Haberleşme, seyrüsefer, izleme ve hava trafik yönetimi teknolojisi (CNS/ATM) ve bu sistemin Türk havasahasına uygulanması

1980 'li yıllardan sonra tüm dünyada sivil havacılık sektöründe önemli gelişmeler yaşanmıştır. Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı-ICAO, 1983 yılında hava taşımacılığına olan talebin artmasıyla birlikte, her yıl yaklaşık olarak % 5 oranında artacağı tahmin edilen hava trafiği karşısında mevcut sistemlerin emniyet, kapasite ve verim açısından yetersiz kalacağını ortaya koymuş ve 21.yüzyılın haberleşme, seyrüsefer, izleme ve hava trafik yönetim sistemlerini tanımlamıştır. FANS veya günümüzdeki adıyla CNS/ATM olarak adlandırılan bu kavram, tıpkı jet motorların ortaya çıkmasında olduğu gibi hava taşımacılığı sektörü açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur. CNS/ATM'in uygulanmasıyla birlikte yer esaslı seyrüsefer sistemlerinin ve sesli pozisyon raporlama işleminin yerini uyduya dayalı seyrüsefer hizmetleri ve sayısal haberleşme teknolojileri alacaktır. Bu çalışmada CNS/ATM kavramı kapsamında gelecekte kullanılması düşünülen sistemler ve Türkiye'de havayolu taşımacılığının genel değerlendirmesi yapılarak, sistemin ülkemizde uygulanmasının sağlayacağı faydalar ortaya konmuştur.

After 1980's, significant changes have occurred in the aviation industry. In 1983, International Civil Aviation Organization-ICAO pointed at the fact that the increasing air traffic rate, which was predicted as 5% per year, could not be handled by the available systems in terms of safety, capacity and efficiency and made definitions of 21st century's communication, navigation, surveillance and air traffic management systems. CNS/ATM (also referred to as CNS/ATM) concept, just like gas turbine engines, became a revolution in the air transportation industry. Application of CNS/ATM will replace ground-based navigation systems and voice position reporting systems with satellite-based navigation systems and digital communication technologies. In this study, the necessity of CNS/ATM concept, activities regarding CNS/ATM in the world, conveniences introduced by the system and guidelines of its application will be reviewed, and then the advantages provided by its application in Turkey will be discussed after making a general assessment of air transportation in Turkey.

PDF

___

[1] Ruwantissa, I.R. Abeyratne, "Journal of Air Transport Management 2000-6", Pergamon, U.S.A., 2000

[2] Havayolu Ulaştırması Özel İhtisas Komisyonu Raporu, "Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı", Ankara, 2001

[3] Frost & Sullivan, "ATC:Problems to be solved", The Journal Of Global Airspace Avionics Magazine, 34-36, 2001

[4] Boeing, "Operator Benefits of Future Air Navigation System", http://www.boeing.com/commercial/aeromagazin/ aero 02/textonly/Fo02txt,html. (07.01.2003)

[5] Honeywell, "CNS/ATM The Revolutionary Evolution", http://www.cas.honevwell.com/ ats/products/cnsatm_whtpaper.cfm. (12.01.2003)

[6] Boeing Commercial Airplane Group, "The Economic Evaluation of CNS/ATM Transition", http://atm-seminar-97.eurocontrol.fr/harald.htm (29.11.2002)

[7] Woodbridge, K., "New Satellite Communications Technologies For ATM", Air & Space Europe, Vol.1, No:4, 73-80,1999

[8] Airbus Industry, "Airbus Interoperable Modular - Future Air Navigation System", http://www.caasd.org/nexcom/documents/Airbus_ Attach.pdf. (11.0.1.2003)

[9] Air Traffic Management, "The Study of CNS/ATM", 32-33, 2001

[10] CANSO CNS/ATM Working Group,"Demystifying CNS/ATM", 1999

[11] Airbus France Eurocae WG45 T Working Group, "EUROCAE Data Link Activities", 2000, http://www.arinc.com/aecc/projects/users_forum/ UF Boston/EUROCAE%20623.pdf (13.01.2003)

[12] Wickens, D.C., Maver, A.S., Mcgee P.J." Flight to the Future", National Academy Press, U.S.A., 1997

[13] Vincent, P. ve Galotti, Jr. "Future Air Navigation System (CNS/ATM)", Ashgate, England, 1997

[14] Isaac, A.R., Ruitenberg, B., "Air Traffic Control: Human Performance Factors", Aldershot, Ashgate, 1999.

[15]Paydar, M., "Air-Ground data links offer operational benefits as well as new possibilities",http://www.icao.int/icao/en/jr/5204 ar.htm(23.12.2002)

[16] Aviation Safety Accident Description, http://www.aviation-safety.net/database/1977/770327-1 .htm (04.01.2003)

[17]FAA, "Enhanced Communications Services for The Aeronautical Community", http://www.faa.gov/and/and300/datalink/atn/enhcom.htm (15.11.2002)

[18] Clinch, P., "Existing systems provide essential communications while development of data link carries on", ICAO Journal, 55, No:7,16-17, 2000

[19]Schewenk, W., Schewenk, R., "Aspect of International Co-operation in ATM", Netherlands, 1998

[20]Hollansworth, James E., "Global Navigation Satellite System (GNSS) - What Is It?", 2000,http://spectrum.nasa.gov/news/gnss-what.asp(17.11.2002)

[21]Cavcar, A., "Temel Hava Trafik Yönetimi", Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 1998

[22] Jonge, H.D., "ATM/CNS: the Response to Current and Future Needs", Air & Space Europe,Vol.1, No:4,15-23, 1999

[23] Havayolu Ulaştırma Komisyonu, "9. Ulaştırma Şurası", Mayıs 1998, www.ubak.gov.tr/tr/sura/hava/havarap.doc(17.01.2003)

[24]T.C. Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, "Türk Hava Ulaştırma Sektörü",Ankara, 1997 http://www.ubak.gov.tr/tr/shgm/Valiler1.htm (7.01.2003)

[25]Eurocontrol, "Turkey's ATC System" http://www.eurocontrol.be/dgs/publications/skyway/1999/v4n15/p 12.htm (22.01.2002)

[26] CODA, "ATFM Delays in Europe February 2002", 2002