DİYÂRBEKİRLİ KÂMÎ’NİN ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ

Dokuzuncu yüzyıldan itibaren başta siyer ve hadis olmak üzere dinî ve tasavvufî eserlerde Hz. Peygamber, bir Resul olmanın yanı sıra beşer olarak da ele alınmış ve O’nun yaşamı tüm yönleri ile tetkik edilmiştir. Hususiyle Hz. Peygamber’in fiziki özellikleri, kıyafeti, yemesi, içmesi, konuşma şekli, ahlâkı gibi konuları ele alan “hilye-i şerif ve şemâil-i şerif” gibi müstakil eserler kaleme alınmıştır. On dokuzuncu yüzyılda yazılan şemâillerden birisi de Diyârbekirli Şaban Kâmî Efendi’nin yazmış olduğu “Şemâil-i Şerîf”tir. Kâmî, eserini oluştururken Kâdı İyâz’ın “Şifâü’ş-Şerîf” ile Tirmizî’nin “eş-Şemâi’lü’n-Nebeviyye’sinden istifade etmiş ve bu risâleleri muhtasaran Osmanlı Türkçesi ile yeniden kaleme almaya çalışmıştır. Bu çalışma; müderris, şâir, hattat ve mûsikîşinas gibi sıfatlarla tavsif edilen Diyârbekirli Şaban Kâmî’nin “Şemâil-i Şerîf” adlı eseri incelenmiştir. Başta Tirmizî, Kâdî İyaz olmak üzere Zamahşerî, Cevherî, İmam Müslîm, İbni Esîr, İmâm-ı Cezerî gibi islâm âlimlerinin rivayetlerine de müracaat edilen Şemâil-i Şerîf, öncelikle yeni yazıya aktarılmış ve eser muhteva açısından tetkik edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şemâil, Hz. Peygamber, Hadis-i şerîf, Kâmî, , fizikî özellikler.

PDF

___

Ali Emîrî, Mir’atü’l-Fevâ’id Fî Terâcimi Meşâhir-i Âmid, (Hazırlayan: Günay Kut, Mesud Öğmen, Abdullah Demir), Türkiye Yazma Eser Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul, 2014, C I, s.27.Ali Emîrî, Tezkire-i Şuara-yı Âmid, Dersaadet, Matba-yı Âmidi, 1328, s.66-70.Arslan, Mustafa Uğurlu, Diyarbekirli Kâmî ve Dîvânı, DBY Yayınları, 2018, İstanbul.Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, C.I, s.339, Matbaa-i Âmire, İstanbul, 1333,Erdoğan, Mehtap, Türk Edebiyatında Manzum Hilyeler, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sivas 2011. Kandemir, M. Yaşar, “Şemâil”, DİA, İstanbul 2010, C. 38, s. 497-500. Kandemir, M. Yaşar, “eş-Şemâilü’n-Nebeviyye”, DİA, İstanbul 2010, C. 38, s. 500-501. Mermutlu, Mehmet Sait “Muhammed Şaban Kâmî-İ Âmidî’nin Eserleri”, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi -www.e-sarkiyat.com- ISSN: 1308-9633 S VI, Kasım 2011.s.77.Mehmed Şa‘ban Kâmî (Âmidî), Şemâil-i Şerîf, Diyarbakır Yazma Eser Kütüphânesi’nde 1729/1.Mehmed Süreyya, Sicilli Osmanî, , Sebil yayınları, İstanbul, C.IV 1997, s.86,Şemseddin Sâmi, Kâmûs-ı Türkî, Çağrı Yay., İstanbul 2005, s. 784.