Kur’ân ve Sünnete Göre Sosyal Hayatta Kadın Erkek İlişkisi

Öz Geçmiş yüzyıllara nazaran gerek ekonomik gerekse kültürel ihtiyaçlardan dolayı insanlar arasındaki sosyal ilişkiler çok yoğun ve karmaşık bir hal almıştır. Ailesinden ayrılıp başka şehirlere giden gençlerin, bu karmaşık ve zorlayıcı ilişkilerden uzak durmaları ise adeta imkânsızlaşmıştır. Çağdaş yaşam koşullarının zorladığı bu hayat tarzında müslüman bireyi bekleyen en önemli sorunlardan biri, sosyal ilişkilerinde İslâm’ın koyduğu ölçülere uygun davranışlar sergileyip sergileyemeyeceği meselesidir. Çünkü bireyin dinî kimliği ile sosyal ortamlarda sergilediği davranışlarının uyumlu olması, gerek kendi dinî ve psikolojik dengesi gerekse toplum tarafından samimi bir birey olarak kabulü için elzemdir. Özellikle üniversite eğitimi için başka şehirlere gitmek zorunda kalan müslüman gençler, kadın erkek ilişkileri açısından farklı sorunlar ile karşılaşırlar. Bu sorunlar, bazı durumlarda özellikle kadınları eğitimden uzaklaştıracak seviyeye varabilmektedir. İslâm, hayatın her alanında olduğu gibi kadın erkek ilişkilerinde de her iki tarafa eşit sorumluluklar yükleyen belli ölçüler koymuştur. Yoksa kadını bizatihi fitne sebebi görerek ezen, onun hareket alanını olabildiğince daraltan bir anlayışın İslâmî olduğunu söylemek imkânsızdır. Bu noktada özellikle zinaya giden yolları kapatmak için kadın ve erkek ilişkilerinde konulan kurallar, her iki taraf için de bazı kısıtlamalar getirmesine rağmen bu durum, asla onları sosyal hayattan engelleme amacı gütmemektedir. İslâm, özellikle kadınların okula, camiye, çarşıya, vakıf ve derneklere, gitmesine herhangi bir yasak koymamış, sadece bu ortamlarda nasıl davranacağına, nasıl giyineceğine dair erkeklere koyduğu kurallar gibi onlara da bazı kurallar ve ölçüler koymuştur. Kur’ân ve sünnetin koyduğu bu kurallara riayet edildiği takdirde kadın erkek ilişkilerinin normal seyrinde devam etmesinde dinen bir sakıncanın olmadığı görülecektir.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Sünnet, Kadın Erkek İlişkileri, Sosyal Hayat, Zina, Süslenmek

THE RELATIONSHIP BETWEEN WOMEN AND MEN IN SOCIAL LIFE ACCORDING TO THE QUR'AN AND SUNNAH

Keywords:

Commentary, Tradition, Female-Male Relations, Social Life, Adultery, Titivate,

PDF

___

Adevî, Mustafa. Câmiu ahkâmi’n-nisâ. el-Memleketü’l-Arabiyyetü’s-Suudiyye: Dâru’s-Sünne, 1992.

Aktaş, Cihan. “Kadının Toplumsallaşması ve Fitne”. İslâmî Araştırmalar 10/4 (1997): 241-248.

Apaydın, H. Yunus. “Tesettür”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 538-543. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.

Askalânî, İbn Hacer. Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî. Thk. Abdülkâdir Şeybe el-Hamd. 13 Cilt. Riyad: Mek-tebetu’l-Melik Fahd el-Vataniyye, 1421.

Ateş, Ali Osman. Hadis Temelli Kalıp Yargılarda Kadın. İstanbul: Beyan Yayınları, 2000.

Aynî, Bedreddin.ʿUmdetü’l-kārî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî. Thk. Abdullah M. Ömer. 25 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.

Baykan, Erdal. Aliya Okumaları İslam Deklarasyonu. Konya: Çizgi Kitabevi, 2016.

Bayraklı, Bayraktar. Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri. 21 Cilt. İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2001.

Begavî, Ebû Muhammed Ferrâ. Me’âlimü’t-tenzîl. Thk. Heyet. 8 Cilt. Riyad: Dâru Tayyibe, 1989.

Beşer, Faruk. Hanımlara Özel İlmihal. 17. Baskı. İstanbul: Nun Yayıncılık, 1997.

Beyzâvî, Kâdî. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. Beyrût: Dâru’r-Reşîd, 2000.

Buhârî, Ebû Abdillâh. el-Câmi‘u’s-sahîh (Sahîhu’l-Buhârî). Thk. Sıdkî Muhammed Cemîl el-Attâr. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1352.

Câbirî, Muhammed Âbid. Fehmü’l Kur’an. Trc. Muhammed Çoşkun. 3 Cilt. İstanbul: Mana Yayınları, 2014.

Cessâs, Ebû Bekr. Ahkâmü’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Sâdık Kamhâvî. 5 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1992.

Demir, Sertaç Timur. Ten Medeniyeti Modern Kültürde Beden ve Ötesi. İstanbul: Açılım Kitap, 2017.

Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as. es-Sünen. Thk. Nâsırüddin el-Elbânî. Riyad: Mektebetü'l-meârif, ts.

Endelüsî, Ebû Hayyân. el-Bahrü’l-muhît. Thk. Adil Ahmed Abdulmevcud - Ali Muhammed. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.

Eren, Mehmet. “Kadınların Hadis İlmine Katkıları”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 64/1 (2003): 83-110.

Hamidullah, Muhammed. Muhtasar Hadis Tarihi ve Sahife-i Hemmam İbn Münebbih. Trc. Kemâl Kuşçu. İstan-bul: Bahar Yayınları, 1967.

Hayrettin Karaman ve dğr. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. 2. Baskı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2007.

Hâzin, Ebü’l-Hasen. Lübâbü’t-teʾvîl fî meʿâni’t-tenzîl. Thk. Abdüsselam M. Ali Şahin. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.

İbn Acibe. Bahru’l-Medîd fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-mecîd. Trc. Dilaver Selvi. 11 Cilt. İstanbul: Semerkand Yayıncılık, 2012.

İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’. Tefsîrü’l-Kurʾâni’l-ʿazîm. Thk. Sâmi b. Muhammed es-Selîme. 2. Baskı, 8 Cilt. Riyad: Dâru Tayyibe, 1999.

İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. Thk. Nâsırüddin el-Elbânî, Riyad: Mektebetü’l-Meârif, ts.

İzzetbegoviç, Aliya. İslami Yeniden Doğuşun Sorunları. Trc. Rahman Ademi. 3. Baskı. İstanbul: Fide Yayınları, 2010.

Karakuş, Abdulkadir. “Kur’an Perspektifinden Kadın”. Şarkiyât 11/2 (Ağustos 2019): 841-859.

Kurtubî, Ebû Abdillâh. el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân. Thk. Abdullah et-Türkî. Beyrût: Müessesetü’l-Risâle, 2006.

Kutub, Seyyid. Fî Zılâli’l-Kur’ân. 6 Cilt. Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 2003.

Mâlik b. Enes, Ebû Abdillâh. el-Muvatta. Thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrut: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, 1985.

Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Teʾvîlâtü Ehli’s-sünne. Thk. Mecdi Ba Sellum. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.

Mevdûdî, Ebü’l-A‘lâ. Tefhîmu’l-Kur’an Kur’ân’ın Anlamı ve Tefsiri. Trc. Muhammed Han Kayanî ve dğr. 2. Baskı, 7 Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1991.

Mukâtil b. Süleymân. et-Tefsîr’ul-kebîr. Thk. Abdullah Mahmûd Şehhâte. 4 Cilt. y.y.: Merkezu Tahkîki’t-Türâs, 1979.

Müslim, Ebü’l-Hüseyn. el-Câmi‘u’s-sahîh. Riyâd: Beytü'l-Efkari'd-Devliyye, 1998.

Nesâî, Ebû Abdirrahmân. es-Sünen. Thh. Nâsırüddin el-Elbânî. Riyad: Mektebetü'l-meârif, ts.

Nesefî, Ebü’l-Berekât. Tefsîru’n-Nesefî (Medârikü’t-tenzîl ve hakāiku’t-te’vîl). Thk. Yusuf Ali Bedevî. Beyrût: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1998.

Okiç, Tayyip. İslâmiyette Kadın Eğitimi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1979.

Paçacı, Mehmet, “Çağdaşçı ‘Kur’an’da Kadın’ Yorumunun Eleştirisi”, Tarihten Günümüze Kur’an’a Yaklaşımlar (2010): 559-585.

Râzî, Fahreddîn. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1981.

Sâbûnî, Muhammed Ali. Ravâ’i‘u’l-Beyân fî Tefsîri Âyâti’l-Ahkâm. 3. Baskı. Dımeşk: Mektebetu’l-Gazzâlî, 1980.

Sâbûnî, Muhammed Ali. Safvetü’t-tefâsîr. İstanbul: Dersaadet Kitabevi, ts.

Sâlih, Subhi. Hadîs İlimleri ve Hâdis Istılahları. Trc. M. Yaşar Kandemir. 5. Baskı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlı-ğı Yayınları, 1988.

Şimşek, Mehmet Sait. Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri. 5 Cilt. İstanbul: Beyan Yayınları, 2012.

Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Kurʾân. Thk. Abdulmuhsîn et-Turkî. 26 Cilt. Kahire: Dâru Hicr, 2001.

Tarhan, Nevzat. Kadın Psikolojisi. 4. Baskı. İstanbul: Nesil Yayınları, 2005.

Telli, Hasan. Osmanlı Dönemi Üsküp Vakıfları. Ankara: İlâhiyât Yayınları, 2019.

Tirmizî, Ebû Îsâ. Sünenü’t-Tirmizî. Thk. Nâsirüddîn el-Elbânî. Riyad: Mektebetu’l-Meârif lin-Neşri ve’t-Tevri’, 1417.

Topaloğlu, Bekir, İslâm’da Kadın. İstanbul: Nesil Yayınları, 1995.

Tuksal, Hidayet Şefkatli. Kadın Karşıtı Söylemin İslam Geleneğindeki İzdüşümleri. 5. Baskı. Ankara: Otto, 2014.

Yardım, Ali. Hadîs I. 2. Baskı. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 1992.

Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kuran Dili. 3. Baskı. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, 1979.

Yeşil, Mahmut, “Kadınların Cemaate İştiraki ile İlgili Hadisler Üzerine Bir İnceleme”, SÜİF Dergisi 17 (2004): 47-62.

Yılmaz, Muhammet. İbn Hacer’in Hocaları Bağlamında Kadın Hadisçiler. Ankara: Araştırma Yayınları, 2008.

Zeccâc, Ebû İshâk. Meʿâni’l-Kurʾân ve iʿrâbüh. Thk. Abdüllcelîl Abduh Şelebî. 5 Cilt. Beyrût: Alemü’l-Kütüb, 1998.

Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım. el-Keşşâf ʿan hakâʾikı gavâmizi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Thk. Halil Me’mun Şeyha. Beyrut: Dârü’l-Ma‘rife, 2005.

Zuhaylî, Vehbe. Mevsûatü’l-fıkhi’l-İslâmî ve’l-kadâyâ’l-muâsara. 3. Baskı. 14 Cilt. Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 2012.