carefully combining clues and values. The author’s intention is sometimes tried to be understood only by the reader, and sometimes he tries to explain to the reader what his intent is after publishing his work. However, with the said intention, the work may not match. This is an example of Elif Şafak’s Aşk. Elif Şafak expresses in her interviews that her intention in Aşk is to connect divine and worldly love. For him, the essence of creation is love. Love changes people, transforms them. Behind this seemingly innocent intention lies the “idea of interfaith dialogue” that is attempted to be placed in the subconscious. In order to draw attention to this situation, quotations from Elif Şafak’s interviews and clues to reveal what her intention was in Aşk were made.

Keywords:

Elif Şafak, intention, Aşk, interfaith dialogue,

PDF

___

Abasıyanık, S. F. (2007). Son Kuşlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Akyel, S. (2016, 11 14). “Dinlerarası Diyalog Fitnesi”. Milli Gazete. 03 12, 2019 tarihinde https://www.milligazete.com.tr/makale/845385/siyami-akyel/dinlerarasi-diyalog-fitnesi adresinden alındı
Amerikanın Sesi. (2019, 03 16). 16.03.2019 tarihinde 11 Eylül Amerikan Basınından Özetler: https://www.amerikaninsesi.com/a/a-17-2006-09-11-voa5-88037917/852187.html adresinden alındı
Beavis, M. A. (2013). “The Deification of Mary Magdalene”. Feminist Theology (21/2), 145-154. doi:10.1177/0966735012462840
Calvino, I. (2011). Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu. (E. Y. Cendey, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Cündioğlu, D. (2009, 30 08). Aklın Kaleminden Kırk Kurallı Aşk. 03 15, 2019 tarihinde https://www.yenisafak.com/yazarlar/ducanecundioglu/aklin-kaleminden-kirk-kuralli-ak-18348 adresinden alındı
Eygi, M. Ş. (2010). “Dinlerarası Diyalog”. A. Nar (Dü.) içinde, Dinlerarası Diyalog Fitnesi (s. 65-74). İstanbul: Doğru Yorum Gazetesi Yayınları.
Fethullah Gülen-Diyalogdan Düğüne! (2010, 01 12). 17.03.2019 tarihinde https://www.dailymotion.com/video/xbu6i1 adresinden alındı
FETÖ, Urfa’da Neler Neler yapmış! Bir de Hocalardan Dinleyelim! (25.08.2016). 17.03.2019 tarihinde https://www.balikligol.com/kultur-sanat/abd-ve-israil-tarafindan-finanse-edilen-ilimli-islam-projesi-kapsaminda-ortaya-koydugu-bircok-uygulamasi-tartisilan-fetonun-soz-konusu-bu-projeleri-islam-dunyasinda-sosyokulturel-alt-yapi-olusturmak-icin-hayata-geci adresinden alındı
ForumUSA. (2019, 03 09). FETÖ’nün ‘Dinlerarası Diyalog’ Yalanı Altında ABD’de Faaliyetleri Devam Ediyor. 13.03.2019 tarihinde https://forumusa.com/amerika-usa-amerika-birlesik-devletleri/fetonun-dinlerarasi-diyalog-yalani-altinda-abdde-faaliyetleri-devam-ediyor/ adresinden alındı
İncil. (2010). İstanbul: Yeni Yaşam Yayınları.
Karabacak, M. (2005). Şartlara Uydurulmuş Misyonerlik Dinlerarası Diyalog. İstanbul: İcmal Yayınları.
Keçik, B. (2011). Aşk’ı Yeniden Okumak. İstanbul: İmleç Kitap.
Küçük, A. (2011). Misyonerlik ve Dinlerarası Diyalog. Ankara: Berikan Yayınevi.
Sartre, J.-P. (2017). Edebiyat Nedir? (O. Türkay, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
Sezen, Y. (2010). “Dinlerarası Diyalog İhaneti”. A. Nar (Dü.) içinde, Dinler arası Diyalog Fitnesi (s. 41-64). İstanbul: Doğru Yorum Gazetesi Yayınları.
Şafak, E. (2009). Aşk. (K. Y. Us, Çev.) İstanbul: Doğan Yayıncılık.
Şafak, E. (2009). Gazeteci Yazar Elif Şafak Yeni Kitabı Aşk’ı Afiş’e Anlattı. Afiş. 11.03.2019 tarihinde https://youtu.be/RceXMG6WeTA adresinden alındı
Şafak, E. (2009). Kum Saati. (F. Bilgin, Röportaj Yapan) Samanyolu Haber. 11.03.2019 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=ChlTcmnTnhs adresinden alındı
Şafak, E. (2009). Saba Tümer’le Bu Gece. (S. Tümer, Röportaj Yapan) Haber Türk. 11.03.2019 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=P-OsUB4UL6A&t=991s adresinden alındı
Şafak, E. (2009). Yaz Gecesi Şovu. (B. Esmersoy, Röportaj Yapan) NTV. 11.03.2019 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=OskznkMtRkg adresinden alındı
Şafak, E. (2010, 06 06). Elif Şafak: “Dilin efendisi değiliz.”. (Euronews, Röportaj Yapan) 14.03.2019 tarihinde https://tr.euronews.com/2010/06/06/elif-safak-la-cok-ozel-roportaj adresinden alındı
Tekin, M. (2010). Roman Sanatı Romanın Unsurları I. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Toptaş, H. A. (1996, 09 05). Roman Yazan Bir Şair Hasan Ali Toptaş. 1-5. (Y. Ecevit, Röportaj Yapan) Cumhuriyet Kitap.
Tökel, D. A. (2002). “Niyet Boyutundan Kurmacayı Okumak: Yazarın Niyeti Romanın Oluşumu”. Hece (Türk Romanı Özel Sayısı)(65-66-67), 229-270.
Uygun, M. N. (2007). “Ney”. TDV İslam Ansiklopedisi, 33, 68-69.
Vikipedi. (2019, 09 28). Fransa’da Din. 20.02.2020 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Fransa%27da_din adresinden alındı
Yıldırım, Y. (2017). “Romanda Niyetselliğin Sosyal Ontolojisi Üzerine”. Folklor/Edebiyat, 23(91), 281-297.